“Nếu chung cư cũ mà đổ, sập, người dân chịu thiệt, Nhà nước phải chịu trách nhiệm. Bộ Xây dựng đang soạn thảo Nghị định về cải tạo chung cư cũ, Nhà nước sẽ là chủ đầu tư các dự án cải tạo chung cư cũ chứ không phải DN phải đứng ra như hiện nay. Nếu đến nơi ở mới thì người dân sẽ được ở diện tích rộng hơn, còn khi muốn ở khu cũ thì diện tích căn hộ sẽ không được tăng…”.
Trên đây là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng tại buổi làm việc với TP Hà Nội khi bàn về giải pháp đẩy nhanh chương trình cải tạo chung cư cũ.
Nan giải giải phóng mặt bằng và tái định cư
Thực tế, tại 2 đô thị lớn Hà Nội và TP.HCM có gần 2 nghìn chung cư cũ, đa số đã xuống cấp, không chỉ làm xấu diện mạo đô thị mà tính mạng người dân sống tại đây cũng đang bị đe dọa. Chương trình cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ đã được đưa ra từ nhiều năm nay, Hà Nội còn đặt mục tiêu đến năm 2015 hoàn thành việc cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ, tuy nhiên đến thời điểm này, TP mới thực hiện được... 1% số lượng các công trình cần xây dựng, cải tạo lại.
Các dự án được giao cho các DN hầu như không tiến triển… Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo cho biết, cải tạo chung cư ở Hà Nội hiện rất nan giải. Chỉ với một khu tập thể Nguyễn Công Trứ, TP phải bổ sung đến 2 nghìn tỷ đồng. Với số tiền đó thì có thể xây được cả một KĐT bên ngoài. Công tác GPMB các dự án rất khó khăn, người dân chỉ muốn tái định cư tại chỗ, không muốn chuyển đi vì hộ khẩu ở trung tâm. Có dự án kéo dài mấy năm mà chưa thuyết phục được dân… Ông Thảo cũng khẳng định, cần phải xem xét lại quan điểm và phương pháp xây lại chung cư cũ.
Nan giải nhất đối với các dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ đó là GPMB, tái định cư, bởi đây là mấu chốt liên quan đến quyền lợi của cả nhà đầu tư và người dân. Nếu bảo đảm các chỉ tiêu quy hoạch theo quy định thì các chủ đầu tư khó bảo đảm yêu cầu về tái định cư cũng như khả năng cân đối tài chính. Trong khi đó người dân thì luôn đòi hỏi căn hộ mới phải rộng, đẹp hơn nhà cũ, được tái định cư tại chỗ. Đó là chưa kể sự cạnh tranh không lành mạnh của các DN, bằng mọi giá để có dự án, dẫn đến người dân không chấp nhận DN TP giao, đòi tự đưa nhà đầu tư. Việc đấu tranh của người dân để bảo đảm quyền lợi chính đáng theo đúng quy định của pháp luật đã bị lợi dụng, biến tướng thành những cuộc “mặc cả” khó có hồi kết…
Sẽ hoàn thành trong 10 năm tới
Theo Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng, không thể thực hiện cải tạo lại nhà chung cư cũ với cách làm như hiện nay. Nếu Nhà nước quyết liệt thực hiện thì sẽ hoàn thành trong 10 năm tới. Phải xây dựng quy trình, lộ trình cụ thể về việc thay đổi, di dời và chuẩn bị sẵn quỹ nhà bố trí cho dân di chuyển trong quá trình xây dựng lại. Hà Nội và TP.HCM sẽ làm điển hình để nhân rộng ra các đô thị trong toàn quốc nhằm đạt được chất lượng phát triển đô thị bền vững.
Về mục tiêu phát triển nhà ở nói chung, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng khẳng định: Phát triển nhà ở là trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội và cả người dân. Nhà nước cần tạo điều kiện để khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển nhà ở hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của các đối tượng có khả năng chi trả. Đồng thời, cần chính sách hỗ trợ đặc biệt để phát triển nhà ở phi hàng hóa (nhà ở xã hội) mà chủ yếu do Nhà nước can thiệp nhằm đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho nhóm đối tượng không có khả năng chi trả theo cơ chế thị trường. Phát triển được loại hình nhà ở xã hội là bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện mục tiêu XHCN vì con người.
Thời gian tới, Bộ Xây dựng tiếp tục xây dựng chương trình cùng các cơ chế chính sách cụ thể về phát triển nhà ở. Một mặt có cơ chế khuyến khích các DN đầu tư nhà giá rẻ, nhà nước khống chế giá bán hoặc cho thuê giá rẻ. Mặt khác nhà nước chủ động đầu tư trực tiếp hoặc theo hình thức BT, để có quỹ nhà bán hoặc thuê mua, cho thuê giá rẻ, cho ở miễn phí…
(Theo Báo Xây Dựng)
