Theo báo cáo mới đây của Tổng cục Hải quan, cả nước đã chi hơn 7,6 tỷ USD dành cho nhập khẩu 17,65 triệu tấn sắt, thép các loại. Phôi thép chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ với khoảng hơn 1 triệu tấn, đạt giá trị 320 triệu USD. Nhập khẩu nhóm sản phẩm từ sắt, thép theo đó cũng tăng mạnh khi ghi nhận đạt 2,8 tỷ USD.
Như vậy, kim ngạch nhập khẩu các nhóm mặt hàng sắt thép đã vượt 10,4 tỷ USD. Sắt thép theo đó là nhóm nhập khẩu lớn thứ 3 trong cơ cấu hàng hoá nhập khẩu của Việt Nam.
Tính đến ngày 15/12, Việt Nam đã xuất khẩu được 3,2 triệu tấn thép có trị giá 1,8 tỷ USD. Nhóm sản phẩm từ sắt thép xuất khẩu được đạt 1,88 tỷ USD. Kim ngạch xuất khẩu sắt thép theo đó tổng cộng đạt khoảng 3,7 tỷ USD.
Theo những con số báo cáo trên, cả nước nhập siêu 6,7 tỷ USD trong ngành thép. Tổng cục Hải quan cho biết thêm, về cuối năm, nhập khẩu thép có xu hướng giảm cả số lượng và giá. Song 11 tháng năm 2016, lượng nhập khẩu thép cả nước vẫn tăng 22,5% về lượng so với cùng kỳ.
Lượng thép nhập khẩu tăng đột biến năm 2016
Hiện tại, Trung Quốc là nước dẫn đầu về khối lượng xuất khẩu thép vào Việt Nam với gần 10 triệu tấn. Con số này tăng 18% so với cùng kỳ. Nhật Bản xếp thứ hai với 2,4 triệu tấn, tăng 7%. Hàn Quốc đứng thứ ba, đạt 1,69 triệu tấn, tăng 6,5% so với cùng kỳ.
Theo báo cáo mới đây của Bộ Công Thương, qua quá trình rà soát Quy hoạch ngành thép, đến năm 2020, cả nước sẽ thiếu hụt khoảng 15 triệu tấn thép thô. Đến năm 2025, con số thiếu hụt sẽ vượt 20 triệu tấn thép thô, nhập siêu ngành thép được dự báo sẽ ngày càng trầm trọng hơn. Bộ Công Thương cũng đưa ra cảnh báo về tình trạng nhập siêu lớn, ảnh hưởng tới sự ổn định kinh tế vĩ mô của đất nước.
Mới đây, Hiệp hội Thép Việt Nam đã đưa ra kiến nghị về việc tăng cường rà soát, kiểm tra, quản lý nghiêm ngặt để không xảy ra tình trạng tránh thuế tự vệ đối với các mặt hàng thép cuộn nhập khẩu.
Thực tế, 10 tháng đầu năm 2016, kim ngạch nhập khẩu thép thuộc mã hàng phải áp dụng thuế tự vệ đã giảm, chỉ bằng 69,87% so với cùng kỳ, bằng 58,22% so với cả năm 2015. Kim ngạch nhập khẩu mặt hàng thép thuộc mã hàng không chịu thuế tự vệ 10 tháng đầu năm 2016 cũng tăng mạnh, bằng 155,91% so với cùng kỳ và bằng 129,93% so với cả năm 2015.
Bộ Tài chính cũng cho biết, hiện tượng tăng nhập khẩu các mặt hàng thép không chịu thuế tự vệ và giảm nhập khẩu đối với thép chịu thuế tự vệ là có xảy ra.
Ngày 7/3/2016 trước đó, Bộ Công Thương đã ra quyết định áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam. Mức thuế tự vệ được áp dụng lần lượt là 15,4% đối với thép dài, 23,3% đối với phôi thép.
