Để lý giải một cách cụ thể, chi tiết, rõ ràng về lý do tại sao phong cách thiết kế nội thất Art Deco luôn được ưa chuộng trong thiết kế kiến trúc nhà ở, bài viết chia sẻ với bạn đọc lịch sử hình thành, quá trình phát triển cũng như những đặc trưng nổi bật nhất của phong cách này.
Nội thất Art Deco là gì?
Đây là một trường phái nghệ thuật và trang trí mang tính chiết trung, ra đời vào thập niên 20 của thế kỷ trước tại Paris (Pháp). Rất nhanh chóng, phong cách Art Deco phát triển ra toàn thế giới trong thập niên 1930. Lần đầu tiên, khái niệm "Art Deco" được nhắc đến rộng rãi sau một cuộc triển lãm tại Paris mang tên “Les Années 25” và đề dưới “Art Deco”, kỷ niệm Triển lãm thế giới về công nghiệp hiện đại, mỹ nghệ năm 1925.
Phong cách này ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực thiết kế, gồm thời trang và sang sức; thiết kế công nghiệp; kiến trúc và thiết kế nội thất và cả lĩnh vực nghệ thuật tạo hình, hội họa, điện ảnh. Nghệ thuật Art Deco gây ấn tượng bởi sự quyến rũ, thanh lịch, công năng và hiện đại.
Lịch sử hình thành và phát triển phong cách nội thất Art Deco
Phong cách Art Deco trong thiết kế nội thất được hình thành trong giai đoạn giữa 2 cuộc chiến tranh thế giới. Lúc bấy giờ, những đổi mới trong công nghệ chưa từng thấy trước đó và các biểu tượng mới nổi nên vô cùng mạnh mẽ. Sự tiến bộ xã hội cũng như bầu không khí lạc quan là cơ sở cho sự hình thành của nội thất Art Deco - phong cách của vẻ đẹp thanh lịch, tinh tế, đầy quyến rũ nhưng vẫn mang tính công năng và hiện đại.
Trào lưu thiết kế nội thất nói trên được xem là sự pha trộn của nhiều trường phái vào đầu thế kỷ XX, bao gồm Tân cổ điển (Neoclassic), Lập thể (Cubism), Kết cấu (Constructivism), Hiện đại (Modernism), Tương lai (Futurism) và Tân nghệ thuật (Art Nouveau).
Trong lĩnh vực kiến trúc và nội thất, Art Deco xuất hiện như một phản ứng chống lại những gì bị coi là nhu nhược, yếu mềm của xu hướng Art Nouveau xuất hiện trước đó ở Bỉ, Pháp, Đức, Hà Lan. Phong cách Art Nouveau đặc trưng bởi đường nét lượn sóng, bất đối xứng, các họa tiết cách điệu hóa từ hình thức tự nhiên (cây, hoa), hình ảnh tiên nữ và các đường cong mềm mại (vòng cung, bán nguyệt, parabol).
Nội thất Art Deco hướng tới những khối hình học đơn giản, lấy cảm hứng từ hội họa lập thể và chủ nghĩa kết cấu trong kiến trúc. Cùng với đó, phong cách này cũng thể hiện những đặc trưng của thời đại cơ khí thông qua việc sử dụng vật liệu kính, kim loại, trang trí điêu khắc…
Trào lưu thiết kế Art Deco phát triển mạnh mẽ nhất ở châu Âu và Mỹ trong những năm 1920-1930, đặc biệt là tại các nước công nghiệp phát triển như Pháp, Anh, Đức. Phong cách này nhanh chóng lan rộng trên toàn thế giới và cho đến tận ngày nay vẫn chưa hề lỗi mốt, nó luôn được giới mộ điệu ngành nội thất ưa chuộng.
