Mái là một phần che phủ cao nhất của một ngôi nhà, nó bảo vệ cả ngôi nhà khỏi ảnh hưởng của thời tiết. Từ một chiếc hộp thư đến cả một thánh đường hay sân vận động đều yêu cầu những cấu trúc mái đa dạng và đem lại sự an toàn cũng như những điểm nhấn khác biệt.
Hầu hết mọi nơi, mái nhà chủ yếu dùng để bảo vệ căn nhà khỏi mưa. Dựa vào đặc tính của căn nhà mà mái có tác dụng khác nhau. Với một số loại cấu trúc khác, ví dụ như một ngôi nhà vườn có tấm lợp dùng để tránh gió, lạnh, mưa nhưng không cản ánh sáng. Một mái hiên có thể làm bởi những vật liệu chống ánh nắng nhưng không cản được các yếu tố khác.
Đặc tính của mái cũng phụ thuộc rất nhiều vào mục đích sử dụng của ngôi nhà, vào vật liệu sẵn có, vào kiến trúc truyền thống của khu vực, vào các quan điểm thiết kế phổ thông, thậm chí được quy định bởi pháp luật địa phương hoặc quốc gia.
Vật liệu để làm mái cũng vô cùng đa dạng, từ lá chuối, rơm rạ, cỏ biển đến kính, tôn hay bê tông đúc sẵn. Nhiều nơi trên thế giới, gạch mem đã được sử dụng từ hàng thế kỉ nay.
Việc xây dựng được xác định bởi những kiểu kết cấu khác nhau, tùy thuộc vào cách kết nối giữa mái và khoảng không bên dưới hay tùy thuộc vào mái dốc hay mái bằng. Ở hầu hết các kiểu kiến trúc, trừ những vùng có khí hậu rất khô, mái nhà thường dốc hay thoai thoải. Độ dốc của mái phụ thuộc vào yếu tố phong cách nhưng yếu tố chính vẫn là do điều kiện thực tiễn. Một số loại mái, ví dụ như mái rơm, cỏ khô cần độ dốc lớn để dễ dàng thoát nước mưa. Một số loại khác, lấy ví dụ như mái ngói, lại có thể mang đến một sự bảo vệ trước thời tiết tuyệt vời chỉ với độ thoải vừa phải. Ở một số khu vực ít mưa, mái nhà gần như bằng phẳng cũng đủ chống lại những trận mưa thi thoảng trút xuống.
Quang Anh
