Hiện tại, ngành sản xuất tôn thép trong nước đang đối mặt với hàng tôn giá
rẻ nhập khẩu ồ ạt từ Trung Quốc.
Hiệp hội Thép Việt Nam cho biết, các doanh nghiệp ngành tôn thép trong nước đang gặp nhiều khó khăn, sản phẩm xuất khẩu bị kiện nhiều nhất, lại phải đối mặt với lượng tôn thép giá rẻ được nhập ồ ạt từ Trung Quốc.
Hiện sản lượng sản xuất tôn mạ (tôn phủ màu, thép mạ) của Việt Nam khoảng gần 1,9 triệu tấn, tiêu thụ nội địa chỉ gần 740.000 tấn, lượng sản xuất đã dư thừa trên 250%. Tỷ lệ này là rất lớn.
Trong khi đó, lượng nhập khẩu tôn mạ từ Trung Quốc tăng vọt với tổng sản lượng tôn mạ (tôn phủ màu, tôn mạ kẽm, tôn mạ lạnh và thép dày mạ kẽm) dư thừa tại thị trường nội địa hiện tại là khoảng trên 1,2 triệu tấn.
Thống kê cho thấy, thời gian qua, sản lượng nhập khẩu tôn phủ màu và thép mạ (tôn mạ kẽm, tôn mạ lạnh và thép dày mạ kẽm) từ Trung Quốc có sự gia tăng đáng kể.
Trong 5 tháng đầu năm 2016, sản lượng nhập khẩu tôn phủ màu gần 310.000 tấn, so với cùng kỳ năm ngoái đã tăng 186%; lượng thép mạ (tôn mạ kẽm, tôn mạ lạnh và thép dày mạ kẽm) nhập từ Trung Quốc trong thời gian trên hơn 910.000 tấn, con số này so với cùng kỳ năm trước tăng 195%.
Các doanh nghiệp cho rằng, giá bán tôn mạ Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam thấp hơn khoảng 30- 31 % so với giá bán tôn mạ do Việt Nam sản xuất. Với khoảng cách chênh lệch lớn này, hiện sản phẩm tôn mạ Việt Nam không thể cạnh tranh nổi với tôn mạ giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc.
Ngành thép trong nước đang bị áp dụng khoảng 62 biện pháp phòng vệ thương mại từ khắp thế giới. Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hoa Sen (doanh nghiệp chiếm khoảng 40% thị phần tôn ở Việt Nam), ông Vũ Văn Thanh cho hay, các vụ kiện phòng vệ thương mại từ các nước khác đã gây khó khăn cho doanh nghiệp thép Việt Nam trong thị trường xuất khẩu.
Theo ông Thanh: “Việt Nam chỉ có hai vụ kiện phòng vệ thương mại cho mặt hàng thép đã áp thuế, do đó hàng nhập khẩu, nhất là từ Trung Quốc đang ồ ạt nhập khẩu vào Việt Nam. Để bảo vệ chính mình, các doanh nghiệp Việt Nam nên chủ động sử dụng các biện pháp phòng vệ thương mại".
Trước thực trạng tôn mạ nhập khẩu ồ ạt từ Trung Quốc vào Việt Nam, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và người tiêu dùng, các doanh nghiệp tôn thép là Công ty CP Đại Thiên Lộc, Cty CP Tôn Đông Á, Cty CP thép Nam Kim đã quyết định khởi kiện. Được biết, cả 3 công ty trên chiếm hơn 25% về mặt hàng tôn màu trong nước.
Đáp lại các đơn kiện của các nguyên đơn này, cùng sự ủng hộ của nhiều doanh nghiệp tôn thép trong nước (với tỷ lệ chiếm tới 99,86% tổng sản lượng tôn màu sản xuất trong nước), Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã có quyết định điều tra áp dụng biện pháp tự vệ từ ngày 6/7/2016.
Cụ thể, hàng hóa thuộc đối tượng điều tra là thép hợp kim hoặc không hợp kim cán nguội, tráng hoặc mạ hợp kim nhôm/kẽm được phủ sơn (tôn lạnh màu); thép hợp kim hoặc không hợp kim cán nguội được phủ sơn (tôn đen màu) ở dạng cuộn, tấm băng hoặc cán sóng, ứng với mã HS sau: 7210.7010, 7210.7090, 7212.4010, 7212.4020, 7212.4090, 7225.9990, 7226.9919, 7226.9999.
Giai đoạn điều tra được xác định thiệt hại là từ 1/1/2013 đến 31/12/2015. Công tác điều tra không quá 6 tháng kể từ ngày có quyết định.
