Tại Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ II nhiệm kỳ IV (2016 – 2021) tổ chức vào đầu tháng 4 vừa qua, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) đề xuất 5 kiến nghị quan trọng mang tính thời sự đối với thị trường bất động sản (BĐS) năm 2017. Theo đó, VNREA đề nghị Chính phủ có chính sách cho việc phát triển nhà ở thương mại giá rẻ (diện tích dưới 75m2, giá dưới 15 triệu đồng).
Thực ra, đây không phải là lần đầu tiên, VNREA lên tiếng về kiến nghị chính sách cho nhà ở thương mại giá rẻ. Trước đó, vào cuối tháng 11/2016, VNREA có văn bản trình Quốc hội báo cáo kết quả Đại hội nhiệm kỳ IV và một số đề xuất về thị trường bất động sản.
Theo đó, VNREA đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho phép tiếp tục thực hiện một số cơ chế, chính sách để khuyến khích phát triển nhà ở thương mại có diện tích nhỏ (căn hộ chung cư dưới 75 m2), giá bán thấp (dưới 15 triệu đồng một m2). Các cơ chế đề xuất gồm có giảm thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, được ưu tiên tiếp cận nguồn vốn đầu tư đồng thời có sự phân biệt về thuế, tiếp cận đất đai, tiếp cận nguồn vốn giữa các dự án nhà ở thương mại cao cấp và nhà ở thương mại giá thấp.
Người đứng đầu của VNREA thừa nhận rằng, thị trường gần đây xuất hiện những dấu hiệu tiềm ẩn các nguy cơ tiêu cực cho thị trường bất động sản như cơ cấu hàng hoá mất sự cân đối trong khi nhu cầu của đại bộ phận người dân là nhà ở phân khúc trung bình và thấp thì trên thị trường hầu hết các dự án lại cung cấp hàng hoá bất động sản là nhà ở cao cấp, thiếu hàng hoá có giá bán thấp, phù hợp với khả năng thanh toán của đại bộ phận người dân có nhu cầu nhà ở, tại TP Hà Nội và TP.HCM rất ít căn hộ chung cư mới có giá bán dưới 20 triệu đồng/m2.
Tình trạng phát triển ồ ạt các dự án, đặc biệt tại các thành phố lớn mà không căn cứ vào kế hoạch và nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của địa phương tại từng thời điểm. Việc phát triển các nhà ở xã hội chững lại do nguồn vốn hỗ trợ cũng như việc các chính sách có liên quan đến nhà ở xã hội chưa được giải quyết triệt để hoặc đáp ứng phù hợp với thực tiễn.
Thực tế, từ năm 2014, khi thị trường bất động sản khó khăn, gói 30.000 tỷ đồng hỗ trợ người mua nhà thương mại giá rẻ (ngoài việc hỗ trợ mua nhà xã hội) đã giúp thị trường tiêu thụ nhanh chóng phân khúc này. Bản thân người mua nhà cũng nhờ có tín dụng ưu đãi (5%/năm trong 15 năm năm) mới đủ khả năng mua nhà thương mại giá rẻ.
Ông Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng, sau khi kết thúc gói 30.000 tỷ đồng, hiện nhà ở xã hội đã có chính sách mới về tín dụng còn nhà thương mại giá rẻ thì chưa.
“Tôi cho rằng, nhà nước nên tập trung tín dụng vào việc phát triển nhà ở giá rẻ phổ cập. Tức là bán với mức giá sẽ từ 10 - 15 triệu/m2 do đơn vị tự định giá. Nếu đơn vị nào thực hiện như vậy thì sẽ được vay vốn hỗ trợ còn bán quá mức giá đó sẽ không được vay. Với người mua thì mua bao nhiêu cũng được, muốn bán lại cũng được”.
Theo ông Liêm, đây là loại hình nhà ở mà nhiều nước trên thế giới đã thực hiện, phát triển. Đằng này, như nhà ở xã hội hiện nay, Nhà nước nắm trong tay rất chặt và chắc chắn không có chuyện gì nhưng việc xin phép, giấy tờ sẽ rất rối...
“Ở đây, thị trường của chúng ta đang gặp khủng hoảng về cung cầu nên khi nhiều nhà ở thương mại giá rẻ ra đời, nếu nhà nước muốn giúp những người thu nhập thấp thì cho họ vay vốn ưu đãi, với lãi suất thấp để có thể mua được nhà ở này. Nếu như ở ta làm như vậy, Nhà nước lúc này chỉ là người tác động còn thị trường sẽ được vận hành và thị trường cho phân khúc giá rẻ sẽ được phát triển đúng nhu cầu”, ông Liêm nói.