Tại Việt Nam, kiến trúc Art Deco bắt đầu xuất hiện ở Hà Nội từ những năm 1920 và phát triển mạnh mẽ vào thập niên 1930 với nhiều cải biên nhằm hài hòa với điều kiện khí hậu, địa hình, cảnh quan. Các công trình thường sử dụng những hình khối kinh điển trong bố cục không gian như chữ nhật, khối vuông kết hợp với khối bán trụ tạo nên hình thức kiến trúc hiện đại và đơn giản.
Những khối kiến trúc bê tông thô nặng được làm “mềm” bởi các họa tiết hoa văn trang trí bằng thép uốn, xi măng đắp nổi, thạch cao thanh thoát. Một số công trình tiêu biểu gồm Chi nhánh Ngân hàng Đông Dương, nhà in IDEO (24 Tràng Tiền), Bưu điện (6 Đinh Lễ), nhiều biệt thự cổ ở quận Ba Đình, phố Bà Triệu, Hàng Chuối.
Đặc điểm cốt lõi trong trang trí nội thất Art Deco
Art Deco là một trong số ít những phong cách nội thất thể hiện được cá tính riêng, ấn tượng và giàu tính thẩm mỹ nên hiện vẫn được nhiều người yêu thích. Để có thể linh hoạt hơn trong việc ứng dụng phong cách này vào thiết kế và trang trí không gian sống, bạn cần nắm rõ các những điểm đặc trưng cốt lõi dưới đây.
Phong cách nội thất Art Deco luôn chuộng tông màu đậm, nổi bật
Màu sắc là một trong những đặc điểm cơ bản để nhận diện các phong cách nội thất khác nhau. Đối với nội thất Art Deco, màu sắc đậm chủ đạo hoặc màu trung tính nhưng được phối kết bão hòa và đậm hơn, thể hiện vẻ đẹp sang trọng và mạnh mẽ vốn có của phong cách này. Cụ thể, có 2 cách phối màu như sau:
Bảng màu trung tính
Thay vì các sắc thái màu tự nhiên, bạn cần chọn những tông màu đã được phối bão hòa nhiều bậc. Những màu trung tính này sẽ được đặt cạnh các gam màu khác như trắng, đỏ, be, nâu chocolate, kem, hoặc một chút tím than, đen. Theo đó, màu sắc đậm càng thêm nổi bật, tạo nên một không gian ấn tượng, hút mắt.
Gam màu đậm nổi bật
Những gam màu đậm đặc trưng của phong cách Art Deco gồm đỏ đô, xanh lá cây, xanh da trời, xanh ngọc lam, hồng, vàng sáng kết hợp với màu bạc, màu đen và crôm. Chúng được thể hiện tập trung qua đồ nội thất chính, phụ kiện trang trí và bức tường điểm nhấn. Thông thường, kiến trúc sư sẽ kết hợp khoảng từ 3-4 màu sắc xuyên suốt không gian nhà để tạo sức hút và mang đến vẻ đẹp trẻ trung, sinh động.
|
|
| Sắc đỏ đô từ bàn làm việc tạo điểm nhấn ấn tượng trong phòng ngủ màu trắng be chủ đạo. |
|
|
| Tuy sử dụng nhiều gam màu đậm nhưng không gian nhà vẫn rất hài hòa, đẹp mắt. |
Chất liệu cao cấp, sáng bóng là đặc trưng của phong cách nội thất Art Deco
Chất liệu là yếu tố rất quan trọng, góp phần làm nên đặc trưng nổi bật của nội thất Art Deco. Nó thể hiện được sự sang trọng, mạnh mẽ, khỏe khoắn của đường nét thiết kế, kiến trúc. Những chất liệu quen thuộc của phong cách này bao gồm:
-
Chất liệu có độ bóng cao như gương, kính, thép không gỉ, đá cẩm thạch, crôm, đồ gỗ sơn bóng hoặc sơn bóng gương, khảm trên gỗ.
-
Thủy tinh màu và thủy tinh trắng cũng hay được sử dụng trong thiết kế Art Deco.
