Năm 2007, có hai “siêu” dự án được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp phép đầu tư. Những tưởng các dự án này làm cú hích cho địa phương phát triển, cải thiện đời sống người dân, nào ngờ đến nay dân càng khốn khổ hơn... Đó là dự án nhà máy thép Quảng Liên và dự án phim trường Vina Universal đều ở huyện Đức Phổ.
Hai lần khởi công vẫn án binh bất động
Dự án gây... tai tiếng nhất ở Quảng Ngãi gần năm năm trở lại đây là “siêu” dự án nhà máy thép Quảng Liên (Đài Loan). Dự án này ban đầu có vốn đầu tư 3,3 tỉ USD với khoảng 300ha đất. Sau thời gian “đứng bóng”, dự án đột ngột điều chỉnh lên 4,5 tỉ USD với diện tích 480ha. Qua hai lần khởi công xây dựng đến nay dự án vẫn “án binh”, làm đời sống người dân “bất động” theo.
Bức xúc nhất là tuyến đường huyết mạch trước đây kết nối quốc lộ1A từ Dốc Sỏi đi cảng Dung Quất bị diện tích của dự án thép “trùm” luôn và bị rào lại. Hết đường đi, toàn bộ xe cộ về cảng Dung Quất buộc phải chạy vòng tốn thêm 18% cước vận chuyển. Đồng thời trên 50 hộ dân với hơn 300 nhân khẩu thôn Tân Hy, xã Bình Đông chưa di dời cũng bị “nhốt” gần năm năm nay.
Bà Bùi Thị Minh, 82 tuổi, ở thôn 6, xã Bình Đông “méo mặt” cho biết cứ đến mùa mưa, nước mưa và nước thải từ các nhà máy không có đường thoát nên thấm vào đất ở đây, “ngâm” đến thối “cho nên bệnh ngoài da, lở loét chân tay, không có loại cây trồng nào được canh tác...
Bức xúc nhất, việc ngâm dự án khiến người dân sống trong nhiều “không”: không được tái định cư, không đất sản xuất, không sinh hoạt được”.
Tương tự, ở thôn Tân Hy, thôn Diên Trường, xã Phổ Khánh (huyện Đức Phổ), nơi “siêu” dự án khu du lịch phim trường Vina Universal có vốn đầu tư 50 triệu USD do Tập đoàn Tân Tạo đầu tư chiếm diện tích hơn 2.500ha, người dân than vắn thở dài. Khởi công rùm beng năm 2007, nhưng hiện tại vẫn là con số không ngoài bản quy hoạch 1/2.000 treo chễm chệ.
Ông Nguyễn Thành Tín - trưởng thôn Diên Trường - cho biết dân tưởng dự án sẽ làm đổi đời nên cứ đợi. Đất sản xuất của dân nằm trong quy hoạch phim trường thì làm vụ được vụ mất bởi không yên tâm, nhà dột, nhà xiêu vẫn không dám cải tạo. Thậm chí dân không được lấy giấy tờ nhà đi vay vốn làm ăn, đất ở cũng không được xây nhà...
“Hôm rồi nghe tỉnh thông báo thu hồi dự án, dân vui mừng hết biết nhưng vẫn chưa dám đụng vào” - ông Nguyễn Đức Thuận, 71 tuổi, bí thư chi bộ thôn Diên Trường, tâm sự.
Thất vọng
Có mặt từ lúc dự án phim trường Vina Universal khởi công (năm 2007), ông Trần Em - phó chủ tịch UBND huyện Đức Phổ - rất kỳ vọng khi cho rằng dự án sẽ “đánh thức” sự phát triển của 2.600ha đất bỏ hoang trên địa bàn huyện. Thế nhưng sau hơn ba năm chờ đợi, đến đầu năm 2011 chủ đầu tư là Tập đoàn Tân Tạo đột ngột tuyên bố: “Xin tạm dừng, không triển khai dự án nữa”. Vậy là cả huyện ngẩn ngơ.
“Hiện tỉnh Quảng Ngãi đã giao toàn bộ hồ sơ liên quan đến dự án trả lại này cho Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh để tiến hành kêu gọi nhà đầu tư khác cho dự án” - ông Trần Em nói.
Còn dự án nhà máy thép Quảng Liên, ông Lê Văn Dũng - phó trưởng ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất - cho biết nguyên nhân dự án chậm triển khai là do các ngân hàng của châu Âu và Mỹ... thoái lui khiến dự án “chết đứng”.
“Để giải quyết vốn, chủ đầu tư điều chỉnh công suất nhà máy từ 5 triệu tấn lên 7 triệu tấn/năm, vốn đầu tư từ 3 tỉ USD lên 4,5 tỉ USD, làm việc với các ngân hàng lớn của Trung Quốc để vay vốn nhưng vẫn... chưa thu xếp được. Đó là chưa kể chủ đầu tư chưa có tiến độ tổng thể trình các cơ quan chuyên môn và chưa cam kết tiến độ thực hiện dự án...” - ông Dũng nói.
Quá sốt ruột với các dự án chậm và không triển khai, HĐND tỉnh Quảng Ngãi vừa mở đợt tổng rà soát tất cả 157 dự án trên địa bàn tỉnh. Theo bà Trương Thị Xuân Hồng - phó chủ tịch thường trực HĐND tỉnh, có 79 dự án đã hoàn thành, số còn lại triển khai chậm hoặc không triển khai. Mười năm qua đã có 87 dự án bị thu hồi giấy phép đầu tư (chiếm 2/3 dự án đầu tư vào Quảng Ngãi).
Hiện HĐND tỉnh tiếp tục kiến nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi và các ban quản lý thu hồi 13 dự án. “Riêng với dự án nhà máy thép Quảng Liên, tỉnh bắt đầu thực hiện kiểm soát siết chặt, đề nghị chủ đầu tư chứng minh được năng lực tài chính và khống chế thời gian xây dựng. Nếu chủ đầu tư không thực hiện, chúng tôi sẽ tiến tới rút giấy phép” - bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Võ Văn Thưởng cho biết.
(Theo Tuổi Trẻ)
