Nếu vi phạm sẽ bị xử lý. Thế nhưng, quy định này dường như vẫn tiếp tục bị “phớt lờ”, thậm chí các hoạt động, dịch vụ cho thuê căn hộ làm văn phòng kinh doanh vẫn diễn ra khá nhộn nhịp.
Mặc dù đã có “lệnh cấm”, nhưng trên mạng internet vẫn không ít các tin rao cho thuê căn hộ chung cư làm văn phòng. Một nhân viên của văn phòng môi giới nhà đất cho hay, nhiều chủ nhà vẫn thích cho thuê căn hộ làm văn phòng vì nhu cầu thuê rất nhiều, thời gian thuê lâu dài, các công ty chỉ đặt trụ sở, văn phòng đại diện tại chung cư…
Một số văn phòng kinh doanh tại các chung cư trên đường Láng Hạ và
Huỳnh Thúc Kháng, Hà Nội.
Đến tòa nhà 101 Láng Hạ hỏi thuê căn hộ làm văn phòng của công ty, chúng tôi được biết Ban Quản lý tòa nhà gần đây đã có quy định không cho sử dụng chung cư làm văn phòng kinh doanh vì cư dân phản đối rất nhiều. Tuy nhiên, một bảo vệ tòa nhà ngỏ ý, nếu có cách vẫn có thể thuê được và cho biết, hiện vẫn đang có khoảng 70 văn phòng hoạt động tại tòa chung cư này và không có ai đến kiểm tra bao giờ.
“Khi thuê doanh nghiệp muốn thuê, thủ tục phải đăng ký với Ban Quản lý tòa nhà. Khi đã hoàn tất tất cả thủ tục làm văn phòng, Ban Quản lý sẽ vào hướng dẫn làm tạm trú tạm vắng tại tòa nhà. Khách hàng đã thuê được ở đây yên tâm vì sẽ không ai đến kiểm tra, trừ khi kinh doanh phạm pháp, 10 năm nay chưa từng có ai kiểm tra” bảo vệ tòa nhà cho biết.
Có cầu ắt sẽ có cung nên hoạt động cho thuê chung cư làm văn phòng kinh doanh vẫn diễn ra và không ai bị xử phạt, kể cả doanh nghiệp thuê hay chủ nhà cho thuê. Khảo sát nhiều tòa chung cư ở Hà Nội như khu vực quận Ba Đình, Đống Đa, Thanh Xuân, Cầu Giấy, các văn phòng kinh doanh đặt tại chung cư vẫn nhan nhản.
Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch Công ty Luật Hợp danh Hồng Bách và cộng sự nhận định, cơ quan nhà nước cứ đưa ra các văn bản yêu cầu doanh nghiệp chấm dứt hành vi sử dụng chung cư làm văn phòng kinh doanh, nhưng lại không có chế tài cụ thể, hoặc thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm sẽ không thực hiện.
“Nhà nước cần yêu cầu tất cả các đơn vị có liên quan đến quản lý hành chính nhà nước phải thanh tra kiểm tra, từ Sở Kế hoạch và Đầu tư là thanh tra kiểm tra đối với địa điểm đăng ký kinh doanh. Chi cục Thuế và UBND phường, xã cũng phải có nhắc nhở đối với các đơn vị vi phạm. Đặc biệt là dân cư ở khu chung cư phải có ý kiến thậm chí là có đơn khiếu nại đối tới các cấp có thẩm quyền để yêu cầu xem xét, xử lý đối với các vi phạm của các doanh nghiệp đang tồn tại trên các phòng chung cư”, Luật sư Nguyễn Hồng Bách chỉ rõ.
Ở một góc độ khác, ông Nguyễn Thế Điệp, Phó Chủ tịch Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Đức, Hà Nội phân tích, các tòa nhà văn phòng cho thuê hiện nay chỉ phù hợp với các doanh nghiệp vừa và lớn, còn các doanh nghiệp nhỏ rất khó tiếp cận, nhiều doanh nghiệp siêu nhỏ, quy mô chỉ có 5-7 người.
Hiện ở các thành phố lớn đang một thực tế là thừa các văn phòng cho thuê hạng sang, đắt tiền, nhưng lại rất thiếu những văn phòng cho thuê dạng căn hộ, có mức giá vừa phải. Loại căn hộ văn phòng vừa dùng để kinh doanh, vừa có thể ở (gọi là officetel) đã phát triển ở rất nhiều nước trên thế giới, nhưng hiện vẫn chưa hình thành trong các văn bản pháp luật của nước ta.
“Chừng nào chưa giải quyết được mâu thuẫn và tạo ra những cơ sở vật chất phù hợp với doanh nghiệp nhỏ thì họ vẫn cứ thuê ở các chung cư. Cần có cơ chế chính sách và có bước đệm, có thời gian nhất định hoặc hướng dẫn để các doanh nghiệp bắt kịp thực tế, nếu cứ không sát thực tế Luật sẽ bị nhờn. Đây là bài toán vĩ mô mà các nhà làm chính sách cần đưa ra định hướng cho phù hợp”, ông Điệp đề xuất.
Vừa phải thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật, vừa cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp. Đây là một bài toán khó đòi hỏi các cơ quan chức năng cần nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng đã là quy định pháp luật thì bắt buộc phải thực hiện. Bởi, nếu cứ tiếp tục không có “động tĩnh” gì trong việc xử lý thì các doanh nghiệp sẽ lại “thích nghi”, tìm mọi cách “lách luật”, cuối cùng dẫn tới “nhờn luật”./.
