Luật kinh doanh Bất động sản quy định, cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh BĐS muốn mua bán, cho thuê đều phải qua sàn giao dịch. Không qua sàn, cũng chưa có hướng dẫn thực thi luật, nhiều DN không được công chứng hợp đồng.
Từ trước đến nay, các doanh nghiệp kinh doanh nhà khi bán cho khách hàng có thể cung cấp các giấy tờ nhà đất, giấy phép kinh doanh... để yêu cầu cơ quan công chứng chứng thực hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất. Thế nhưng, từ khi Luật kinh doanh bất động sản có hiệu lực (1/1/2007), một số phòng công chứng đã từ chối công chứng hợp đồng mua bán của các công ty với khách hàng vì việc mua bán này không thông qua sàn giao dịch bất động sản.
Một cán bộ Phòng công chứng số 1 giải thích, khi Luật kinh doanh bất động sản có hiệu lực, các công ty kinh doanh địa ốc muốn bán sản phẩm thì phải thông qua các sàn giao dịch mới được xem là hợp pháp. Nhiều người dân, các công ty kinh doanh địa ốc nghĩ rằng cán bộ phòng công chứng làm khó nhưng nếu không thực hiện thì trái luật. Theo một số doanh nghiệp kinh doanh, môi giới bất động sản, việc các phòng công chứng không chứng thực hợp đồng giao dịch của các công ty chưa thông qua sàn là phù hợp quy định.
Tuy nhiên, ông Trần Mạnh Châu, Tổng giám đốc Công ty cổ phần phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco), nói luật quy định vậy nhưng hiện nay việc phải thành lập sàn giao dịch hay điều kiện thành lập như thế nào vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể. Theo luật, muốn lập sàn giao dịch thì tối thiểu phải có hai người có chứng chỉ môi giới bất động sản nhưng ai là người đứng ra tổ chức dạy, cấp chứng chỉ về môi giới bất động sản vẫn chưa có hướng dẫn.
Ưu tiên nhà tái định cư
Trước tình hình trên, một số phòng công chứng tại TP HCM như Phòng công chứng số 2, Phòng công chứng số 3... vẫn tiếp tục nhận chứng thực hợp đồng mua bán nhà để tháo gỡ cho các công ty kinh doanh nhà. Theo các phòng công chứng này, thường các công ty đã ký hợp đồng với khách hàng từ nhiều năm trước, bây giờ bắt phải giao dịch qua sàn là điều không thể thực hiện được, nhất là trong các trường hợp nhà đất tái định cư. Nếu phải mua bán lại qua sàn giao dịch thì giá mua bán theo thị trường hiện rất cao, người có tiêu chuẩn tái định cư không thể mua được nhà.
Trước vướng mắc của các phòng công chứng, UBND TP HCM vừa phải ra một văn bản cho phép các phòng công chứng chứng nhận hợp đồng mua bán nhà của doanh nghiệp có chức năng kinh doanh nhà trong thời gian từ nay cho đến khi nào sàn giao dịch bất động sản theo quy định được hình thành.
Mua bán khống
Từ nhiều năm nay, bên cạnh những người môi giới địa ốc nhỏ, lẻ, vẫn có rất nhiều doanh nghiệp, siêu thị, trung tâm môi giới địa ốc quảng cáo mời gọi khách hàng đến với “sàn giao dịch bất động sản”.
Ông Nguyễn Ngọc Dương, Tổng giám đốc Công ty địa ốc Vạn Phát Hưng, nói: “Hiện nay ai cũng có thể lập sàn giao dịch, thậm chí cá nhân muốn lập sàn để hưởng hoa hồng cũng chẳng ai cấm”. Giá nhà đất, mức thu lệ phí, thông tin về nhà đất... của nhiều sản phẩm được rao bán trên một số sàn hiện nay không ai quản lý. Cho nên đã có nhiều trường hợp khách hàng bị lừa vì mua phải các sản phẩm với giá trên trời. Đặc biệt, theo ông Dương, do không có hàng, nhiều sàn giao dịch đã dùng chiêu “bơm” hàng khống lên sàn để rao bán.
Theo phó giám đốc một công ty kinh doanh địa ốc, hiện nay do chưa có hướng dẫn cụ thể nên việc mua bán phải thực hiện “chui”, không được công chứng. Có thể sau đó các doanh nghiệp sẽ hoàn chỉnh thủ tục nhưng tại thời điểm mua bán sản phẩm chưa đảm bảo tính pháp lý và người dân không thể cầm cố, thế chấp... Mà những thiệt hại này thì không ai chịu trách nhiệm.
Một cán bộ sàn giao dịch bất động sản thuộc Sở Tài nguyên - môi trường TP HCM cho biết, sau khi các phòng công chứng không chứng hợp đồng, nhiều doanh nghiệp kinh doanh địa ốc muốn hợp thức hóa bằng cách rao bán sản phẩm thông qua sàn của trung tâm. Nhưng để đảm bảo lên sàn, các sản phẩm rao bán phải đảm bảo tính pháp lý, được công khai. Nhưng hiện nay đa số các dự án chưa hoàn chỉnh thủ tục pháp lý, cần phải mất thêm một thời gian để hoàn tất thủ tục.
Luật chỉ quy định việc lập sàn đối với tổ chức, cá nhân có đăng ký kinh doanh bất động sản. Trong khi đó, thực tế có rất nhiều người đầu cơ, mua đi bán lại nhà đất để kiếm lời nhưng lại không đăng ký kinh doanh. Theo các công chứng viên, đây chính là thiếu sót mà luật không thể điều chỉnh hết được.
(Theo Tuổi Trẻ)
