Nhiều năm trở lại đây, các ngân hàng đã nới lỏng đối và có nhiều chính sách có lợi với khách hàng cá nhân vay mua nhà. Chẳng hạn như Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) hỗ trợ vay mua nhà trả góp đối với các đối tượng khách hàng cá nhân có nhu cầu mua nhà ở, đất ở với hạn mức gói vay lên tới 70% giá trị hợp đồng mua bán, với thời gian vay tối đa 15 năm; Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho phép vay tới 100% nhu cầu vay vốn, thời hạn vay kéo dài đến 20 năm, lãi suất được tính trên dư nợ giảm dần, từ đó giảm áp lực trả nợ cho người vay vốn; Ngân hàng Liên Việt – Bưu Điện (LienVietPostBank) cũng cho vay mua nhà hạn mức lên tới 100% giá trị hợp đồng…
Hai quý đầu năm 2017, thị trường tài chính cũng cho thấy mặt bằng lãi suất huy động vẫn lội ngược dòng với lãi vay. Thậm chí, nhiều ngân hàng liên tục điều chỉnh tăng lãi suất các kỳ hạn huy động tiết kiệm dài ngày, lên đến 8,1 – 8,2%/năm và hiện lãi suất cho cá nhân vay mua nhà được áp dụng ở mức phổ biến 10 – 12%/năm. Ở thời điểm này, các ngân hàng cũng không ápdụng nhiều chương trình ưu đãi tín dụng mua nhà như trước, chỉ có một vài ngân hàng áp dụng lãi suất cho vay ưu đãi trong 6 tháng hoặc 1 năm đầu tiên, sau đó sẽ áp dụng lãi suất thả nổi.
 |
| Lãi suất vay mua nhà khó giảm sâu như kỳ vọng |
Với lãi suất thả nổi, người vay mua nhà kỳ vọng lãi suất sẽ thấp như hiện nay hoặc thấp hơn. Tuy nhiên, khó ai có thể dự đoán được lãi suất sẽ tăng hay giảm trong 10 năm tới. Nhất là trong những năm gần đây, khi thị trường địa có dấu hiệu khả quan, nhu cầu mua nhà tăng lên dẫn đến nhu cầu về vốn của khách hàng cá nhân mua nhà tăng theo. Đây được xem là cơ hội để ngân hàng đẩy vốn cho vay lĩnh vực này. Song, lãi suất cho cá nhân vay mua nhà giảm như kỳ vọng là rất khó, bởi ngân hàng vẫn phải tăng chi phí huy động và phải tung ra nhiều chương trình khuyến mãi nhằm thu hút nguồn tiền nhàn rỗi.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội - ông Đặng Văn Thanh cho rằng, nguồn vốn huy động của các ngân hàng Việt Nam chủ yếu là ngắn hạn, trong khi cầu vốn trung hạn và dài hạn lại liên tục tăng, thường kéo dài từ 10 - 15 năm. Cá biệt, nhiều ngân hàng còn cho vay trong khoảng thời gian 20 năm. Điều này khiến cho nhiều ngân hàng có tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn cao, khoảng 55% trong 2 năm qua, trong khi huy động vốn trung dài hạn chỉ chiếm 13% nguồn vốn huy động, gây ra nguy cơ mất cân đối kỳ hạn.
Đầu năm nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng đã ban hành Thông tư 06/2017/TT-NHNN sửa đổi Thông tư 36 siết tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn xuống còn 50% thay vì 60% như trước kia, áp dụng từ đầu năm 2017 và theo lộ trình giảm xuống còn 40% tính đến đầu năm 2018. Hiện, việc giảm tỷ lệ dùng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn xuống 40% sẽ được lùi lại tới đầu năm 2019.
Theo đại diện Ngân hàng Techcombank, để đảm bảo lộ trình giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn xuống 50% theo yêu cầu của NHNN, các ngân hàng đã đẩy mạnh lãi suất huy động tiền gửi. Thậm chí tại một số ngân hàng nhỏ, lãi suất tiền gửi lên đến 8,2%/năm, bởi các ngân hàng này đã sử dụng tỷ lệ lớn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn.
Có thể thấy, việc giãn tiến độ giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn là cần thiết, vì sẽ tác động tích cực lên lãi suất cho vay vốn trung, dài hạn ở lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, tuy nhiên sẽ khó có chuyện giảm lãi suất với cho vay mua nhà.
Bên cạnh đó, khách hàng còn trông chờ lãi suất và giá nhà giảm thêm mới tính đến việc vay tiền mua nhà, trong khi các ngân hàng thận trọng trong việc rót vốn nhằm hạn chế rủi ro nợ xấu.
Nhằm thu hút những người đang có nhu cầu vay mua bất động sản, các ngân hàng và công ty tài chính liên tục mở ra những chính sách vay mua nhà ưu đãi. Người dân tiếp nhận rất nhiều thông tin, cảm thấy ưu đãi của ngân hàng nào cũng đều hấp dẫn. Nhưng các chuyên gia kinh tế, tài chính cảnh báo, trước khi quyết định vay tiền mua nhà của bất cứ một ngân hàng nào, cần nghiên cứu kỹ về lãi suất, chính sách ưu đãi, hạn mức vay, thời hạn vay,… để có kế hoạch và chủ động về nguồn tiền trả nợ của mình.
