Hình ảnh về Khu đô thị Nam Trung Yên. Nguồn ảnh: Tuấn Anh/TTXVN
Trong thời gian qua, công tác quản lý, sử dụng và vận hành quỹ nhà tái định cư tại Hà Nội đã lộ rõ khá nhiều bất cập cũng như những khó khăn, vướng mắc khiến người dân không khỏi bức xúc.
Nhằm khắc phục thực trạng này, Sở Xây dựng Hà Nội đã thực hiện tổng rà soát đối với toàn bộ quỹ nhà tái định cư để đánh giá, phân loại và đề xuất cơ chế chính sách quản lý phù hợp với thực tế Thủ đô cũng như các quy định của pháp luật.
Trách nhiệm về kinh phí bảo trì
Theo chỉ đạo của Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Trí Dũng, trong khi chờ đợi quy định cụ thể về vấn đề hỗ trợ kinh phí bảo trì và vận hành nhà chung cư tái định cư, trước mắt, Công ty TNHH Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội cùng Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Hà Nội (2 đơn vị quản lý nhà tái định cư lớn của thành phố) cần chủ động ứng vốn bảo trì và sửa chữa kịp thời các trang thiết bị đã hư hỏng để đảm bảo tốt được điều kiện ăn ở, sinh hoạt của cư dân.
Sau khi có quyết định cụ thể về mức hỗ trợ của thành phố, đồng thời, căn cứ vào khung giá dịch vụ nhà chung cư đã được ban hành, đơn vị quản lý sẽ thực hiện xây dựng mức giá dịch vụ để áp dụng đối với từng tòa nhà dựa trên nguyên tắc xác định rõ trách nhiệm mà người dân phải đóng góp trong công tác quản lý và vận hành nhà chung cư.
Hầu hết các cư dân sinh sống ở các khu chung cư tái định cư hiện nay đang nộp mức phí dịch vụ rất thấp, chỉ 30.000 đồng/hộ, trong khi đó, quỹ bảo trì 2% là không nhiều (từ vài triệu đến vài trăm triệu cho một tòa nhà) do giá của các căn hộ tái định cư thường thấp hoặc nhiều tòa nhà không có quỹ bảo trì vì bán trước khi Luật Nhà ở năm 2005 được ban hành. Vậy, khi phí bảo trì được phát sinh thêm thì không phải đều nhận được sự đồng thuận của tất cả các hộ dân và không phải ai cũng có khả năng để góp một khoản tiền lớn.
Phần lớn các cư dân đều có ý kiến rằng, trách nhiệm hỗ trợ kinh phí để bảo trì, quản lý và vận hành tòa nhà tại định cư là thuộc về phía Nhà nước.
Ông Dũng cho biết thêm, đến nay vẫn chưa lập được Ban quản trị đối với các khu chung cư tái định cư, vậy nên, cũng chưa thực hiện được công tác giám sát, thu thập ý kiến thống nhất từ các chủ sở hữu về yêu cầu cung cấp cũng như mức thu phí dịch vụ. Bởi đó, mà chất lượng dịch vụ quản lý, vận hành còn thấp hoặc mới chỉ thực hiện được ở mức đáp ứng các điều kiện cơ bản.
Còn theo đa phần các cư dân ở đây đều cho rằng, việc thành lập Ban Quản trị chính là đang đẩy trách nhiệm quản lý, vận hành và bảo trì tòa nhà cho người dân. Hiện mới chỉ thành lập được 14 Ban Quản trị tại 16 tòa nhà trong tổng số 166 tòa nhà tái định cư với 13.971 căn hộ trên địa bàn thành phố.
Cần xử lý dứt điểm những tồn tại
Không chỉ gặp phải những khó khăn, vướng mắc về mặt kinh phí, mà ngay việc bố trí sử dụng các căn hộ tái định cư cũng như công tác quản lý phần diện tích kinh doanh dịch vụ vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, thậm chí là sai phạm, gây nên tình trạng lãng phí và thất thu ngân sách của Nhà nước.
Hội đồng Nhân dân TP. Hà Nội mới đây vừa đưa ra kết quả khảo sát như sau: Con số nợ đọng tiền thuê từ nhiều năm nay của 87 điểm thuộc diện tích kinh doanh dịch vụ với gần 24.000m2, do Công ty TNHH Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội quản lý, trực tiếp ký hợp đồng cho thuê đã lên đến vài chục tỷ đồng mỗi năm và tình trạng này đã kéo dài nhiều năm nay.