-
Sử dụng vật liệu gỗ quý, đắt tiền như gỗ mun, óc chó, sưa, trầm hương… hoặc các chất liệu độc đáo như da cá mập, ngựa vằn để tạo ra một số phụ kiện khác biệt, mới lạ cho không gian sống.
-
Thiết kế nội thất theo phong cách Art Deco cũng không thể thiếu chất liệu vải với màu sắc tương phản, họa tiết hình học táo bạo, tinh tế.
|
|
| Gỗ tự nhiên và chất liệu có độ bóng cao như kính, gương, thép được sử dụng phổ biến trong phong cách nội thất Art Deco. |
 |
| Nội thất và phụ kiện trang trí mạ đồng sáng bóng nổi bật trên phông nền màu xanh than. |
Đồ nội thất sang trọng, tinh tế
Không chỉ đảm bảo công năng sử dụng, sự tiện lợi trong sinh hoạt hàng ngày, nội thất phong cách này còn mang đến cho không gian nhà bạn vẻ đẹp vô cùng quyến rũ, mạnh mẽ mà vẫn rất thanh tao, lịch sự.
Thông thường, khi bước vào một ngôi nhà hoặc căn hộ được thiết kế theo phong cách Art Deco, bạn sẽ thấy sàn nhà lát bằng đá cẩm thạch sang trọng hoặc gạch caro đen - trắng hoặc sàn gỗ cứng bóng, sàn gỗ sơn mài.
|
|
| Mẫu thiết kế phòng khách phong cách Art Deco sang trọng và tinh tế. |
Hầu hết đồ nội thất phong cách Art Deco đều có kiểu dáng đơn giản, không có các chi tiết rườm rà, kiểu cách. Đặc trưng của những thiết kế nội thất theo phong cách này là hình dáng hình học góc cạnh, sử dụng chất liệu gỗ quý hoặc kim loại sáng bóng và các đường thẳng mạnh mẽ, rõ nét, hạn chế tối đa đường cong, uốn lượn.
Mặt khác, nội thất Art Deco cũng chuộng những món đồ có kích thước lớn nhằm tạo cảm giác hoành tráng, đẳng cấp. Thế nên, nếu diện tích cho phép, bạn có thể sắm những mẫu giường ngủ, tủ quần áo hiện đại, kệ tivi bằng gỗ tự nhiên, bàn ăn hoặc ghế sofa lớn với tông màu hài hòa với tổng thể không gian. Tuy nhiên, bạn cũng không nên mua nội thất quá to so với kích thước phòng bởi tất cả chi tiết đều cần sự cân đối và tinh tế cho không gian.
|
|
Hệ tủ lưu trữ lớn, cao kịch trần là đặc điểm phổ biến của phòng bếp
phong cách Art Deco. |
Họa tiết hình học cách điệu là đặc trưng nổi bật của phong cách thiết kế nội thất Art Deco
Đây cũng là một trong những đặc trưng nổi bật để nhận diện phong cách nội thất Art Deco. Họa tiết hình học cách điệu được sử dụng phổ biến gồm hình tam giác, tứ giác, hình thang, hình bình hành. Đồng thời, sự góp mặt của những đường kẻ hoặc đường cong dứt khoát, hoa văn chữ V ngược, zíc zắc, đài phun nước, họa tiết mặt trời tỏa chiếu… tạo điểm nhấn ấn tượng và cực kỳ thu hút cho không gian nhà.
Cùng với đó, họa tiết thường đi theo chủ đề cụ thể như cành lá, chim chóc, động vật cách điệu, ánh sáng, mặt trời… Mỗi hình khối, mỗi chi tiết đều góp phần tạo nên những nét đặc trưng riêng cho phong cách Art Deco.
