Tình trạng nhà biệt thự, nhà liền kề chưa hoàn thiện, chưa đưa vào sử dụng tại các khu đô thị có tỷ lệ cao.
Điều này đã gây ảnh hưởng tiêu cực về kinh tế xã hội, gây lãng phí rất lớn về tài nguyên đất, lãng phí về tiền của nhân dân, của xã hội, gây mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng xấu tới tình hình an ninh xã hội và môi trường đô thị tại địa phương.
Qua kiểm tra tại nhiều khu đô thị mới, hầu hết các dự án đã xây dựng tương đối đồng bộ các hạng mục hạ tầng kỹ thuật chung của dự án. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn một số dự án chưa hoàn chỉnh việc đầu tư xây dựng đồng bộ các hạng mục hạ tầng kỹ thuật của dự án dù tiến độ dự án đã bị chậm nhiều so với Quyết định phê duyệt dự án, như Khu đô thị mới Mỗ Lao, Khu đô thị Quang Minh 1 và Quang Minh 2.
Có dự án đã bàn giao nhà và người dân đã về ở nhưng vẫn chưa hoàn thành việc đầu tư xây dựng các hạng mục hạ tầng kỹ thuật như chưa cấp điện, nước đúng như dự án đầu tư được phê duyệt; việc đấu nối hạ tầng kỹ thuật và khớp nối giao thông của dự án với các dự án khác và với khu vực lân cận thực hiện chưa tốt (như dự án Khu đô thị mới Mỗ Lao) là một cản trở lớn trong việc đưa dự án vào vận hành khai thác đồng bộ, người dân muốn về ở nhưng không đủ điều kiện sinh sống.
Những dự án có số lượng nhà chưa sử dụng nhiều là dự án Khu nhà ở Quang Minh 1 chưa có căn biệt thự nào được sử dụng; Khu nhà ở Quang Minh 2 còn 106/208 căn biệt thự và 67/106 căn liền kề chưa hoàn thiện; Khu đô thị mới Dịch Vọng có 67/82 căn biệt thự và 26/72 căn nhà liền kề chưa sử dụng; Khu đô thị mới Pháp Vân - Tứ Hiệp còn 100/213 căn biệt thự chưa sử dụng; Khu đô thị mới Mỗ Lao - Làng Việt kiều Châu Âu còn 186/257 căn biệt thự và 191/262 căn nhà liền kề chưa sử dụng. Kể cả những dự án cơ bản đáp ứng đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội như Khu đô thị Mỹ Đình II vẫn còn 19/206 căn biệt thự chưa sử dụng; Khu đô thị mới Trung Yên cũng còn 5/61căn biệt thự và 26/646 căn nhà liền kề chưa sử dụng.
Việc xây dựng các công trình hạ tầng xã hội như trường học, bệnh viện, công viên, khu vui chơi, khu thương mại dịch vụ, các dịch vụ và tiện ích công cộng phục vụ nhu cầu của dân cư sinh sống và làm việc trong khu đô thị hầu hết chưa được đầu tư đồng bộ theo dự án đầu tư được phê duyệt.
Việc chủ đầu tư các dự án phát triển nhà ở chỉ xây dựng hạ tầng kỹ thuật, sau đó phân lô, bán nền cho người mua nhà tự xây dựng; hoặc bán nhà xây nhà thô để người dân tự hoàn thiện. Dẫn đến có hiện tượng tại nhiều dự án không xây dựng nhà và còn nhiều nhà không hoàn thiện đưa vào sử dụng. Tình trạng này không phải chỉ xảy ra trên địa bàn Hà Nội, mà còn xảy ra tại nhiều địa phương khác, gây lãng phí tài nguyên và làm mất mỹ quan đô thị.
Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản đã phân tích những nguyên nhân chủ quan và khách quan dẫn tới việc nhiều nhà tại khu đô thị bị bỏ hoang. Đồng thời Cục cũng đưa ra những kiến nghị.
Bộ Xây dựng có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị các địa phương tiến hành kiểm tra, rà soát tình hình triển khai xây dựng và sử dụng nhà ở các dự án khu đô thị mới, khu nhà ở trên địa bàn. Yêu cầu chủ đầu tư phải hoàn thành dự án đúng tiến độ; chủ động triển khai đồng bộ các công trình hạ tầng kỹ thuật và công trình hạ tầng xã hội; có biện pháp yêu cầu người mua nhà hoàn thiện đưa nhà ở vào sử dụng.
Cục cũng đề xuất xóa bỏ hình thức phân lô bán nền, bán nhà xây thô trong các dự án phát triển nhà ở tại đô thị, chủ đầu tư phải có trách nhiệm hoàn thiện nhà ở trước khi bàn giao cho khách hàng; xây dựng chế tài xử phạt các chủ đầu tư bán nhà xây thô và không thực hiện tốt việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ; nghiên cứu ban hành chính sách thuế đủ mạnh để hạn chế tình trạng đầu cơ nhà, đất mà không đưa vào sử dụng gây lãng phí và làm mất mỹ quan đô thị; có quy định để đa dạng hóa các loại hình nhà ở trong các dự án phát triển nhà ở, tăng tỷ lệ nhà chung cư cao tầng với quy mô diện tích căn hộ đa dạng đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Đối với hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh các dự án phát triển nhà ở phải có tỷ lệ nhà chung cư trên 80% tổng số nhà ở.
Duy Khánh
