Nguyên nhân chính là do hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại các tòa nhà, các khu dịch vụ chưa được đạt chuẩn. Thậm chí, tại nhiều khu chung cư cũ, khu nhà tập thể và một số chợ dân sinh được xây cách đây vài chục năm nhưng không hề được trang bị hệ thống PCCC hoặc có nhưng không hoạt động. Bên cạnh đó, các dự án chung cư mới hoàn thiện có đầy đủ PCCC nhưng lại không có hệ thống báo cháy. Chính vì vậy mà người dân sống ở những khu vực này luôn phải sống trong tâm trạng lo lắng về cháy nổ.
"Giặc cháy" luôn rình rập
Người dân tại các khu chung cư cũng như những khu vực xung quanh trên địa bàn thành phố Hà Nội thời gian qua không khỏi hoang mang, lo lắng trước hàng loạt các vụ cháy lớn xảy ra. Điển hình là vụ cháy năm 2010 tại chung cư JSC34 trên đường Khuất Duy Tiến thuộc quận Thanh Xuân đã khiến hơn 40 người gặp nạn và cướp đi sinh mạng của 2 người. Ngay lập tức cơ quan điều tra đã vào cuộc và tìm ra nguyên nhân gây cháy nổ là do đơn vị thi công và chủ đầu tư đã tự ý thay đổi chất liệu thi công, khiến chất lượng công trình không đảm bảo. Đó là việc các đơn vị này đã sử dụng vật liệu composite cho ống xả rác, trong khi ở bản thiết kế thì chất liệu lại là thép, ống phun nước thay vì tự động như trong thiết kế thì thực tế lại được sử dụng bằng hệ thống cơ. Tất cả sự sai bản đó đã dẫn đến những hâu quả tang thương như trên.
Vụ cháy kinh hoàng năm xưa hết ám ảnh người dân thì trong buổi tối ngày 8/9/2014, đúng dịp Tết Trung thu, từ tầng 7 của tòa nhà A1 thuộc Chung cư 54 Hạ Đình, quận Thanh Xuân bất ngờ bùng cháy đã khiến hơn một trăm hộ dân rơi vào cảnh hoảng loạn. Ngày 30/6/2014 trước đó, tại quận Thanh Xuân cũng đã xảy ra một vụ cháy tại tòa A số 190 đường Nguyễn Tuân khiên toàn bộ hệ thống điện của tòa nhà bị cháy rụi.
|
|
| Ngày 8/9, tại chung cư 54 Hạ Đình đã bất ngờ xảy ra một vụ cháy lớn. |
Theo khảo sát tại các khu tập thể (KTT) cũ trên địa bàn thành phố Hà Nội được xây từ hàng chục năm trước với một số lượng lớn dân cư đang cư trú tại đây thì hầu như không có bất kì một trang thiết bị PCCC nào. Từ bình xịt cứu hỏa đến hệ thống báo cháy tự động ... đều thiếu thốn. Đã thế, các KTT này còn ẩn chứa nhiều yếu tố dễ kích thích cháy nổ. Bên cạnh đó, người dân ở nhiều KTT đã tận dụng tầng 1 làm nơi trông xe thường xuyên, rất dễ gây cháy nổ. Điển hình như nhà E6 của KTT Quỳnh Mai thuộc phường Quỳnh Mai, quận Hai Bà Trưng, tầng 1 của khu nhà là bãi trông xe với khoảng vài trăm xe máy trong khi chỉ có 2 bình xịt cứu hỏa đã hoen rỉ, cũ kĩ. Nguy hiểm hơn, tại KTT Trung Tự ở quận Đống Đa, san chung được sử dụng làm bãi trông xe tự phát và là nơi đặt các bếp than tổ ong phục vụ cho việc nấu nướng ...
Đã vậy, những lối thoát hiểm khi có hỏa hoạn lại rất hạn chế. Bởi toàn bộ hành lang cầu thang là thang hở, trong khi các ban công lại bị xây dựng cơi nới, bịt kín bằng hàng rào sắt, nếu không may xảy ra sự cố cháy nổ thì việc tìm lỗi thoát nạn sẽ gặp khó khăn rất nhiều.
Thiết bị báo cháy còn thiếu và kém
Chung cư cũ cách đây hàng chục năm thì thiếu PCCC còn các chung cư mới đưa vào sử dụng khoảng chục năm trở lại đây, tuy có trang bị đầy đủ hệ thống PCCC nhưng đến nay đã xuống cấp trầm trọng. Đơn cử như các tòa nhà tại Khu đô thị Đền Lừ, từ A1 đến A5 đều không có hệ thống báo cháy tại chỗ. Trong khi đó, chiều cao của cổng lại dưới 4.25m, không đáp ứng đủ tiêu chuẩn để xe chữa cháy đi vào. Khu vực trong sân thì có quá nhiều mạng lưới dây điện, gây khó khăn cho việc di chuyển của xe chữa cháy. Không chỉ vậy, nhiều cơ sở vật chất của chung cư cũ cũng chỉ làm tạm bợ, nếu có đám cháy xảy ra thì yêu cầu an toàn cho người dân không được đảm bảo.
Ở tòa A3, thang thoát hiểm được tận dụng từ hố kỹ thuật của hệ thống thang máy với cửa làm bằng thép. Trong khi theo đúng thiết kế và quy định của PCCC thì phải làm bằng vật liệu chống cháy để ngăn khói, lửa lan rộng… Ở tòa A, có 2 cầu thang bộ nhưng đến tầng 16,17 thì chỉ còn một thang. Nguy hiểm hơn, người dân đã tận dụng không gian của các trụ điện để đặt rất nhiều vật liệu dễ cháy như rác thải sinh hoạt, than tổ ong, thùng các tông ... Hệ thống đèn chiếu sáng sự cố được trang bị đầy đủ nhưng lại không hoạt động. Các họng phun, vòi phun ở góc tường đều không đảm bảo chất lượng, vòi mở rất khó, áp suất bình chữa cháy không đủ sử dụng, các máy bơm nước thì tê liệt, hoen rỉ với hệ thống nước sinh hoạt của người dân.
Khá hơn các khu vực trên, ở CT2A - B Mỹ Đình, Khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính còn có những bảng kiểm tra thiết bị hàng tháng, có cả chữ kí của người đi kiểm tra định kỳ đó. Tuy nhiên, mối lo ngại lớn nhất ở đây nằm ở lối thoát hiểm. Hiện tại, xe cộ thuộc các khu này luôn quá tải so với diện tích được bố trí. Điều này khiến các lối ra vào bị hạn chế rất nhiều. Tại các toàn nhà CT4, CT5 thuộc Khu đô thị Mỹ Đình - Sông Đà có lối ra vào quá tiết kiện diện tích. Hấm để xe chỉ có một lối thoát hiểm, có đầy đủ các thiết bị PCCC nhưng liệu chúng có hoạt động tốt khi xảy ra sự cố hay không thì không ai dám chắc.
Liên quan đến những vấn đề còn tồn đọng trong công tác PCCC ở các KTT, khu chung cư cũ, các tòa nhà cao tầng, đại diện Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội cho biết, biển chỉ dẫn thoát nạn, các phương tiện chiếu sáng sự cố, các hệ thống báo cháy, chữa cháy, bình chữa cháy còn kém hiệu quả. Sở dĩ có điều này là do đa số các cơ sở xây dựng đã được đưa vào hoạt động khá lâu, tại thời điểm đó, chưa có những tiêu chuẩn cũng như quy chuẩn về trang thiết bị PCCC đối với từng loại hình cơ sở như hiện nay.
