Dự thảo Luật Đất đai 2023 gồm 16 chương, 236 điều đang được Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức lấy ý kiến nhân dân. Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2023 đã đề ra nhiều chính sách mới, bổ sung, sửa đổi nhiều nội dung quan trọng. Trước khi đi vào tìm hiểu những điểm mới của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2023, bạn đọc cần nắm rõ mục đích xây dựng, ban hành Luật Đất đai sửa đổi và bố cục của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2023.
|
|
| Dự thảo Luật Đất đai 2023 thu hút được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của đông đảo tầng lớp nhân dân. Ảnh minh họa |
1. Vì Sao Phải Xây Dựng, Ban Hành Luật Đất Đai (Sửa Đổi)?
Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định, đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, là tư liệu sản xuất cơ bản, là không gian phát triển, là nguồn lực to lớn của đất nước. Việc thực hiện Luật Đất đai năm 2013 thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng.
Thế nhưng, bên cạnh những thành tựu đạt được, quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai 2013 cũng bộc lộ những hạn chế, tồn tại nhất định như việc sử dụng đất còn lãng phí, hiệu quả thấp; nguồn lực đất đai chưa được phát huy đầy đủ và bền vững; khiếu nại, tố cáo, vi phạm pháp luật về đất đai diễn biến phức tạp; suy thoái, ô nhiễm, sạt lở đất ngày càng nghiêm trọng...
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, nguyên nhân của những tồn tại nêu trên là do hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, chưa phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, yêu cầu phát triển của đất nước; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và các quy hoạch có liên quan thiếu đồng bộ. Hơn nữa, việc thực hiện pháp luật về đất đai có nơi, có lúc còn chưa thực sự nghiêm minh... Do đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, để khắc phục những hạn chế trên cũng như phát huy nguồn lực đất đai, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới thì việc sửa đổi Luật Đất đai là vô cùng cần thiết.
Dự thảo Luật Đất đai 2023 được kỳ vọng mang tính đột phá và toàn diện, khắc phục được nhiều tồn tại trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện pháp luật về đất đai. Nếu được Quốc hội thông qua, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2023 sẽ bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người dân, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng đất so với quy định hiện hành.
2. Dự Thảo Luật Đất Đai 2023 Có Bố Cục Ra Sao?
Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2023 gồm 16 chương, có tổng cộng 236 điều, cụ thể như sau:
| Chương I |
Quy định chung: gồm 12 điều, từ Điều 1 đến Điều 12 |
| Chương II |
Quyền và trách nhiệm của nhà nước, công dân đối với đất đai: gồm 14 điều, từ Điều 13 đến Điều 26 |
| Chương III |
Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất: gồm 27 điều, từ Điều 27 đến Điều 53 |
| Chương IV |
Địa giới hành chính, điều tra cơ bản về đất đai: gồm 6 điều, từ Điều 54 đến Điều 59 |
| Chương V |
Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: gồm 17 điều, từ Điều 60 đến Điều 76 |
| Chương VI |
Thu hồi đất, trưng dụng đất: gồm 12 điều, từ Điều 77 đến Điều 88 |
| Chương VII |
Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất: gồm 15 điều, từ Điều 89 đến Điều 110 |
| Chương VIII |
Phát triển quỹ đất: gồm 5 điều, từ Điều 111 đến Điều 115 |
| Chương IX |
Giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất: gồm 13 điều, từ Điều 116 đến Điều 128 |
| Chương X |
Đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất: gồm 18 điều, từ Điều 129 đến Điều 146 |
| Chương XI |
Tài chính về đất đai, giá đất: gồm 12 điều, từ Điều 147 đến Điều 158 |
| Chương XII |
Hệ thống thông tin đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai: gồm 6 điều, từ Điều 159 đến Điều 164 |
| Chương XIII |
Chế độ sử dụng các loại đất: gồm 49 điều, từ Điều 165 đến Điều 213 |
| Chương XIV |
Thủ tục hành chính về đất đai: gồm 4 điều, từ Điều 214 đến Điều 217 |
| Chương XV |
Giám sát; thanh tra, kiểm tra; giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai: gồm 14 điều, từ Điều 218 đến Điều 231 |
| Chương XVI |
Điều khoản thi hành: gồm 5 điều, từ Điều 232 đến Điều 236 |
3. Những Điểm Mới Của Dự Thảo Luật Đất Đai Sửa Đổi 2023
Dự thảo Luật Đất đai 2023 đã thể chế các định hướng trong Văn kiện Đại hội Đảng Khóa XIII, các Nghị quyết, kết luận của Đảng và của Quốc hội nhằm phù hợp với thực tiễn, xu thế phát triển của đất nước trong bối cảnh mới. Vậy dự thảo Luật Đất đai 2023 có gì mới? Sau đây là 10 điểm mới của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2023.