Điển hình là Khu tái định cư Trung Yên (nhà 4F) đã không trả tiền thuê cả hơn 10 năm nay, nhưng, công ty vẫn không đưa ra được biện pháp xử lý trước sự cố tình chây ỳ của các đơn vị thuê.
Sau khi hoàn thành đợt kiểm tra đối với 22 điểm kinh doanh dịch vụ nhà tái định cư do Công ty TNHH Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội đã tự ý cho các đơn vị vào sử dụng khi chưa nhận được sự chấp thuận từ phía UBND thành phố, Sở Xây dựng đã thực hiện thu hồi được 6 điểm.
Từ thực tế trên, Sở đã đưa ra phương án xử lý và đề xuất lên UBND thành phố chấp thuận cho các đơn vị đang sử dụng được ký hợp đồng thuê với các điều kiện Công ty TNHH Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội phải thực hiện công tác rà soát nhằm đảm bảo phải có diện tích sinh hoạt cộng đồng tại các nhà chung cư, nếu có phần dư thừa thì mới được bố trí để hoạt động kinh doanh.
Đồng thời, Lãnh đạo của Sở Xây dựng cũng khẳng định, thành phố chỉ xem xét cho thuê đối với những đơn vị hiện sử dụng không hợp pháp, sử dụng đúng mục đích, không tiến hành cải tạo hay cơi nới trái phép và thực hiện trách nhiệm nộp tiền thuê nhà theo quy định.
Còn đối với các đơn vị và cá nhân không thực hiện đầy đủ về nghĩa vụ tài chính, tự ý cho thuê lại, dùng sai mục đích, cơi nới trái phép thì thành phố sẽ kiên quyết thu hồi.
Điều đáng lo ngại là, trong thời gian qua, đã có 1.367 căn hộ được quyết định bán, đã có nhiều hộ dân dù chưa nộp tiền mua nhà, nhưng vẫn được vào ở, nếu không thì bị bỏ trống. Trong khi đó, thành phố vẫn chưa đáp ứng hết được nhu cầu về nhà tái định cư để phục vụ các dự án phát triển kinh tế-xã hội trọng điểm trên địa bàn.
Cụ thể, đã có đến 550 căn hộ được Công ty TNHH Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Hà Nội tự ý cho người dân vào ở khi chưa ký hợp đồng và chưa thanh toán tiền mua nhà.
Trong đó, 2 đơn vị này đã cho người dân vào sinh sống tại 204 căn hộ ở khu đô thị Nam Trung Yên trước ngày 30/6/2014 và 346 căn từ ngày 30/6/2014 đến ngày 30/7/2015.
Nhằm xử lý dứt điểm sai phạm này, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng đã ra Thông báo số 227 ngày 8/7/2015 yêu cầu Sở Xây dựng phối hợp cùng UBND các quận, huyện tiến hành thành lập Tổ công tác kiểm tra, lập biên bản xử lý hành chính với những hộ dân cố tình chây ỳ, không trả tiền mua nhà. Còn đối với trường hợp vi phạm của 2 đơn vị quản lý trên, thành phố sẽ đưa ra biện pháp xử lý nghiêm.
Đồng thời, Sở Xây dựng cũng sẽ phối hợp với các quận, huyện tiến hành kiểm tra, rà soát 817 căn hộ tái định cư dù đã có quyết định bán nhà từ nhiều năm nay nhưng người dân vẫn chưa đến nộp tiền và chưa nhận nhà để trình lên UBND thành phố ra quyết định thu hồi.
Dự kiến, thành phố sẽ tiến hành thu hồi đối với 119 căn đã có quyết định bán từ năm 2011 trở về trước và 29 căn có quyết định bán năm 2012 trong tháng 9 tới đây.
Cùng với đó, thành phố cũng sẽ thực hiện thu hồi đối với 487 căn đã có quyết định được bán từ năm 2013 và 2014 lần lượt đến hết ngày 31/12/2015 và 30/6/2016 trong trường hợp các hộ không đến để làm thủ tục mua và nhận nhà.
Còn trong tháng 8 này, Sở Xây dựng đã đề nghị UBND thành phố thực hiện thu hồi đối với 324 căn hộ còn trống và đã được thông báo đến các chủ đầu tư thực hiện giải phóng mặt bằng từ nhiều năm nay nhưng chưa có nhu cầu sử dụng để bố trí thực hiện các dự án khác.
