Mức độ tập trung tín dụng vào lĩnh vực BĐS đang lớn
Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phát công văn cảnh báo gửi tới các tổ chức tín dụng về việc tăng cường kiểm soát hoạt động cấp tín dụng với các dự án BĐS. Đáng chú ý, công văn này có nhấn mạnh, báo cáo của các tổ chức tín dụng về tình hình cho vay đối với lĩnh vực BĐS đến ngày 31/7/2016 cho thấy, tín dụng vào BĐS của các ngân hàng đang ở mức lớn.
NHNN yêu cầu các ngân hàng tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa tín dụng đối với một số chủ đầu tư lớn. Đồng thời, các ngân hàng tránh tập trung tín dụng, hạn chế cho vay các dự án mới, nhất là các dự án nhà ở cao cấp, khu nghỉ dưỡng, các dự án có thanh khoản thấp.
Cuối tháng 8/2016, NHNN cũng đã có văn bản nhắc nhở các tổ chức tín dụng kiểm soát hoạt động cấp tín dụng vượt giới hạn đối với khách hàng có dư nợ lớn. Văn bản này cũng yêu cầu các đơn vị thanh tra phát hiện, cảnh báo sớm các rủi ro tín dụng đồng thời đề nghị xử lý nghiêm những ngân hàng cấp tín dụng vượt giới hạn.
Liên tiếp đưa ra các cảnh báo trong thời gian gần đây chứng tỏ NHNN đang rất lo ngại về tín dụng BĐS. Ở lần cảnh báo này, NHNN còn nêu đích danh một số đại gia BĐS, có nhiều công ty lớn ở phân khúc BĐS cao cấp, nghỉ dưỡng.
Bẫy thanh khoản và bong bóng BĐS là 2 vấn đề đáng lo ngại của
thị trường BĐS ở thời điểm hiện tại
Về vấn đề này, NHNN cho biết, theo báo cáo của Bộ Xây dựng, hiện nay, nguồn cung nhà ở cao cấp đang nhiều hơn nguồn cung nhà ở xã hội và nhà thương mại giá rẻ. Do vậy, theo dự báo, từ nay đến cuối năm, nguồn cung nhà ở cao cấp sẽ rơi vào trạng thái dư thừa.
Cảnh báo của NHNN đã chứng tỏ 2 vấn đề đáng lo ngại của thị trường hiện nay. Vấn đề thứ nhất là sự tăng nhanh quá mức của tín dụng BĐS ở phân khúc cao cấp. Vốn ngân hàng đang tập trung vào một số doanh nghiệp lớn, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro là vấn đề thứ hai.
Số liệu tăng trưởng tín dụng BĐS quý II/2016 hiện chưa được NHNN công bố. Song, con số tín dụng trên 400.000 tỷ đồng của quý II/2016 là con số cao so với mức chung.
Lo ngại bẫy thanh khoản chực chờ
Theo Tổng cục Thống kê, sự tăng trưởng của kinh tế 9 tháng đã ở mức thấp hơn cùng kỳ năm ngoái 6,53%. Trong bối cảnh đó, tín dụng 6 tháng vẫn tăng gần 10,5% gần bằng cùng kỳ năm trước. Đây là một mâu thuẫn đáng để lo ngại khi sản xuất chậm lại mf vốn rót vào nền kinh tế lại vẫn tăng lên. Thời gian qua, vẫn có rất nhiều dự án BĐS cao cấp mọc lên như nấm. Nguy cơ lạm phát là điều hiển nhiên khi sản xuất thì không hấp thụ mà tiền đầu tư vào thì mạnh. Điều này cũng chứng tỏ tiền đang đổ vào lĩnh vực có cầu ảo, dễ tạo ra bong bóng tài sản.
Xu hướng các ngân hàng thích cho các đại gia BĐS vay là dễ để lý giải bởi với đối tượng này, ngân hàng có thể bán hàng ngàn tỷ đồng tín dụng, con số này bằng cả nghìn khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa gộp lại. Các chuyên gia cũng cảnh báo, việc dồn toa tín dụng vào một số doanh nghiệp lớn sẽ khiến các ngân hàng dễ rơi vào bẫy thanh khoản.
Cũng mới đây, NHNN đã yêu cầu các ngân hàng thương mại dừng nghiệp vụ cho vay tuần hoàn rollover loan. Như vậy, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải đảm bảo thu hồi toàn bộ nợ gốc và lãi khi hết thời hạn cho vay đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng với khách hàng. Một số chuyên gia cho rằng, có thể việc các ngân hàng và doanh nghiệp đã đảo nợ khi sử dụng hình thức vay này là nguyên nhân khiến NHNN yêu cầu dừng nghiệp vụ nêu trên.
Sau văn bản cảnh báo trên, các chuyên gia đánh giá, trong thời gian tới, vốn đầu tư cào các dự án BĐS cao cấp sẽ có khả năng chậm lại. Đối với các dự án nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở xã hội, vốn đầu tư vẫn được khuyến khích.
TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia đánh giá, NHNN phải cảnh báo là bởi các doanh nghiệp đang có xu hướng tập trung vốn vào các loại hình BĐS cao cấp khi nhu cầu thực tế của thị trường lại là nhà ở giá rẻ.
Ông Lịch cũng cho biết, nếu ngân hàng rót vốn vào các dự án nhà ở cho người có thu nhập trung bình và thấp thì các vấn đề về thanh khoản và bong bóng BĐS là không đáng lo ngại.