|
|
| Phụ kiện trang trí hình mặt trời tỏa nắng tạo điểm nhấn hút mắt cho phòng ngủ. |
Theo phong cách nội thất Art Deco, phụ kiện trang trí luôn mang tính nghệ thuật cao
Thảm trải sàn
Trong thời kỳ thịnh hành của nội thất Art Deco, sàn nhà bằng gỗ cứng bóng hay sàn đá cẩm thạch đen/trắng thường được che phủ bằng những tấm thảm lớn với họa tiết hình học đa dạng và sắc nét hoặc thảm thổ cẩm tông màu rực rỡ, ấm áp. Ngày nay, bạn có thể chọn thảm trải sàn với tông màu trung tính nhã nhặn, kích thước hài hòa diện tích phòng. Về hoa văn họa tiết, bạn vẫn nên ưu tiên chọn họa tiết hình học hoặc zíc zắc.
|
|
| Phong cách nội thất Art Deco chuộng sử dụng thảm trải sàn họa tiết hình học. |
Giấy dán tường
Một đặc điểm cần chú ý khi sử dụng hoa văn Art Deco là sự cân bằng và đối xứng. Vì vậy, khi trang trí nhà với giấy dán tường, bạn nên chọn các mẫu giấy có hoa văn in đậm, mang tính đối xứng lặp lại. Thay vì sử dụng cho tất cả các bức tường trong phòng, gia chủ chỉ nên sử dụng chúng cho một bức tường nhằm tạo điểm nhấn sinh động, bắt mắt.
Họa tiết của giấy dán tường rất đa dạng và phong phú, bao gồm hoa văn tự nhiên như hoa lá, mặt trời mọc, cây cối, họa tiết hình học, cao ốc chọc trời, tàu hỏa, ô tô, máy bay cách điệu... Để chọn được mẫu giấy phù hợp, bạn cần lưu ý tới nhu cầu, sở thích cũng như đặc tính riêng của từng không gian chức năng.
Đèn trang trí
|
|
| Phòng ngủ sang trọng hơn với đèn chùm pha lê cỡ lớn. |
Đèn trang trí chủ yếu được làm bằng chất liệu crôm, pha lê tạo cảm giác sang trọng và nhìn chúng lúc nào cũng sáng bóng như mới. Nội thất Art Deco chuộng ánh sáng màu vàng nhẹ nhàng, ấm áp, góp phần tôn lên vẻ đẹp của hình khối kiến trúc, nội thất.
Các loại đèn được sử dụng bao gồm đèn trần, đèn chùm, đèn sàn, đèn để bàn và đèn treo tường. Trong đó, đèn chùm và đèn bàn được làm bằng thủy tinh trắng hoặc thủy tinh nhiều màu sắc cực hút mắt. Đèn sàn làm bằng hợp kim sắt hoặc crôm, chụp đèn bằng thủy tinh thổi tay hoặc sắt đen. Đèn hoặc chân đế nến treo tường làm bằng kim loại cơ bản mạ bạc, mạ đồng sáng bóng.
Đồ sưu tầm
|
|
| Phụ kiện trang trí chủ đề động vật tạo sự khác biệt, độc đáo cho không gian nhà. |
Với những gia chủ yêu thích phong cách Art Deco, họ thường có thói quen sưu tầm phụ kiện trang trí cổ có giá trị trong khoảng thời gian từ năm 1920-1940. Những phụ kiện nay bao gồm tượng động vật, tượng nữ thần hoặc một vài biểu tượng tôn giáo...
Tóm lại, nội thất Art Deco sử dụng dòng vật liệu xa xỉ, nội thất cao cấp, họa tiết hình học đậm chất nghệ thuật, qua đó thể hiện sự sang trọng, đẳng cấp của gia chủ và là nền tảng cho sự phát triển của kiến trúc hiện đại, đương đại.
Lam Giang (TH)
>>> Trên đây là những chia sẻ của Dothi.net về phong cách thiết kế nội thất Art Deco, mời bạn xem thêm một số phong cách thiết kế nội thất đang được ưa chuộng hiện nay như:
- Phong cách nội thất tối giản - Less is more
- Phong cách nội thất Hitech - lựa chọn lý tưởng dành cho "dân ghiền" công nghệ
