Loay hoay tìm hướng xử lý triệt để vấn nạn "nhà 3 chung"

Trên địa bàn xã Bình Mỹ (Củ Chi) giáp huyện Hóc Môn, hàng chục ruộng rau muống được san lấp để xây các dãy nhà na ná nhau có chung số nhà, chung giấy đất và chung giấy phép.

Ồ ạt xây và bán nhà 3 chung

Chủ dãy nhà 20 căn, ông Phúc dẫn chúng tôi đi sâu vào đường nội bộ của khu nhà cần bán và giới thiệu: "Mỗi căn nhà ngang 4m, dài 15m, xây dựng kiên cố, đường bê-tông ngon lành, giá 1,2 tỷ đồng, giấy tờ chung. Chị cứ xem, ưng bụng thì hai bên dẫn nhau ra văn phòng thừa phát lại lập vi bằng".

Trả lời câu hỏi: "Ai là người sở hữu giấy tờ nhà?", vị này cho biết: "Chủ đầu tư sẽ giữ sổ, khi ai cần việc gì thì liên hệ chủ đầu tư, bởi toàn bộ 20 căn nhà này chung một giấy hồng, không thể giao cho ai giữ được". Thấy khách mua lo lắng về pháp lý tài sản, ông Phúc trấn an: "Tôi làm ăn lâu năm nên uy tín, sắp tới còn triển khai thêm một khu bên ruộng rau muống đối diện, chị mua ở đây không lầm, mua chỗ khác có khi đất một nơi, mà nhà một chỗ".

Hình ảnh một khu dãy nhà 3 chung đang trong quá trình xây dựng tại xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi, TP.HCM.

Tương tự, dãy nhà 15 căn của ông Hinh cách dãy nhà ông Phúc khoảng 200m đã được bán gần hết cho các hộ dân. Trước đây, cả hai dãy nhà đều là ruộng rau muống. Cách đó một con hẻm, vòng qua đường 165, dãy nhà 40 căn đối diện nhau vừa được hoàn thiện cách đây khoảng 2 tháng. Mỗi căn được chào bán với giá 1,1-1,2 tỷ đồng.

Xã Bình Mỹ hiện chẳng khác một đại công trình xây dựng. Dưới chân cầu Bình Thuận, từ đường 167 đi vào có 3 dãy nhà, trong đó 1 dãy gồm 20 căn, dãy khác khoảng 10 căn đang xây dở.

Trên đường Trương Thị Thơm, phía sau trạm y tế xã, 10 căn nhà 3 chung của ông Trình đang được rao bán, đã có vài khách đến xem nhưng chưa chốt giá. Bà Nguyễn Thanh (dọn về đây khoảng 2 tháng) cho hay: "Ở cũng được, giá cả phù hợp túi tiền, nhà rộng và mát. Chỉ có điều 10 căn nhà chung một sổ hồng nên khi cần việc gì có liên quan đến giấy tờ nhà thì phải liên hệ chủ gốc, làm tạm trú hay hộ khẩu thì khó do nhiều căn chung một số nhà, phải xin tạm trú nơi khác đăng ký cho con đi học".

Do nhu cầu tìm mua vẫn còn rất nhiều nên tình trạng xây dựng nhà 3 chung tuy không còn rầm rộ như trước nhưng vẫn âm ỉ tại các huyện, quận Nhà Bè, Thủ Đức, Bình Tân, Hóc Môn...

Chưa có giải pháp xử lý triệt để nhà 3 chung?

Trao đổi về lý do mua nhà 3 chung, bà Thanh cho biết, bà và nhiều người khác từng nghe qua cảnh báo về những thiệt thòi, rủi ro khi mua kiểu nhà này. Tuy nhiên, vì nhu cầu nhà ở quá bức bách nên bà chấp nhận liều mua. Ngoài nhà 3 chung, bà không thể mua được ngôi nhà khác có đủ giấy tờ với giá khoảng 1 tỷ đồng. Gia đình bà Thanh vì thế đánh cược với sự "đàng hoàng" của chủ đầu tư. Bà chia sẻ: "Ngoài sự "liều" thì chúng tôi cũng hy vọng chính quyền sẽ cho hợp thức hóa "nhà 3 chung" để chúng tôi được an cư như trước đây chính quyền đã từng cho hợp thức hóa những nhà "lỡ xây" ở Tân Phú, Gò Vấp...".

Trưởng Phòng Quản lý đô thị huyện Củ Chi, ông Nguyễn Thái Bình thừa nhận sự bùng phát của vấn nạn nhà 3 chung trên địa bàn xã Bình Mỹ. Theo ông Bình, những quy định liên quan tới việc cấp phép và xây dựng chưa rõ ràng tạo ra kẽ hở để người dân lách luật. Hơn nữa, so với các địa phương khác trong huyện, đất xã Bình Mỹ có giá trị hơn khi giáp ranh tỉnh Bình Dương và huyện Hóc Môn. 

Những trường hợp xin xây dựng nhà ở riêng lẻ diện tích lớn theo quy định của Luật Nhà ở và Luật Xây dựng là hợp pháp, cơ quan có thẩm quyền không sai khi cấp phép xây dựng nhưng chủ đầu tư phải đảm bảo đầy đủ điều kiện về mật độ, hệ số, quy hoạch, các tiêu chí khác. Tuy nhiên, chủ đầu tư khi xây dựng lại chia thành nhiều căn, nhiều cầu thang, nhiều vách, hình thành nhiều nhà liền kề để mua bán giấy tay là trái quy định.

Ông Bình cho biết, huyện Củ Chi trước mắt yêu cầu các chủ đầu tư nhà 3 chung tự tháo dỡ công trình là hàng rào, mái che sai thiết kế nhưng chưa có hướng xử lý đối với kết cấu bên trong, phải chờ hướng dẫn từ sở ngành liên quan. Theo vị này: "Để hạn chế những phát sinh tranh chấp từ "nhà 3 chung", các sở, ngành cần sớm nghiên cứu đề xuất hướng xử lý phù hợp... Thực tế cho thấy nếu Củ Chi "siết" thì người dân sẽ chạy qua địa bàn khác lập vi bằng, điều này đã làm khó cơ quan chức năng trong quản lý "nhà 3 chung".

UBND huyện Hóc Môn trong 1 năm gần đây đã giám sát chặt việc cấp giấy phép xây dựng mới nhằm ngăn chặn vấn nạn nhà 3 chung. Nếu vi phạm việc phân căn, lắp vách, chủ đầu tư sẽ bị lập biên bản, tạm ngưng cấp nước, điện, yêu cầu tự tháo dỡ, trả lại đúng hiện trạng theo giấy phép. Đại diện UBND huyện Hóc Môn cho hay: "Không chỉ thanh tra địa bàn mà từ cấp xã đến ấp, công an khu vực đều có trách nhiệm giám sát không cho chủ đầu tư tiếp tục vi phạm, công trình nào vi phạm, ban nhân dân ấp sẽ giám sát không cho xe chở vật liệu xây dựng và công nhân xây dựng vào công trình khi chủ đầu tư chưa khắc phục vi phạm".