Những năm gần đây, nhà ở bang California (Mỹ) rất đắt, nhiều người Việt chỉ có khả năng mua nhà lưu động để ở. Một số người Việt nhân cơ hội này cũng cho người khác thuê phòng. Từ đó xảy ra nhiều vụ dẫn đến thưa kiện.
Một số chủ nhà lưu động người Việt ở quận Cam, Santa Ana, Garden Grove... đã cho người vào ở thêm mà không báo cho ban quản lý khu đất nơi đặt nhà di động biết. Đến khi ban quản lý gửi giấy thu lệ phí tiền khách đến ở, chủ nhà lưu động mới hay mình đã vi phạm Luật Cư trú (ở quá số người quy định).
Lúc mới mua căn nhà lưu động kéo về ở quận Anaheim (bang California), vợ chồng anh Tiến đăng ký với ban quản lý nhà rằng nhà có hai phòng, ba người ở, gồm vợ chồng anh và đứa con nhỏ. Sau đó, muốn kiếm thêm tiền trả tiền điện, nước, khí đốt... vợ chồng anh cho thêm một thanh niên vào ở. Sự việc kéo dài nhiều tháng bình yên, đột nhiên anh nhận được giấy báo đóng tiền phạt của ban quản lý khu nhà di động. Lý do phạt là để khách ở quá 20 ngày liên tục, làm ảnh hưởng đến chỗ để xe của hàng xóm. Anh ra văn phòng ban quản lý tranh cãi. Đến khi ban quản lý chỉ cho anh điều khoản về khách ở, vật nuôi trong Luật Cư trú thì mới biết mình đã vi phạm.
Nhiều người Việt ở Mỹ ở nhà thuê hoặc đi thuê đất cho căn nhà lưu động thường không hiểu hết những quy định và luật lệ pháp lý ràng buộc trong hợp đồng. Đến khi gặp phiền phức với pháp luật mới vỡ lẽ, nguyên nhân do mình không đọc kỹ hợp đồng.
Một hợp đồng thuê nhà hay thuê đất ở dành cho nhà di động thường gồm rất nhiều điều khoản theo Luật Cư trú. Kèm theo đó là những quy định riêng của chủ đất hoặc chủ nhà. Thường hợp đồng thuê nhà ở hay đất ở được soạn thảo rất kỹ và có nhiều phần. Đặc biệt, hợp đồng thuê đất ở cho nhà lưu động khá rắc rối bởi không gian môi trường tương đối chật hẹp và nếp sống cộng đồng chung cần được tôn trọng. Có khi, hợp đồng dài đến vài chục trang nên không mấy ai đọc hết.
Trong khi đó, hầu hết những người đi thuê nhà hay đất ở chỉ đọc sơ các khoản như trả tiền đúng hạn, không làm hư hại nhà cửa hoặc phải tự chăm sóc sân cỏ trước nhà mà không ngó ngàng đến các phần mang tính nguyên tắc bắt buộc của Luật Cư trú về ảnh hưởng môi trường sống đối với láng giềng hoặc khu vực.
Đã xảy ra rất nhiều trường hợp người Việt sống trong khu nhà lưu động bị khiếu kiện vì nuôi chó, mèo hoặc tụ tập bạn bè nhậu nhẹt, hát karaoke làm ồn trong ngày cuối tuần. Hàng xóm vì lý do môi trường sống bị ảnh hưởng đã đi kiện.
Không chỉ người Việt không nắm rõ luật lệ, nhiều người dân sống ở Mỹ lâu năm cũng không hiểu hết luật, trong khi mỗi năm có đến hàng trăm văn bản luật mới ra đời hoặc có hiệu lực thi hành ở các bang.
Anh Cường Tống, chủ một khu nhà song lập ở thành phố Arlington (bang Texas), cho biết: “Mỗi năm Hiệp hội Chủ nhà cho thuê đều phổ biến những quy định mới của Luật Cư trú. Những quy định luật pháp cần phải nêu rõ trong hợp đồng thuê nhà để nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ nhà cũng như người thuê nhà và để đôi bên tránh vi phạm luật pháp”.
Đã có trường hợp người thuê nhà kiện ngược vì chủ nhà tự ý thay ổ khóa với lý do người ở thuê đóng tiền nhà trễ hạn khiến người ở thuê không vào nhà được. Hoặc một người láng giềng sống buông thả, ăn mặc khêu gợi bị hàng xóm than phiền. Chủ nhà buộc phải tống khứ họ đi chỗ khác, nếu không thì mời cơ quan pháp luật xử lý.
Còn rất nhiều điều khoản trong Luật Cư trú không chỉ dành cho người đi thuê nhà và đất ở mà còn liên quan đến chủ nhà biệt lập trong khu gia cư. Luật ràng buộc chặt chẽ, bao gồm cả việc xử phạt chế tài, cưỡng chế hay ra tòa cũng nhằm mục đích nâng cao ý thức người dân trong cuộc sống cộng đồng.
(Theo Pháp Luật TP HCM)