3.1. Điểm Mới Của Dự thảo Luật Đất đai 2023 - Nguyên Tắc Lập Quy Hoạch, Kế Hoạch Sử Dụng Đất
Theo Điều 60, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2023, các quy hoạch quốc gia, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất cần phải bảo đảm phù hợp, thống nhất, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ thúc đẩy lẫn nhau để phát triển.
Bên cạnh đó, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập ở cấp quốc gia, cấp tỉnh cũng như cấp huyện cần đáp ứng yêu cầu thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Mặt khác, nội dung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã quy định khoanh định, bố trí không gian sử dụng đất theo 3 khu vực: khu vực quản lý nghiêm ngặt, khu vực hạn chế và khu vực được chuyển mục đích sử dụng đất. Ngoài ra, quy định kết hợp giữa chỉ tiêu sử dụng đất với không gian sử dụng đất và xác định vị trí, ranh giới, diện tích thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất đến từng thửa đất trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.
3.2. Cho Thuê Đất
Theo Khoản 2, Điều 120, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2023, hoàn thiện các quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Cụ thể, quy định về quyền của công dân trong việc tham gia đấu giá quyền sử dụng đất, gia đấu thầu dự án có sử dụng đất, đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Dự thảo quy định rõ các trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất theo Điều 125 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Quy định cụ thể những trường hợp thuê đất trả tiền 1 lần cho cả thời gian thuê, bao gồm:
-
Sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.
-
Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng thủy sản.
Cùng với đó, dự thảo cũng quy định điều kiện giao đất, cho thuê đất, hạn mức sử dụng đối với các tổ chức tôn giáo phù hợp với quỹ đất hiện có của địa phương; tổ chức tôn giáo sử dụng đất vào mục đích khác phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước theo quy định của pháp luật.
|
|
| Hoàn thiện các quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất là một trong những nội dung mới tại dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2023. Ảnh minh họa |
3.3. Bồi Thường, Hỗ Trợ, Tái Định Cư, Thu Hồi Đất
Điều 78, Điều 108, Điều 109, Dự thảo Luật Đất đai 2023 quy định cụ thể hơn về về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất. Dự thảo quy định cụ thể hơn về thẩm quyền, mục đích, phạm vi thu hồi đất, điều kiện, tiêu chí cụ thể thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Đồng thời, hoàn thiện quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Quy định cụ thể việc khai thác hiệu quả quỹ đất phụ cận để phát huy nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế xã hội; các cơ chế góp quyền sử dụng đất, điều chỉnh lại đất đai, chỉnh trang đô thị và khu dân cư nông thôn.
3.4. Giá Đất Cụ Thể
Điều 155, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2023 đề xuất hoàn thiện cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, các cơ chế kiểm tra, giám sát của Trung ương và HĐND trong việc xây dựng bảng giá đất. Bổ sung, hoàn thiện các quy định bảo đảm công khai, minh bạch như Công khai giá đất, giao dịch qua các sàn giao dịch đối với các dự án khu dân cư, khu đô thị, nhà ở thương mại.
3.5. Quy Định Về Mức Thuế
Dự thảo Luật Đất đai 2023 quy định mức thuế cao hơn với người có nhiều nhà ở, nhiều diện tích đất, đầu cơ đất, chậm sử dụng, bỏ đất hoang. Hoàn thiện cơ chế, chính sách tài chính về đất đai bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư. Cùng với đó, có cơ chế điều tiết hợp lý, hiệu quả nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất giữa Trung ương và địa phương; điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch.
Ngoài ra, thể chế chính sách ưu đãi thông qua việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phù hợp với lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư và các đối tượng chính sách.
3.6. Hoàn Thiện Các Quy Định Pháp Luật Về Thị Trường Bất Động Sản
Đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất; xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất động sản gắn với thông tin đất đai; có chính sách khuyến khích phát triển thị trường quyền sử dụng đất, nhất là thị trường cho thuê đất nông nghiệp. Đồng thời, hoàn thiện các chế định về điều tiết của nhà nước để bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững.
Dự thảo nêu rõ, thực hiện đăng ký bắt buộc về quyền sử dụng đất và đăng ký biến động đất đai, đồng thời có chế tài cụ thể, đồng bộ ngăn chặn các trường hợp giao dịch không đăng ký tại cơ quan nhà nước.
