Đấu giá và bán 7 thửa đất thổ cư chồng lên đất chưa giải toả đã dẫn tới khiếu kiện kéo dài từ năm 2006 đến nay chưa giải quyết xong.

Quyền lợi của những người dân đang định cư tại chỗ ở khu đất trên chưa được khôi phục.

Theo điều tra của chúng tôi, khu đất quy hoạch khu dân cư đầu đường Tôn Đức Thắng, trước năm 1975 là khu vực Sân bay quân sự của chính quyền Sài Gòn (còn gọi là Sân bay L19). Sau khi giải phóng Buôn Ma Thuột (tháng 3-1975), khu vực này do Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Đắc Lắc tiếp quản và sử dụng vào mục đích Quốc phòng.

Đến tháng 5-1990, khu đất trên được bàn giao về cho địa phương quản lý với tổng diện tích hơn 505 nghìn m2. Trong thời gian Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Đắc Lắc quản lý (1975-1990), căn cứ vào điều kiện thực tế, và được phép của Quân khu 5, Bộ Chỉ huy quân sự Đắc Lắc có tiến hành cấp đất khu vực Sân bay L19 cho một số quân nhân và cán bộ các cơ quan ngoài quân đội, khó khăn về nhà ở để sử dụng vào mục đích làm nhà ở. Các hộ được cấp có “Giấy cho sử dụng đất”.

Cụ thể ở địa điểm khu L4, thuộc khu dân cư đầu đường Tôn Đức Thắng, Bộ Chỉ huy quân sự Đắc Lắc có cấp đất cho các hộ: Trịnh Văn Hùng, Ngô Văn Sợi, Lưu Văn Khương và Nguyễn Văn Luyện. Hiện tại khu đất trên các hộ Trịnh Văn Hùng, Ngô Văn Sợi, Nguyễn Minh Thu (nhận chuyển nhượng lại của Lưu Văn Khương) và hộ Trần Thị Thành (nhận chuyển nhượng lại của hộ Nguyễn Văn Luyện và một phần đất của Ngô Văn Sợi) đang sử dụng. Giấy chuyển nhượng của các hộ nhận chuyển nhượng có xác nhận của chính quyền địa phương, và số hộ đang sử dụng đất đều thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước.

Từ thực tế trên, chúng tôi cho rằng, khi quy hoạch xây dựng khu dân cư đầu đường Tôn Đức Thắng cần phải bảo đảm hài hoà quyền và lợi ích hợp pháp cho số hộ dân định cư đang sử dụng đất tại chỗ. Cụ thể ở đây, với những trường hợp được Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Đắc Lắc cấp hoặc nhận chuyển nhượng từ hộ được cấp đất, có xác nhận của chính quyền địa phương thì phải được công nhận quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 được sửa đổi, bổ sung năm 2009.

Trong trường hợp, xác định quyết định cấp đất của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Đắc Lắc có sai sót, hoặc không đúng thẩm quyền, thì phải căn cứ trên thực tế hiện trạng sử dụng đất, cụ thể là Biên lai thu thuế nhà đất và xác nhận của chính quyền địa phương để giải quyết theo tinh thần hướng hướng dẫn của Văn bản số: 264/UBND-NLN, ngày 22-01-2009 của UBND tỉnh Đắc Lắc về việc “Xử lý một số vướng mắc trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh”.

Mục 3 của Văn bản số: 264/UBND-NLN nêu rõ: “Trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền, nhưng người đang sử dụng đất có giấy tờ chứng minh về việc đã nộp tiền sử dụng đất cho cơ quan, tổ chức để được sử dụng đất trước ngày 01-7-2004 mà các tổ chức đó không còn quản lý, sử dụng đất này, nay được UBND cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch thì không phải làm thủ tục thu hồi đất bàn giao về địa phương quản lý, mà UBND các huyện, thành phố lập thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dựng đất theo quy định tại Điều 16, Nghị định số: 84/2007/NĐ-CP ngày 25-5-2007 của Chính phủ”.

Về quy hoạch chi tiết xây dựng khu dân cư tại khu vực đầu đường Tôn Đức Thắng, được phê duyệt và công bố từ tháng 6-2006, tính đến nay đã hơn 5 năm, nhưng chưa thực hiện xong do bán đấu giá đất chồng lên những thửa đất của các hộ dân đang sử dụng tại khu L4.

Chúng tôi cho rằng, UBND thành phố Buôn Ma Thuột cần phải điều chỉnh hoặc hủy bỏ quy hoạch theo quy định tại Khoản 3, Điều 29 của Luật Đất đai năm 2003 được sửa đổi, bổ sung năm 2009: “Diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất đã được công bố phải thu hồi để thực hiện dự án, công trình hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau ba năm không thực hiện theo kế hoạch thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh hoặc hủy bỏ và công bố”.

Việc quy hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng đô thị, xây dựng khu dân cư đối với một thành phố đang phát triển nhanh như Buôn Ma Thuột là rất cần thiết. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cần tuân thủ đúng quy trình, đúng quy định của Nhà nước và hơn hết phải bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng cho người dân; quy hoạch đô thị phải góp phần ổn định và phát triển xã hội.

Cụ thể ở đây, việc quy hoạch khu dân cư đầu đường Tôn Đức Thắng, phải ưu tiên, hỗ trợ cho số hộ dân đang ở tại chỗ nhất là hộ nghèo như gia đình ông Nguyễn Minh Thu và những hộ thực tế đang khó khăn về đất ở. Bên cạnh đó, cần phải công khai minh bạch chế độ, tiêu chuẩn những cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh đã được mua đất ở khu dân cư đầu đường Tôn Đức Thắng với giá sàn và có diện tích các thửa đất rộng, lại nằm ở vị trí “đắc địa” để người dân hiểu rõ, nhằm tránh gây dư luận xấu.

Với số hộ đấu giá đất có giá trúng các thửa đất chỉ bằng giá sàn, cũng cần được khắc phục và xử lý thỏa đáng. Không thể vì những sai sót trong quy trình giải phóng bặt bằng, trong bán đấu giá đất mà để quy hoạch treo, kéo dài, gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống nhân dân và gây thiệt hại cho Nhà nước.