Giao nhà chung cư chậm tiến độ phổ biến tới mức nhận nhà đúng thời hạn hợp đồng là chuyện lạ với người mua. Các hộ dân bức xúc vì phải chờ chỗ ở còn chủ đầu tư lại viện nhiều lý do cho thấy giao nhà đúng tiến độ là bất khả thi.
Anh Tuấn ký hợp đồng mua căn hộ tại tòa nhà 25 Láng Hạ từ năm 2002, sau 3 năm sẽ nhận nhà. Tuy nhiên, thời hạn bàn giao đã qua hơn 1 năm mà gia đình anh vẫn chưa thể dọn sang nơi ở mới. Anh cho biết, đúng thời hạn nhận nhà vào quý 4 năm 2005, anh đến hỏi về tiến độ thì chủ đầu tư thông báo chưa hoàn thành. Đến quý 3 năm 2006, khu nhà vẫn dở dang.
Anh Sơn ở toà nhà 71 Nguyễn Chí Thanh cũng bị chậm giao căn hộ gần một năm. Trong suốt thời gian chờ đợi, gia đình anh phải thuê nhà để ở do đã bán căn nhà cũ mới đủ tiền mua căn hộ mới. Sau gần một năm, cuối cùng gia anh có thể dọn về nhà mới. Gọi là bàn giao nhà, nhưng hạ tầng của tòa nhà chưa hoàn thành. Vì vậy, chỉ gần 20 hộ gia đình, hầu hết do khó khăn về chỗ ở đành miễn cưỡng dọn đến khi khu nhà chưa hoàn thành.
Thoáng nhìn, ít người nghĩ khu nhà 71 Nguyễn Chí Thanh có người ở, bởi có thể dễ dàng nhận thấy, công trình đang trong giai đoạn hoàn thiện. Lối duy nhất để vào khu nhà là một đường nhỏ, dựng tạm bằng tôn. Toàn bộ 5 tầng dưới và tầng hầm vẫn ngổn ngang cát vữa, vật liệu xây dựng. Chưa có điện sinh hoạt, các hộ dân phải dùng nhờ điện của bên thi công. Đến nay chủ đầu tư mới lắp đặt được gần 20 công tơ trên tổng số 200 căn hộ. Có 3 thang máy dành cho khu căn hộ, nhưng chỉ một hoạt động. Chuyện thang máy đột ngột bị khóa với lý do bảo dưỡng thường xuyên xảy ra, cư dân không có cách nào ngoài đi thang bộ.
Giao nhà đúng thời hạn: bất khả thi
Theo một đại diện của Tổng Công ty đầu tư và phát triển hạ tầng đô thị, hầu hết chung cư cao tầng không thể hoàn thành đúng tiến độ. Các chủ đầu tư muốn giao nhà đúng hạn, nhưng "lực bất tòng tâm". Các chủ đầu tư viện dẫn nhiều nguyên nhân, mà hầu hết là khách quan, cho việc chậm trễ.
Nhiều tòa nhà phải điều chỉnh thiết kế trong quá trình xây dựng. Khi tiến hành giai đoạn hoàn thiện, thiết kế những tầng thấp của tòa nhà 36 tầng tại 71 Nguyễn Chí Thanh hầu như phải thay đổi hoàn toàn. Chủ đầu tư phải chỉnh sửa nhiều hạng mục trong khu nhà để phù hợp với yêu cầu của các công ty thuê mặt bằng làm văn phòng hay kinh doanh.
Một đại diện của The Manor Hà Nội cho biết, thời gian chậm trễ tỷ lệ thuận với quy mô công trình. Thường một công trình lớn có hàng chục, thậm chí hàng trăm nhà thầu tham gia. Việc các nhà thầu làm việc nhịp nhàng rất khó và một nhà thầu chậm trễ có thể khiến cả công trình ngừng trệ theo.
Chất lượng và độ chuyên nghiệp của các nhà thầu là một nguyên nhân khác. Đa số nhà thầu Việt Nam hiện nay chỉ đáp ứng yêu cầu các công trình vừa và nhỏ. Với các công trình quy mô lớn và đòi hỏi chất lượng cao như Ciputra và The Manor, các nhà thầu thường khó hoàn thành đúng thời hạn.
