Khó khăn về vốn đang là một trong những nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của thị trường bất động sản Việt Nam. Không chỉ thế, sự phát triển chưa lành mạnh cộng với thiếu thông tin chính thống cũng là nguyên nhân.
Theo ông Trương Thái Sơn, Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Địa ốc Hoàng Quân, thị trường bất động sản hiện có ba vấn đề lớn. Thứ nhất, thị trường hiện vẫn còn trong giai đoạn “sơ khai” với một quy mô nhỏ bé, chưa đầy đủ các thành phần của một thị trường hoàn chỉnh và lượng giao dịch chưa cao. Bên cạnh đó, nhiều loại “sản phẩm” bất động sản vẫn chưa hoàn toàn được coi là hàng hóa.
Một nền kinh tế đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, nhu cầu về bất động sản ngày càng tăng lên thì nguồn cung cấp lại rơi vào trạng thái khan hiếm. Tuy nhiên, sự thật là hiện không ít các doanh nghiệp Nhà nước và cơ quan hành chính, sự nghiệp Nhà nước đang sử dụng đất không hiệu quả. Đây chính là điểm gây khó trực tiếp cho hàng nghìn doanh nghiệp khi Việt Nam trở thành thành viên WTO. Bởi lẽ, họ càng lâu tiếp cận được với đất đai, với mặt bằng sản xuất thì những khó khăn họ phải đối mặt khi cạnh tranh với các tập đoàn, các doanh nghiệp nước ngoài càng lớn. Ở thị trường nhà đất, đang xảy ra tình trạng mua bán nhỏ giọt. Thế nhưng, thực tế là nhu cầu vẫn còn vượt xa so với nguồn cung, chỉ có điều, sau một thời gian dài “sốt nóng” giá nhà đất vọt lên quá cao, vượt xa so với khả năng thanh toán của đa số người dân.
Thứ hai, chính vì thị trường vẫn còn đang ở trạng thái manh nha khiến cho những yếu tố không lành mạnh có cơ hội phát triển. Điển hình nhất là việc phần lớn các giao dịch trên thị trường bất động sản hiện nay là phi chính quy. Theo ước tính của các chuyên gia, loại giao dịch này đang chiếm đến 70% tổng lượng giao dịch bất động sản. Xuất phát từ thực trạng giao dịch ngầm, giao dịch phi chính quy đã tạo cơ hội cho tình trạng đầu cơ ở tất cả các khâu trên thị trường bùng phát, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM.
Hiện tượng phi chính quy không chỉ thể hiện ở thị trường nhà đất mà còn rất nổi cộm ở cấp độ dự án. Rõ rệt nhất là hiện tượng giao đất, cho thuê đất trái thẩm quyền, sai vị trí, lệch diện tích, không đúng thủ tục diễn ra khá phổ biến ở nhiều địa phương. Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng không sử dụng, sử dụng sai mục đích, không đúng dự án, không hiệu quả chiếm tỷ trọng lớn và có khuynh hướng bao chiếm đất để kinh doanh trái phép quyền sử dụng đất nhằm trục lợi.
Sự phát triển mạnh của thị trường phi chính quy gây ra nhiều bức xúc cho cả ba phía: Về phía Nhà nước, không kiểm soát được các giao dịch thực tế, không thu được thuế nhưng phải giải quyết nhiều vấn đề phức tạp phát sinh; về phía doanh nghiệp, không tiến hành được các dự án đầu tư đúng hạn định, tốn kém về chi phí; còn về phía người dân, không hợp thức hóa được tài sản của mình, nảy sinh các tranh chấp nhiều khi không giải quyết được.
Thứ ba, sự thiếu minh bạch về thông tin thị trường khiến việc tiếp cận thông tin thực gặp nhiều trở ngại. Các cơ quan quản lý nhà nước không thực hiện tốt chức năng cung cấp thông tin về bất động sản cho các tầng lớp nhân dân, đồng thời các tổ chức môi giới cũng chưa cung ứng được đầy đủ các dịch vụ cần thiết cho những người tham gia giao dịch trên thị trường. Gần đây, việc công bố các thông tin như quy hoạch, địa bàn đầu tư, đấu thầu quyền sử dụng đất... đã được cải thiện nhưng mới chỉ là thử nghiệm bước đầu.
(Theo TBKTVN)
