Từ xa xưa, cùng với làng gốm Bát Tràng (Hà Nội), Đông Triều (Quảng Ninh) đã là thị trấn nổi tiếng với ngành sản xuất sành sứ tại Bắc Bộ.
Tất cả sản phẩm ở đây đều được làm theo phương pháp thủ công, từ việc lấy đất, nhào nặn, tạo hình, vẽ, tráng men… đều bằng tay theo phương pháp có từ đời xưa truyền lại. Các hoa văn phong phú tiêu biểu cho một nền văn hoá cách đây 700 năm (đời Trần) cùng men Lam đặc trưng của làng gốm Đông Triều thuở nào đã từng một thời hoàng kim.
Trải qua các thăng trầm lịch sử nhất là chuyển từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường, nhiều lò gốm của huyện đã phải tắt lửa vì không thích nghi được với môi trường kinh doanh mới. Tuy vậy, đã có nhiều chủ lò, cơ sở sản xuất gốm đã biết kết hợp giữa nét đẹp của dòng gốm cổ với nét đẹp của các sản phẩm gốm sứ hiện đại. Bên cạnh đó, các cơ sở sản xuất gốm, sứ ở đây còn trở thành điểm đến hấp dẫn trong các tour du lịch lữ hành.
Hiện nay, ở huyện Đông Triều, có nhiều điểm dừng chân để du khách trong và ngoài nước chiêm ngưỡng sản phẩm gốm sứ như: Sứ Long Hải, sứ Thái Sơn 88 ở Yên Thọ; gốm Việt ở Mạo Khê; sứ Đông Triều ở Kim Sơn và sứ Thành Đồng ở Bình Dương.
Ngoài thị trường tiêu thụ trong nước, sản phẩm gốm sứ của các làng nghề ở Đông Triều nay phần lớn đã được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới. Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Văn Tuyết, Giám đốc Công ty TNHH Thành Đồng vui vẻ cho biết: Gốm Đông Triều có đặc trưng là dòng gốm nặng lửa. Các sản phẩm gốm, sứ được nung trong lò bầu hoặc lò ga có nhiệt độ trên 1.250oC thì nước men mới chảy.
Thêm nữa, gốm sứ Đông Triều có độ bền cơ học và độ bền hoá học của men rất cao bởi hoa văn được trang trí dưới men... Với chất liệu tốt, kiểu dáng phong phú và hoạ tiết tinh xảo, đến nay, gốm sứ Đông Triều không chỉ được thị trường trong nước ưa chuộng mà còn có được chỗ đứng trên thị trường thế giới.
Các sản phẩm gốm sứ này đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới như: Pháp, Italia, Nga, Trung Quốc. Gốm Đông Triều - Quảng Ninh nổi tiếng có nước men sáng đẹp. Là một trong những cơ sở sản xuất gốm sứ, trong những năm qua bên cạnh sự giữ gìn cái “cốt”, cái truyền thống của làng nghề thì chúng tôi cũng đã mạnh dạn đầu tư một số công nghệ mới để đáp ứng được yêu cầu phát triển.
Năm 2010, chúng tôi đã xuất khẩu được trên 302.000 sản phẩm gốm sứ, tổng doanh thu 37 tỷ đồng. Riêng quý I-2011, Công ty tôi đã xuất khẩu được trên 20.000 sản phẩm, doanh thu 4,5 tỷ đồng. Mục tiêu của Công ty là luôn luôn đổi mới, hướng ra thị trường quốc tế để ngày càng nhiều người biết đến gốm Việt Nam nói chung và gốm Đông Triều, gốm Thành Đồng nói riêng.
Tại điểm dừng chân của Công ty CP Thái Sơn 88, chúng tôi gặp những du khách nước ngoài đang say sưa ngắm nhìn các hoạ tiết đơn giản, gắn liền với những nét quen thuộc trong đời sống như chú bé thổi sáo ngồi trên lưng trâu, cây đa cổng làng, mái chùa hồ sen, thiếu nữ gảy đàn... các sản phẩm gốm nơi đây. Với chiến lược sản xuất ra các sản phẩm gốm sứ có tính thẩm mỹ cao, số lượng lớn, mẫu mã, kiểu dáng phong phú, phục vụ cho xuất khẩu là chính, Thái Sơn đã đặc biệt chú trọng đến dòng gốm cổ. Các sản phẩm gốm đều được nhào lặn thủ công qua bàn tay khéo léo của những người thợ lành nghề. Hiện nay, có tới gần 90% sản phẩm gốm sứ Thái Sơn đã được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới như các nước khối Ả rập Xê út, Anh, Mỹ…
Với hướng đi riêng, Công ty gốm sứ Quang Vinh liên tục đầu tư các công nghệ hiện đại, đổi mới toàn diện dây chuyền sản xuất chiến lược sản xuất ra các sản phẩm gốm sứ có tính thẩm mỹ cao, số lượng lớn, mẫu mã, kiểu dáng phong phú, phục vụ cho xuất khẩu là chính. Công ty là doanh nghiệp đầu tiên ở miền Bắc nhập lò nung đốt bằng gas công nghệ cao của Đài Loan với trị giá trên 20.000 USD để thay thế lò than và tiến đến áp dụng lò nung bằng gas theo công nghệ tiên tiến của Đức. Công ty cũng đã mạnh dạn đầu tư hệ thống chế biến nguyên liệu theo công nghệ của Nhật Bản, Đan Mạch để chế biến ra nguyên liệu có chất lượng cao phục vụ cho việc sản xuất ra những sản phẩm gốm sứ cao cấp. Hiện nay, trên 80% sản phẩm gốm sứ Quang Vinh đã được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới kể cả các thị trường khó tính như Đức, Mỹ, Nhật, Đan Mạch...
Theo thống kê của Hiệp hội các doanh nghiệp gốm sứ Đông Triều, hiện nay trên địa bàn huyện có 10 doanh nghiệp và 54 cơ sở sản xuất gốm sứ, tập trung chủ yếu tại các xã Yên Thọ, Xuân Sơn, Bình Dương, Đức Chính. Bằng nỗ lực vươn lên, phát triển sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp gốm sứ Đông Triều đã góp phần quan trọng trong việc khôi phục và vươn tầm thương hiệu gốm sứ Đông Triều ra thương trường quốc tế.
(Theo báo Quảng Ninh)