Ông Nguyễn Văn Trung, Trưởng Ban quản lý dự án thuộc Công ty xây dựng công nghiệp Hà Nội, cho biết, thời tiết, biến động giá cả cũng góp phần làm chậm tiến độ công trình. Giá vật tư, sắt thép tăng cao, khiến vốn đầu tư đội lên, chủ đầu tư rất mất thời gian lo thu xếp đủ vốn. "Nguồn nguyên vật liệu không phải lúc nào cũng ổn định, khiến chúng tôi phải chạy đôn chạy đáo lo cho đủ", ông Trung cho biết thêm. Với những công trình cao cấp, nguyên vật liệu phải nhập ngoại, các chủ đầu tư còn phụ thuộc tiến độ giao hàng của đối tác nước ngoài.
Mặc dù đều biết trước khó giao nhà đúng thời hạn, các chủ đầu tư không dại gì cộng cả thời gian chậm trễ vào dự án và hợp đồng bán nhà. "Nếu biết phải mất 4 năm, chứ không phải 3 năm, mới được nhận nhà, sẽ không khách hàng nào ký hợp đồng cả", một chủ đầu tư tiết lộ.
Hiện các chủ đầu tư chậm giao nhà hầu như không có sự đền bù nào cho người mua nhà. Anh Tuấn cho biết, trong thời gian một năm chậm trễ, anh không nhận được bất cứ thông báo hay lời xin lỗi nào từ phía chủ đầu tư. "Khi tôi hỏi về tiến độ giao nhà thì họ trả lời là vẫn chưa xong. Nhưng khi nào chậm nộp tiền nhà thì tôi liên tục nhận được giấy báo từ phía công ty", anh cho biết. Phải thuê chỗ ở trong gần một năm chờ nhà, gia đình anh Sơn cũng không nhận được thông báo chính thức nào từ chủ đầu tư là Công ty xây dựng công nghiệp Hà Nội.
Cho đến nay rất ít hợp đồng mua nhà quy định việc chủ đầu tư phải bồi thường chậm nhà cho người mua. Thêm vào đó, các hộ dân thường ít khiếu nại do ngại xung đột với Ban quản lý nhà khi chuyển đến ở.
Hiện chỉ hợp đồng của những dự án cao cấp mới có quy định về việc đền bù chậm tiến độ. Chủ đầu tư The Manor Hà Nội cho biết sẽ bồi thường nếu khách hàng yêu cầu. Tuy nhiên, theo đại diện của chủ đầu tư này, tỷ lệ bồi thường ra sao sẽ do thỏa thuận giữa khách hàng và chủ đầu tư.
Anh Tuấn cho biết hiện khu nhà 25 Láng Hạ mới có điện mà chưa có nước, thang máy cũng chưa hoạt động. Hơn nữa, chi phí phát sinh khi hoàn thiện tòa nhà cũng là một vấn đề không nhỏ đối với các hộ gia đình. Anh Tuấn cho hay, đến khi nhận nhà, diện tích căn hộ lớn hơn 4m2 so với hợp đồng. Cộng thêm chi phí cho cửa sổ, giá thành căn nhà trội lên 40 triệu đồng.
Theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản mới được thông qua, chủ đầu tư chậm giao nhà sẽ phải trả lãi cho người mua tính theo lãi suất ngân hàng tại thời điểm giao bất động sản. Theo đại diện của The Manor Hà Nội, việc chủ đầu tư phải trả lãi cho khách hàng theo lãi suất ngân hàng nếu chậm tiến độ là việc có lợi và các chủ đầu tư hoàn thành đúng tiến độ sẽ khẳng định được uy tín và độ chuyện nghiệp của mình. Tuy nhiên, theo nhận định của vị đại diện này, chỉ các tập đoàn lớn mới có thể đáp ứng đúng tiến độ và trả lãi chậm giao nhà.
Ngọc Châu
