Theo phân tích từ báo cáo trên, thị trường mua bán quyền sử dụng đất hiện nay còn vắng bóng và gần như như chưa có thị trường đất đai sơ cấp. Thị trường hiện nay chủ yếu do các cơ quan nhà nước vận hành thông qua các thủ tục hành chính thiếu thực tế và 'giá' quyền sử dụng đất được định đoạt không sát thị trường.
Thị trường thứ cấp được đánh giá là phát triển hơn song còn vấp phải nhiều trở ngại. Cơ chế thị trường còn ít được áp dụng trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, việc này dẫn đến quy hoạch sử dụng đất của chính quyền địa phương quyết định mục đích sử dụng đất chứ chưa dựa trên quan hệ cung - cầu hoặc nhu cầu thực sự của người dân địa phương.
mua bán quyền sử dụng đất
Thị trường mua bán quyền sử dụng đất còn nhiều bất cập. (Ảnh minh họa).
Mặt khác, người bán đất hiện nay thường là nông dân và họ ít có khả năng được đền bù một cách thoả đáng. Lợi ích của việc chuyển nhượng lại chủ yếu rơi vào chính quyền địa phương và 'người mua' (người thường được mua với giá rẻ hơn giá thị trường thứ cấp).
Giới chuyên gia cho rằng, cùng với quyền sở hữu tài sản chưa được quy định rõ ràng đã khuyến khích mô hình kinh doanh dựa trên quan hệ thân hữu. Bên cạnh đó, việc mua bán đất đai chưa thực hiện theo cơ chế thị trường đúng nghĩa đã làm giảm hiệu quả kinh doanh. Người có quyền sử dụng đất muốn chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện hoạt động kinh tế có lợi hơn sẽ phải chịu chi phí hành chính rất cao, thường sẽ cao tới mức 'không thể chịu nổi', hơn nữa quy trình thì mất nhiều thời gian. Quá trình đô thị hóa vì thế bị méo mó.
Nhóm tác giả thực hiện báo cáo khẳng định, thị trường đất đai phát triển minh bạch và đầy đủ chức năng nên là một ưu tiên chính sách quan trọng và cấp thiết cần chú trọng trong thời gian tới.
