Công tác GPMB, TĐC cho người dân khu vực dự án Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành
là khó khăn lớn nhất của Đồng Nai. (Trong ảnh: Một góc xã Suối Trầu, huyện Long Thành)
Theo UBND tỉnh Đồng Nai, tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng toàn dự án là 15.300 tỷ đồng, trong đó nặng nhất là khoản tiền bồi thường, hỗ trợ về đất là 5.911,4 tỷ đồng và các chính sách hỗ trợ và thưởng di dời là 3.357,9 tỷ đồng. Nếu tính cả chi phí xây dựng 2 khu tái định cư tập trung nói trên, tổng kinh phí giải phóng mặt bằng, tái định cư phục vụ Dự án sân bay Long Thành lên tới 20.770 tỷ đồng. Tuy nhiên, “đây chỉ là số liệu tạm thời tại thời điểm, giá và chính sách hiện nay. Số liệu thực khi thực hiện thì phải tính ở thời điểm Nhà nước quyết định thu hồi đất theo quy định của luật đất đai” - ông Đặng Minh Đức - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Đồng Nai khẳng định
Nhiều nguy cơ xấu phát sinh
Điều đáng nói là nguy cơ tăng chi phí cũng như phát sinh nhiều trở ngại trong quá trình giải phóng mặt bằng là không thể tránh khỏi nếu thời gian chờ thông qua dự án kéo dài. Bởi hiện tại, xung quanh khu vực dự án đã thấy rõ hiện tượng đầu cơ đất, thổi giá đất tăng ngất ngưởng so với giá thực tế. Thời gian gần đây, giá đất nông nghiệp được giới “cò” đất hét giá 1,5 tỷ đồng/ha, thậm chí rao giá 3 tỷ - đến 3,5 tỷ đồng/ha. Tại các xã có dự án hoặc vùng phụ cận sân bay, bảng sang nhượng đất với đủ các diện tích mua theo lô, theo mẫu được treo nhan nhản.
Theo ghi nhận của DĐDN, đa số các giao dịch mua bán đều được thực hiện bằng giấy viết tay, không thông qua cơ quan chức năng quản lý. “Hiện tượng này nếu kéo dài sẽ dẫn đến sự tranh chấp, chồng chéo khi dự án được thực hiện. Từ đó gây khó khăn cho việc thực hiện bồi thường, tái định cư, làm trễ tiến độ giải phóng mặt bằng” - ông Đức nhấn mạnh.
UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, hiện nay vẫn còn 590 ha đất chưa xác định được chủ, trong đó chắc chắn là có phần đất đầu cơ. Tuy vậy, khó khăn lớn nhất hiện giờ vẫn là việc bồi thường tái định cư cho người dân nằm trong dự án. Được biết, tỉnh Đồng Nai sẽ phải thực hiện thu hồi 81 ha đất ở, gồm 497.000 m2 nhà ở các loại của 5.381 hộ dân, trong đó có 3.321 hộ dân bị giải tỏa trắng, 152 hộ bị giải tỏa một phần nhà và đất 4.541 hộ dân sẽ bị giải tỏa để xây dựng sân bay Long Thành. Khi giải phóng mặt bằng cần thực hiện đồng nhất, tránh người nhận tiền trước thiệt hơn người sau, gây phát sinh khiếu kiện. Nhưng ở thời điểm hiện tại, chủ trương về dự án vẫn chưa rõ ràng nên mọi công tác chuẩn bị đều rất bị động.
20 nghìn tỷ đông chưa phải là con số cuối cùng
Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành khi triển khai giải phóng mặt bằng có số hộ bị ảnh hưởng là 4.541 hộ với tổng số nhân khẩu là 14.462 người. Việc di dời tái định cư cả một cộng đồng dân cư lớn như vậy không đơn giản. Trong khi đó, để kịp khởi công dự án sân bay Long Thành như kế hoạch thì ngay từ bây giờ các cơ quan chức năng và huyện Long Thành phải triển khai công tác bồi thường, tái định cư. Bởi, thời gian thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng nhanh nhất là một năm với điều kiện có đủ tiền để chi trả ngay cho dân.
Chuẩn bị cho công tác này, Đồng Nai đã chủ động tạm ứng nguồn vốn ngân sách để đầu tư hạ tầng hai khu tái định cư gồm Lộc An – Bình Sơn diện tích 282 ha với 6.869 lô đất và khu tái định cư Bình Sơn 282 ha với 3.803 lô đất. Đồng thời, đề nghị Chính Phủ cho Đồng Nai ứng trước một phần kinh phí tái định cư, nhưng đến nay, Đồng Nai vẫn chưa thể chạm tay vào nguồn kinh phí này và chủ trương về dự án vẫn chưa ngã ngũ nên công tác chuẩn bị tái định cư chắc chắn phải kéo dài. Như vậy, có lẽ sẽ không thể dừng lại ở con số 7.152 tỷ đồng cho tái định cư giai đọan 1 và 13.618 tỷ đồng để tiếp tục bồi thường, tái định cư và giải phóng mặt bằng vào giai đoạn 2015-2020 như dự kiến ban đầu.
Trước những khó khăn mà Đồng Nai phải gánh vác trong quá trình giải phóng mặt bằng cho dự án, UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị Nhà nước cần có cơ chế đặc thù để giải quyết vấn đề bồi thường, tái định cư của dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành. Chủ tịch UBND tỉnh - ông Đinh Quốc Thái cho biết: “Để đảm bảo việc triển khai công tác giải phóng mặt bằng dự án theo đúng tiến độ và quy định của Luật đất đai 2013, UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị Thủ tướng cho phép tách tiểu dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải quyết việc làm, tổ chức lại cuộc sống cho các hộ dân thuộc dự án này giao cho UBND tỉnh Đồng Nai làm chủ đầu tư”.
Theo Diễn đàn doanh nghiệp
