Thuế sử dụng nhà đất quá thấp không có tác dụng điều chỉnh đối với các trường hợp mua, sở hữu nhiều căn hộ chung cư hay đất nền để đầu cơ.
Tuy nhiên, đánh thuế bao nhiêu và đánh như thế nào để không ảnh hưởng tới phần đông người dân có thu nhập trung bình và thấp cũng là điều cần phải tính toán kỹ lưỡng.
Thuế thấp, đầu cơ nở rộ
Theo quy định hiện hành, việc nộp thuế sử dụng nhà, đất thực hiện theo Pháp lệnh thuế nhà, đất 1992, Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh thuế nhà, đất 1994 và Nghị định số 94/CP ngày 25-8-1994 của Chính phủ. Tính toán cụ thể cho thấy, mức nộp thuế sử dụng đất đối với 1m2 đất đô thị ở vị trí đất có giá trị cao nhất hiện tại chỉ phải nộp khoảng 40.000đ/m2/năm (32 lầnx 0,5kg/m2/nămx2.500đ/kg thóc).
Với mức thuế này, một căn nhà 50m2 ở vị trí đất có giá trị cao nhất thì hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng chỉ phải nộp khoản tiền thuế sử dụng đất là 2 triệu đồng/năm. Trong khi đó, giá cho thuê nhà, đất tại đô thị ở vị trí tốt khoảng 25-30 USD/m2/tháng, tương đương gần 5 triệu đồng/m2/năm. Như vậy, thuế sử dụng đất mới chỉ chiếm 0,8% mức sinh lợi, nếu nhà, đất đó được đưa vào khai thác, kinh doanh.
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân, mức thuế sử dụng nhà, đất, đặc biệt là tại khu vực đô thị như trên còn quá thấp so với thực tế. Sắc thuế này không có tác dụng điều tiết đối với quy mô diện tích, giá trị cụ thể của mỗi tài sản nhà, đất cũng như không điều tiết đối với người có nhiều bất động sản, đặc biệt là những người sở hữu nhiều bất động sản nhưng không đưa vào khai thác, sử dụng, gây lãng phí cho xã hội.
Thêm vào đó, khoản thu về thuế nhà, đất hiện hành chưa bao gồm thuế đối với nhà và tài sản trên đất nên chưa có tác dụng điều chỉnh đối với các trường hợp mua, sở hữu nhiều căn hộ chung cư để đầu cơ.
Nhà trên 600 triệu đồng phải nộp thuế
Dự thảo Luật Thuế Nhà, đất chỉnh sửa mà Bộ Tài chính vừa công bố có một số điểm mới sau khi tiếp thu ý kiến các cơ quan liên quan và người dân. Thuế suất đối với nhà ở chỉ còn 2 mức tính theo giá trị nhà, nhà trị giá đến 600 triệu đồng không phải chịu thuế và phần trên 600 triệu đồng sẽ chịu thuế suất 0,03%/năm.
Ngược lại thuế suất đối với đất ở được chia làm 3 mức, thay vì 2 mức như đề xuất cũ, nhưng mức thuế thì giảm xuống. Diện tích đất trong hạn mức chịu mức thuế suất 0,03% (đề xuất cũ là 0,05%); diện tích vượt nhưng không quá 3 lần chịu mức thuế 0,05%; phần vượt trên 3 lần chịu thuế suất 0,09% (đề nghị cũ là 0,1%).
Bộ Tài chính lý giải, với ngưỡng chịu thuế đối với nhà là 600 triệu đồng và giá tính thuế bằng 50% đơn giá nhà xây dựng mới của nhà ở cùng loại thì hầu hết các nhà hiện nay đều không chịu thuế, chỉ một số nhà biệt thự có diện tích lớn mới thuộc diện chịu thuế. Do đó, đối với người dân xây dựng một căn nhà kiên cố để ở thì giá tính thuế cũng chưa đến 600 triệu để thuộc diện chịu thuế.
Bộ Tài chính cho rằng, thuế suất 0,05% là tương đối cao, số thuế phải nộp của người dân sẽ tăng 2-3 lần, có nơi tăng 5-10 lần so với hiện hành, trường hợp cá biệt tăng đến 15 lần (đối với trường hợp có diện tích lớn hoặc giá đất cao). Sau khi nghiên cứu lại, để việc thu thuế nhà, đất không gây phản ứng trong nhân dân, Bộ Tài chính đã điều chỉnh mức thuế suất đối với phần diện tích trong hạn mức xuống là 0,03%.
Chi phí hàng năm nhỏ
Một số chuyên gia cho rằng, đề xuất tính thuế mới của Bộ Tài chính sẽ làm người dân có lợi. Ông Nguyễn Đức Kiên - ủy viên ủy ban Kinh tế của Quốc hội nói: “Nếu giá nhà được tính bằng 50% đơn giá xây mới thì người dân sẽ có lợi, bởi vì trên thực tế hiện nay mọi giao dịch về nhà đều cao hơn đơn giá quy định rất nhiều”. Nói về mốc 600 triệu đồng, ông Vũ Văn Phấn - Trưởng Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản cũng nhìn nhận, dự thảo “đã rất cởi mở và có nhìn nhận một cách chính xác về đối tượng”.
Nếu dự luật thuế với những đề xuất kể trên được thông qua và đưa vào thực thi (dự kiến từ 1-1-2011), các chuyên gia cho rằng, sẽ rất ít tác động đối với thị trường bất động sản. Với mức thuế 0,03%, một căn nhà chừng 100m2 (trong hạn mức) tại khu phố đắt giá nhất Hà Nội là Lê Thái Tổ (giá Nhà nước quy định hiện là 67,5 triệu đồng/m2) cũng chỉ phải chịu mức thuế vài triệu đồng/năm.
Chi phí này hoàn toàn không đáng kể so với khả năng sinh lời của căn nhà. Ông Vũ Văn Phấn bổ sung: “Đối với loại nhà mà người dân có nhu cầu thực sự với mức tiền trung bình so với xã hội trở xuống thì phải mức thuế đưa ra cũng rất nhẹ nhàng và có thể miễn cho họ. Còn với những bất động sản có giá trị cao hơn thì sẽ phải tính thuế”.
(Theo ANTĐ)
