Sau khi Bộ Tài chính có báo cáo chuyên đề về chính sách thuế đối với BĐS, nhằm mục đích xây dựng Luật Thuế tài sản với đối tượng chịu thuế là người sở hữu nhiều nhà, Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA) đã có một số dự báo và đề xuất liên quan đến vấn đề này.
Theo nhận định của HoREA, Luật thuế tài sản có thể được nghiên cứu áp dụng đối với 3 trường hợp. Một là: Chỉ đánh thuế tài sản đối với nhà đất nhằm tạo nguồn thu ngân sách nhà nước ổn định, dài hạn và bền vững. Ví dụ, tại tiểu bang California (Mỹ), có nơi thu thuế tài sản nhà đất là 1,21% một năm thì sau 82 năm sẽ thu được 100% giá trị nhà đất, và cứ tiếp tục nguồn thu thuế ổn định này.
Hai là: Đánh thuế đối với người có nhiều nhà và đất (từ tài sản thứ 2 trở đi) nhằm phòng chống đầu cơ và sử dụng lãng phí BĐS. Cách làm này sẽ giúp tăng nguồn cung cho thị trường, tạo thêm cơ hội cho người có nhu cầu thật tiếp cận nhà ở.
Ba là: Trong trường hợp xuất hiện nguy cơ thị trường BĐS xảy ra hiện tượng "bong bóng", cần xem xét đánh thuế cao đối với những trường hợp chuyển nhượng nhà, đất ngay sau khi mua. Có thể tính thuế ngay trong năm đầu tiên có giao dịch kể từ lúc mua, nhằm phòng chống đầu cơ, giúp ổn định thị trường BĐS.
Hiệp hội BĐS Tp.HCM cho rằng Luật Thuế tài sản sẽ tác động tích cực đối
với thị trường nhà đất. Ảnh: Hao Bui
HoREA đánh giá, luật thuế này nhằm mục tiêu giúp cho thị trường BĐS phát triển lành mạnh, minh bạch, bền vững, phòng chống đầu cơ và hạn chế được tình trạng sử dụng lãng phí BĐS. Nếu được áp dụng, sắc thuế này sẽ tạo nên làn sóng dịch chuyển dòng tiền thay vì đầu tư vào BĐS sẽ chuyển sang đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Ngoài ra, sẽ tạo thêm cơ hội cho người có nhu cầu thật tiếp cận với nhà ở và tăng thêm nguồn thu ngân sách nhà nước. Ngoài ra, Luật thuế này còn hướng các nhà đầu tư thứ cấp đi vào lựa chọn thành lập doanh nghiệp kinh doanh BĐS thay vì kinh doanh cá thể như hiện nay.
Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, thuế tài sản là loại thuế được ra đời từ rất sớm trong lịch sử, nguồn thu từ thuế tài sản, đặc biệt là thu từ thuế sử dụng đất là một nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước của các địa phương. Cụ thể, nguồn thu từ thuế tài sản chiếm khoảng 2% tại những quốc gia của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), trong đó, Canada có nguồn thu là 4%, Mỹ trong khoảng từ 1 - 3%. Tại các nước đang phát triển, nguồn thu này chiếm khoảng 0,6% và tại các nước đang chuyển đổi nguồn thu này chiếm khoảng 0,68%.
Đây là một loại thuế trực thu, có khả năng huy động tương đối sát với khả năng đóng góp thực tế của người chịu thuế vì thuế đánh vào những tài sản cụ thể, trước hết là nhà và đất.
Tại Việt Nam, hiện nay chỉ có Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đã quy định các loại đất phi nông nghiệp, trong đó có đất ở tại đô thị là đối tượng chịu thuế. Mức áp dụng thuế suất là 0,03% trên bảng giá đất, đối với diện tích đất ở trong hạn mức; đối với phần diện tích đất ở vượt không quá 3 lần hạn mức, áp dụng thuế suất 0,07% và áp dụng thuế suất 0,15% đối với phần diện tích đất ở vượt trên 3 lần hạn mức.
Giá đất tính thuế sẽ được tính theo bảng giá đất của TP lại chỉ bằng khoảng 30 - 40% giá đất thực tế trên thị trường, nên mức thuế phải nộp sẽ rất thấp, dẫn đến nguồn thu ngân sách cũng rất thấp, chỉ chiếm 0,03% GDP và 0,15% tổng thu ngân sách nhà nước.
Ví dụ: Một căn nhà diện tích 100m2 ở đường Đồng Khởi, quận 1, Tp.HCM có giá 194 triệu đồng/m2 theo bảng giá đất (trong lúc giá thị trường lên đến trên 1 tỷ đồng/m2), giá tính thuế là 194 triệu x 100m2 = 19,4 tỷ đồng, mức thuế mà người sử dụng đất ở phải nộp hàng năm là: 19,4 tỷ đồng x 0,03% = 5,82 triệu đồng/năm.