3.7. Đối Tượng Sử Dụng Đất Nông Nghiệp
Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2023 mở rộng đối tượng sử dụng đất nông nghiệp. Hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp theo hướng mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp, quy định để người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch.
Mặt khác, tăng cường quản lý chất lượng đất, khắc phục tình trạng thoái hóa, suy giảm chất lượng đất. Quy định về ngân hàng cho thuê đất nông nghiệp; các quy định để quản lý, sử dụng hiệu quả đất đai có nguồn gốc nông, lâm trường và giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc. Những quy định này được nêu rõ tại các Điều 170, 171, 172 của dự thảo.
|
|
| Dự thảo Luật Đất đai 2023 mở rộng đối tượng sử dụng đất nông nghiệp. Ảnh minh họa |
3.8. Đất Sử Dụng Đa Mục Đích
Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2023 đề xuất quy định về quản lý và sử dụng đất kết hợp đa mục đích, đất ở kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất nông nghiệp kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất quốc phòng, an ninh kết hợp với kinh tế; đất dự án du lịch có yếu tố tâm linh; đất xây dựng công trình trên không, công trình ngầm, đất hình thành từ hoạt động lấn biển.
3.9. Tăng Cường Cải Cách Hành Chính, Chuyển Đổi Số Trong Lĩnh Vực Quản Lý, Sử Dụng Đất
Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2023 đề xuất đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất; bảo đảm quản lý, vận hành, kết nối và chia sẻ thông tin tập trung, thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Mặt khác, tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với giám sát, kiểm soát quyền lực.
3.10. Tăng Cường Thanh, Kiểm Tra Khiếu Nại Liên Quan Tới Đất Đai
Dự thảo Luật Đất đai 2023 đề xuất tăng cường công tác thanh, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm; giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai.
4. Luật Đất Đai Sửa Đổi 2023 Mang Lại Những Lợi Ích Gì?
Theo các chuyên gia, với 10 điểm mới nêu trên, Luật Đất đai sửa đổi năm 2023 sẽ giúp tháo gỡ được nhiều vướng mắc, tồn tại trong nhiều năm qua. Người sử dụng đất vì thế cũng được hưởng lợi.
Thứ nhất, người sử dụng đất không lo đền bù đất giá thấp. Bởi lẽ, đề xuất bỏ khung giá đất là một trong những điểm mới của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.
Giới chuyên gia nhận định, người sử dụng đất sẽ được hưởng lợi từ việc bỏ khung giá đất nói trên vì giá đền bù giải phóng mặt bằng sẽ sát với giá thị trường hơn. Điều này giúp tránh được tình trạng đền bù không thỏa đáng, người dân khiếu kiện kéo dài, ảnh hưởng tới tiến độ công trình, dự án.
Việc bỏ khung giá đất sẽ làm hạn chế tình trạng kê khai giá thấp khi giao dịch đất đai, qua đó giúp tăng thu ngân sách từ thuế chuyển nhượng bất động sản. Mặt khác, việc bỏ khung giá đất cũng sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án. Chi phí đầu vào của dự án có thể sẽ tăng lên, tuy nhiên các chủ đầu tư sẽ chủ động hơn trong việc tính toán và đưa ra phương án từ đầu, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.
Tính đến thời điểm hiện tại, việc bỏ khung giá đất nhận được sự đồng thuận rất cao của người dân với hy vọng giá đất sẽ dần tiến đến phù hợp với thị trường.
Thứ hai, nội dung mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp tại dự thảo Luật Đất đai 2023 có tác dụng làm cho kinh tế nông nghiệp có được sự tham gia của nhiều người khác ngoài tầng lớp nông dân. Luật Đất đai hiện hành chỉ chuyển nhượng đất nông nghiệp trong phạm vi những người làm nông nghiệp.
Với nội dung mới này, những doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp cũng được nhận chuyển nhượng đất lúa và đất nông nghiệp, tạo triển vọng tốt hơn cho kinh tế nông nghiệp.
Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tính đến ngày 27/3/2023, đã có hơn 9 triệu lượt ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân góp ý dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Đa số ý kiến tập trung vào nhiều nội dung như cơ chế, chính sách tài chính đất đai; giá đất; thu hồi đất, hỗ trợ bồi thường và tái định cư...
Trên đây, Dothi.net tổng hợp 10 điểm mới của dự thảo Luật Đất đai 2023 và những đánh giá tổng quan về tác động của Luật Đất đai sửa đổi đối với các quyền của người sử dụng đất.
Lam Giang (TH)
Xem thêm:
