Tại Tp.HCM, các hộ dân thuộc diện di dời trong các dự án chỉnh trang, cải tạo đô thị đã được bố trí tái định cư theo dạng mua nhà trả góp hoặc thuê nhà ở xã hội. Thế nhưng, sau gần một thập kỷ được bố trí tái định cư, không ít hộ dân phải bán nhà đến nơi khác tìm kế sinh nhau bởi cuộc sống quá khó khăn, không đủ khả năng trả nợ.
Tiền bồi thường không đủ để mua nhà
Chung cư Tân Mỹ (quận 7) là chung cư tái định cư cho các hộ dân bị giải tỏa trong chương trình di dời, giải tỏa, chỉnh trang đô thị rạch Ụ Cây (quận 8). Sau khi chuyển về sinh sống được 7 năm, đa số hộ dân chỉ trả góp được một ít rồi sau đó không có khả năng trả nợ. Nhiều trường hợp từ lúc về ở tới nay chưa trả được đồng nợ nào.
Ví dụ, ông Nguyễn Trung Quân được bố trí căn hộ tái định cư tại lô B chung cư Tân Mỹ với giá xấp xỉ 500 triệu đồng. Gia chủ còn nợ Nhà nước trên 377 triệu đồng sau khi trừ số tiền được hỗ trợ, bồi thường. Thế nhưng, ông lại nằm liệt giường từ khi về ở đến nay. Ông Quân qua đời năm 2016. Trong khi đó, bà Nguyễn Hạc Đoan Trâm - em gái ông thì thần kinh không ổn định, mất sức lao động, phải ở nhà chăm mẹ già hơn 80 tuổi. Căn nhà họ sống hầu như không có vật dụng gì. Do gia cảnh nghèo khó, bệnh tật, không nghề nghiệp nên đến nay gia đình bà Trâm vẫn chưa trả được đồng nợ nào. Bà Trâm chia sẻ: “Gia đình tôi cũng muốn trả nợ cho Nhà nước lắm nhưng gia cảnh chúng tôi quá khó khăn. Việc lo chạy từng bữa ăn, trang trải sinh hoạt hằng ngày và thuốc thang chữa bệnh cũng còn chật vật nên thật sự không có khả năng chi trả”.
Gia đình bà Nguyễn Thị Liên được bố trí tái định cư tại căn A710 lô A chung cư Tân Mỹ vào năm 2010 với giá 530 triệu đồng. Ngoài số tiền được bồi thường hơn 390 triệu đồng, bà Liên được trả góp trong 15 năm khoản tiền 140 triệu đồng. Gia đình bà trả được khoảng 10 triệu đồng trong năm đầu tiên và từ đó đến nay không trả thêm được đồng nào. Chủ nhà cho hay: “Tôi đang làm tạp vụ cho một nhà hàng tại quận 6, thu nhập 80.000 đồng/ngày trong khi phải nuôi con bệnh tật và 2 đứa cháu. Do hoàn cảnh nghèo khó nên đứa cháu ngoại hiện đã tám tuổi nhưng không biết chữ vì không có tiền cho đi học”. Bà Liên lo sợ Nhà nước sẽ thu hồi nhà vì không trả được nợ.
Bà Nguyễn Hạc Đoan Trâm và mẹ già trong căn hộ tại chung cư Tân Mỹ.
(Ảnh: Việt Hoa)
Đồng thời, đây cũng là nỗi lo chung của rất nhiều hộ dân tái định cư tại chung cư Tân Mỹ. Phần lớn các hộ tái định cư đã bán nhà đến nơi khác kiếm sống bởi họ không có khả năng chi trả nợ. Người dân nơi đây cho biết, toàn bộ lô A có trên 300 căn tái định cư, nay chỉ còn 20-30 hộ, số căn còn lại đã bán hoặc cho người ngoài thuê. Bên cạnh đó, lô B cũng chỉ còn một số ít hộ tái định cư, chủ yếu là người ngoài thuê ở.
