"Khả năng phục hồi của thị trường bất động sản sẽ không thể diễn ra sớm khi thị trường này cũng nằm trong khó khăn chung của nền kinh tế", ông Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, nhận định.
Theo ông Anh, việc phục hồi của thị trường nhà đất phụ thuộc rất nhiều vào những chính sách điều tiết vĩ mô của Chính phủ với nền kinh tế nói chung. Khi lượng vốn FDI đăng ký 6 tháng đầu năm là 31,6 tỷ USD và hơn 40% trong số đó đầu tư vào bất động sản thì khả năng phục hồi nhanh hay chậm của thị trường nhà đất phụ thuộc nhiều vào những quyết định của Chính phủ đối với lượng vốn này, một chuyên gia kinh tế cho biết.
Thống kê sơ bộ từ các công ty môi giới, giá căn hộ tại một số khu vực ở TP HCM đã giảm hơn 60%, tại Hà Nội từ 15 đến 25% so với cuối năm 2007. Khu đô thị Văn Phú tại Hà Nội do Tổng công ty Sông Đà làm chủ đầu tư đang trong giai đoạn xây dựng nước rút. có thể tung hàng trăm căn hộ ra thị trường sau khi hoàn thiện. Nhưng do nguồn vốn vay từ ngân hàng bị siết nên dự án này đang trong tình trạng phải "bán lúa non" cho đối tác nước ngoài. Tại một số sàn giao dịch bất động sản Hà Nội, lác đác nhiều dự án căn hộ, đất nền chào bán với giá được cho là thấp hơn giá của nhà đầu tư thứ cấp. Ngoài ra, còn có xu hướng cho thuê lại các căn hộ cao cấp để tạm giải phóng nguồn hàng thay vì ồ ạt rao bán trong thời gian qua.
Ông Nguyễn Minh Phong, Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế, Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Xã hội cho rằng, bong bóng nhà đất hình thành từ nhu cầu có thật của thị trường. Dân số tiếp tục gia tăng, những thành phần mới của quá trình đô thị hóa như lao động tại các khu công nghiệp, lực lượng trí thức trẻ... đều cần nhà ở đã khiến áp lực về giá bất động sản nóng lên nhanh chóng.
Bất động sản là một lĩnh vực đầu tư cần vốn lớn và dài hạn. Tuy nhiên, bất cập của thị trường nhà đất là đang phụ thuộc quá nhiều vào nguồn vốn vay từ ngân hàng. Theo Ngân hàng Nhà nước, đến cuối tháng 4, dự nợ cho vay đối với lĩnh vực bất động sản trong toàn hệ thống ngân hàng là hơn 135 nghìn tỷ đồng, chiếm 10,8% tổng dư nợ cho vay đối với nền kinh tế. Ông Phong cũng cho rằng, việc phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn vay từ ngân hàng cùng với lãi suất vẫn rất cao như hiện nay, viễn cảnh phục hồi nhanh chóng của thị trường thật khó diễn ra.
Thời điểm giữa năm 2007, hệ thống ngân hàng lại dễ dãi cho vay để đầu tư vào thị trường nhiều tiềm năng này đã tạo điều kiện cho những yếu tố đầu cơ tăng cao. Đến đầu năm 2008 khi có sự lũng đoạn của giới đầu cơ thì thị trường nhà đất liên tục xác lập những mặt bằng giá mới. Trừ những khu vực nội thành đã phát triển, hầu hết những dự án tại các khu đô thị mới đều được mua bán chuyển nhượng qua nguồn vốn đi vay. Chính vì vậy, khi có áp lực từ hệ thống ngân hàng, lập tức giá nhà đất đã sụt giảm, buộc giới đầu cơ phải bán tháo hàng rút vốn về.
Ông Tự Anh nhận định hiện nay thị trường nhà đất cũng mang một đặc tính giống thị trường chứng khoán, là phụ thuộc vào tình hình sức khỏe của hệ thống ngân hàng. Lãi suất sẽ còn duy trì ở mức cao trong một thời gian nữa. Vì vậy các dự án bất động sản vẫn trong trình trạng thiếu vốn. Nhưng sự thiếu vốn tại các dự án không có điểm chung. Các dự án đã hoàn thành thời điểm trước đây và hiện nay có thể cho thuê hoặc bán được để tạo ra dòng tiền, hoặc các công trình xây dựng đã hoàn thành 70-80% tiến độ công trình, thì sức ép về giá nguyên vật liệu và giá nhân công tăng cao không quá nặng nề.
Nguy hiểm nhất là những dự án đã huy động vốn của khách hàng dưới hình thức hợp đồng góp vốn nhưng chưa khởi công hoặc đã khởi công nhưng phải điều chỉnh giá, một đại diện của Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội cho biết.
Thị trường có chững lại và sụt giảm nhưng sẽ không có sự đổ vỡ là nhận định chung của nhiều chuyên gia bất động sản. Tại thị trường Hà Nội, tâm lý chờ đợi từ chủ trương mở rộng thủ đô sẽ tạo áp lực nguồn cung cùng với sự kỳ vọng vào tiềm năng của thị trường này đã khiến nhiều nhà đầu tư cố giữ bất động sản chờ thời. Nhu cầu nhà ở cao cấp từ người nước ngoài sống và làm việc tại Việt Nam cũng là lượng cầu lớn. Vì cho cùng, về bản chất, thị trường nhà đất vẫn chưa thể cân đối về cơ cấu cung - cầu.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, thị trường quá thiếu nguồn cung cho đại bộ phận thị dân nghèo. Bên cạnh đó, tính minh bạch của thị trường đang được cải thiện dần trong thời gian gần đây. Và những yếu tố này sẽ góp phần giúp thị trường phục hồi.
(Theo TBKTSG)
