Chưa có hướng dẫn
Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, hiện nay tổng quỹ nhà thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn thành phố có khoảng 210.000 căn, trong đó thành phố đã bán và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCN) theo quy định tại Nghị định (NĐ) 61/CP là 175.747 căn, chiếm 83%. Tính đến nay còn khoảng 35.000 căn chưa bán, chưa cấp GCN, tuy nhiên trong số đó cơ quan bán nhà đã tiếp nhận 25.600 hồ sơ xin mua, xin cấp GCN. Đây là số hồ sơ cơ quan chức năng tiếp nhận trước thời điểm ngày 5/6/2013 là thời điểm NĐ 61/CP hết hiệu lực, được thay thế bằng các quy định mới ban hành tại NĐ 34/2013/CP.
Vấn đề nảy sinh ở chỗ, hồ sơ tiếp nhận xong nhưng vẫn nằm ở UBND quận, huyện và cơ quan bán nhà vì NĐ 34/2013/CP mặc dù có hiệu lực nhưng hướng dẫn thi hành, quy trình giải quyết theo NĐ mới vẫn đang được… hoàn thiện. NĐ 34/2013/CP có hiệu lực từ ngày 6/6/2013 nhưng đến ngày 19/9/2013, Bộ Xây dựng mới có Thông tư 14/2013/TT-BXD hướng dẫn thực hiện.
Sau khi Bộ Xây dựng có thông tư hướng dẫn, UBND thành phố mới giao cơ quan chức năng nghiên cứu quy định các nội dung thuộc thẩm quyền của thành phố có liên quan đến việc bán nhà. Hiện, quy định một số nội dung thuộc thẩm quyền của UBND thành phố về bán nhà ở cũ, tiếp nhận nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước theo quy định tại NĐ số 34/2013/CP của Chính phủ đang được hoàn thiện - đại diện Sở Xây dựng cho biết.
Ngoài ra, việc bán nhà sở hữu nhà nước còn chậm trong thời gian qua còn là vì sự phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong việc bán nhà, cấp GCN không hiệu quả, dẫn đến đùn đẩy trách nhiệm; quy trình thủ tục rườm rà, năng lực công chức yếu, tiêu cực… Về phía người mua, nhiều trường hợp hồ sơ phức tạp, có tranh chấp, vướng mắc về quy hoạch; người mua nhà chưa hoàn chỉnh hồ sơ do chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Đặc biệt là tình trạng chờ đến khi quy định cũ hết hiệu lực mới đổ xô đi nộp hồ sơ, dẫn đến dồn ứ hồ sơ vào thời điểm nhất định.
Giải quyết theo quy định cũ, nhưng thủ tục theo quy trình mới
Trả lời câu hỏi về việc giải quyết những hồ sơ tiếp nhận trước thời điểm quy định cũ hết hiệu lực, đại diện Sở Xây dựng cho biết, 25.600 hồ sơ tiếp nhận trước ngày 5/6/2013 vẫn giải quyết theo quy định của NĐ 61/CP, nhưng thủ tục thực hiện theo quy trình mới quy định tại NĐ 34/2013/CP của Chính phủ và Thông tư 14/2013/TT-BXD của Bộ Xây dựng. Sở dĩ cần quy trình mới vì trong quá trình bán nhà theo NĐ 61/CP còn rất nhiều bất cập.
Theo quy trình đang được hoàn thiện, thành phố tiếp tục giao Công ty TNHH một thành viên (MTV) Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội thực hiện bán nhà thuộc sở hữu nhà nước. Tuy nhiên, sẽ rõ trách nhiệm của đơn vị này hơn, nhất là gắn với thời gian giải quyết thủ tục bán nhà. Thủ tục hành chính cũng được rút ngắn xuống không quá 45 ngày. Sở Xây dựng, sau khi thẩm định hồ sơ, sẽ thực hiện việc ký kết hợp đồng mua nhà thay vì chuyển hồ sơ về Giám đốc Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội để ký như trước đây. UBND quận, huyện, thị xã vẫn thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên địa bàn cấp GCN.
Đối với trường hợp bán nhà theo NĐ 61/CP còn tồn thì theo NĐ 34/2013/CP sau khi giải quyết xong sẽ trả trực tiếp GCN tới hộ gia đình, cá nhân, không trả qua Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà như trước. Theo quy trình cũ, Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội - một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, trực thuộc UBND thành phố - được giao quản lý quỹ nhà ở thuộc sở hữu nhà nước. Tiếp nhận hồ sơ diện nhà ở chưa phá dỡ hoặc vẫn còn cơ quan chủ quản. Sau khi hoàn thiện hồ sơ, trình Sở Xây dựng thẩm định, công ty ký hợp đồng bán nhà và gửi hồ sơ tới UBND quận, huyện cấp GCN. UBND quận, huyện, thị xã tiếp nhận hồ sơ với nhà tự quản không còn đơn vị quản lý hoặc đã phá dỡ xây dựng lại, thực hiện cấp GCN theo quy định của Luật Đất đai. Ngoài các đơn vị trên, còn có Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (Bộ Quốc phòng) cũng thực hiện việc bán nhà thuộc sự quản lý của quân đội.