Không thể trả trước 6 tháng tiền nhà
Tọa lạc tại phường Đông Hưng Thuận, quận 12, Chung cư An Sương là nơi bố trí tái định cư cho các hộ dân bị di dời trong chương trình chỉnh trang rạch Ụ Cây, quận 8. Phần lớn người dân không đủ điều kiện tái định cư được bố trí về thuê nhà tại đây trong 30 năm. Song, so với những người mua trả góp, những người dân thuê nhà tái định cư cũng nghèo khó như vậy.
Bà Trần Thị Lan thuê căn hộ C1-003 tại chung cư An Sương đã được 7 năm. Bà Lan phải trả trước 6 tháng tiền thuê nhà, hơn 2,8 triệu đồng/tháng (tổng số tiền hơn 17 triệu đồng) mới được nhận nhà, theo thông báo của Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 8. Phải chạy vạy khắp nơi, bà Lan mới kiếm đủ số tiền nộp cho Nhà nước. Khi vận động người dân di dời, lãnh đạo quận 8 cho biết người dân sẽ được thuê với giá 400.000-500.000 đồng/tháng, bà Lan thông tin. “Tuy nhiên, 2 năm sau khi chúng tôi về ở thì mới nhận được hợp đồng cho thuê nhà với giá mỗi tháng hơn 2,7 triệu đồng. Bà con chúng tôi ở đây đa phần nghèo khó, làm thuê làm mướn kiếm cơm qua ngày cũng không đủ ăn. Nói cô đừng cười chứ tiền rác mỗi tháng 20.000 đồng mà cũng không đóng nổi, phải nợ đến nay đã 6 tháng rồi, lấy đâu ra mỗi tháng vài ba triệu đồng để đóng tiền thuê nhà”, chủ nhà tâm sự. Dù đã về đây sinh sống 7 năm nhưng gần như tất cả người dân thuê 176 căn hộ tái định cư tại chung cư An Sương đều chưa đóng tiền thuê nhà.
Rất khó thu hồi nợ
Công ty Dịch vụ công ích quận 8 cho biết, trong 600 căn hộ tái định cư tại chung cư Tân Mỹ (quận 7), hiện đã bố trí được 352 căn. Vậy nhưng, trong đó có tới 213 trường hợp chuyển nhượng cho người khác, 110 căn hộ còn lại cho thuê. Tính đến thời điểm 30/6/2017, công nợ phải thu tính hơn 16,6 tỷ đồng.
Chung cư tái định cư Vĩnh Lộc A (Bình Chánh) cũng chung cảnh ngộ. Tại chung cư này, có gần 2.500 căn hộ và nền đất, nay đã bố trí gần 700 căn hộ, nền đất. Công ty Dịch vụ công ích Bình Chánh tiết lộ, tính đến nay, tổng số tiền người dân còn nợ thuê và mua nhà tái định cư xấp xỉ 8 tỷ đồng.
Các công ty dịch vụ công ích huyện, quận khác cũng cho biết, do người dân không đủ khả năng chi trả, việc thu tiền nợ mua, thuê nhà tái định cư gặp rất nhiều khó khăn.
Trình Tp.HCM xem xét
Sở Xây dựng Tp.HCM hiện đã nắm bắt được thực trạng nhiều người dân còn nợ tiền mua nhà, thuê nhà tái định cư. Cơ quan này đang giao cho các huyện, quận rà soát, thống kê danh sách cụ thể. Theo đó, hướng xử lý là các trường hợp có khả năng chi trả mà không chịu trả thì phải có giải pháp thu hồi tiền nợ. Đối với các trường hợp có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, Sở sẽ tính toán các phương án hợp lý để trình TP xem xét, quyết định.
Giám đốc Sở Xây dựng Tp.HCM, ông Trần Trọng Tuấn
|
Theo Pháp luật Tp.HCM Online