Nhỏ phá bỏ, to tồn tại
Xã Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B là hai điểm nóng của huyện Bình Chánh về xây dựng nhà không phép, sai phép trong năm 2013-2014. Kết quả cuộc ra quân xử lý của huyện đã “san bằng” hơn 300 căn nhà trên địa bàn Bình Chánh.
Nhiều người dân cho biết họ hầu hết là người nghèo từ các tỉnh miền Bắc, miền Trung vào mua đất bằng giấy viết tay sau đó tự xây nhà. Tất nhiên để được xây dựng nhà họ phải chung chi một khoản tiền. Trong quá trình cưỡng chế tháo dỡ, nhiều người nói thẳng đã đưa tiền cho những ai… nhưng nhà vẫn bị ủi sập.
Trái ngược, chính quyền lại nhượng bộ cho hàng loạt công trình lớn xây dựng sai phép.
Ngày 21/2/2012, cơ quan chức năng phát hiện 6 block chung cư trên đảo Kim Cương tại phường Bình Trưng Tây (quận 2) xây dựng vượt tầng so với giấy phép.
Trong đó, các block đều xây thêm 1-2 tầng so với giấy phép ban đầu: block 16 tầng được chủ đầu tư xây thành 17 tầng, block 18 tầng xây thành 19 tầng, block 19 tầng cơi lên 21 tầng… Toàn bộ diện tích xây sai phép lên đến 2.900m2.
Khi phát hiện vị việc, cơ quan chức năng đã lập biên bản và yêu cầu chủ đầu tư ngưng thi công. Lãnh đạo UBND TP cũng tỏ ra rất cương quyết xử lý vi phạm khi tiếp xúc với báo chí. Nhưng cho đến tháng 8/2012, Bộ Xây dựng cho phép điều chỉnh thiết kế của toàn bộ dự án, dự án lại tiế tục được tồn tại.
Một dự án khác được phát hiện sai phạm từ tháng 8/2010 là công trình chung cư 20 tầng tại số 258 Đại lộ Võ Văn Kiệt, quận 1 xây dựng tăng diện tích gần 430m2 so với giấy phép.
UBND Tp.HCM xử phạt và buộc phải tháo dỡ toàn bộ phần xây sai phép nhưng chủ đầu tư chỉ tháo dỡ hơn 150m2, phần còn lại xin được tồn tại.
Đến tháng 7/2011, UBND TP đồng ý cho tồn tại hơn 270m2 xây dựng sai phép như đề nghị của chủ đầu tư.
Trước đó, tòa nhà 11 tầng ở số 233 Đồng Khởi phát hiện xây dựng sai phép từ năm 2009 khi tăng diện tích gần 400m2 tại tầng 10 và sân thượng
Chính quyền địa phương đã ra quyết định đình chỉ thi công, niêm phong tòa nhà. Nhưng đến năm 2010, Sở Xây dựng chấp thuận cho tồn tại phần diện tích 84m2 xây lố trên sân thượng.
Đến tháng 5/2011, UBND TP đồng ý cho tòa nhà này được giữ lại diện tích hơn 300m2 sàn xây dựng sai phép, kèm theo điều kiện buộc chủ đầu tư không được bố trí văn phòng mà làm mảng xanh tại vị trí này.
Hay vụ xây dựng tòa nhà 266-268 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận 3), chủ đầu tư công trình xây dựng tăng diện tích sàn ở tầng lửng, vi phạm các khoảng lùi trước, lùi sau và bên hông công trình; thay đổi công năng tầng 1 đến tầng 4... Thế nhưng chủ đầu tư vẫn tiếp tục xây cho đến khi hoàn thiện. Sau cùng, UBND TP cũng đồng ý tồn tại với lí do nếu tháo dỡ phần sai phép sẽ làm ảnh hưởng đến toàn bộ công trình.
Không kiên quyết xử lý những sai phạm xây dựng ở những dự án lớn
khiến người dân mất niềm tin vào chính quyền
Dân mất niềm tin
Trong khi người dân sai phạm nhỏ lẻ thì lãnh đạo kiên quyết xử lý nhưng khi công trình lớn sai phạm dù tuyên bố xử lý nghiêm nhưng vẫn tồn tại.
Chính điều này đã làm mất niềm tin của người dân vào các cơ quan chức năng, đồng thời khiến công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn thêm khó khăn.
Khi xử lý một trường hợp không nghiêm sẽ tạo tiền lệ xấu cho những người xây dựng sau.
Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, ông Nguyễn Văn Đực cho biết khi chấp nhận sự tồn tại những công trình sai phép, nhất là phần diện tích dôi ra sẽ để lại nhiều hệ lụy, như mật độ xây dựng, cảnh quan, kiến trúc, dân số… đều bị phá vỡ.
Nhiều người cho rằng tại sao chính quyền địa phương, nhân viên thanh tra xây dựng địa bàn liên tục giám sát nhưng những sai phạm vẫn tiếp tục diễn ra?
Do vậy, không chỉ phạt chủ đầu tư mà địa phương đó, cơ quan và nhân viên chức năng trên địa bàn ấy cũng phải chịu trách nhiệm. Hệ thống văn bản pháp quy để ngăn chặn việc xây dựng không phép, sai phép và xử lý vi phạm này đã được quy định rõ ràng.
Theo đó, chức trách, nhiệm vụ được phân định rõ ràng giữa cơ quan TP, cơ quan cấp quận, cấp phường... Thậm chí đã có Luật Thanh tra để tập trung quyền lực về sở xây dựng địa phương. Chính phủ có quy định về mức độ xử phạt hành chính, HĐND và UBND các địa phương có những quy định cụ thể trong xử lý vi phạm lĩnh vực...
Theo nhiều chuyên gia, sở dĩ tình trạng trên vẫn tiếp diễn do người thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát chưa làm hết trách nhiệm, thậm chí có tiêu cực để làm ngơ. Khi vụ việc xảy ra xử lý không cương quyết, trách nhiệm không rõ ràng nên nhiều công trình khủng vẫn cứ tiếp tục sai phép để rồi… tồn tại.
