Bán lại nhà ở xã hội bị thu 100% tiền sử dụng đất
Bộ Tài chính vừa có hướng dẫn về việc người dân muốn bán lại NOXH, trong đó viện dẫn Nghị định 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định người dân khi bán NOXH phải đóng lại tiền sử dụng đất cho nhà nước. Theo quy định tại điều 19 của nghị định này, kể từ thời điểm trả hết tiền mua nhà ở theo hợp đồng đã ký với bên bán, trong thời gian ít nhất 5 năm, người mua NOXH không được chuyển nhượng nhà ở dưới mọi hình thức. Người mua NOXH chỉ được phép bán lại sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định pháp luật về đất đai hiện hành.
Đồng thời, bên cạnh các khoản phải nộp theo quy định của pháp luật khi bán NOXH, bên bán căn hộ nhà chung cư phải nộp cho nhà nước 50% giá trị tiền sử dụng đất được phân bổ cho căn hộ đó và phải nộp 100% tiền sử dụng đất nếu bán NOXH thấp tầng liền kề.
Theo cách tính đó, giá NOXH sẽ không còn rẻ hơn so với nhà ở thương mại. Thậm chí, mức giá này sẽ đắt hơn bởi tiền sử dụng đất tại thời điểm bán nhà sẽ bị điều chỉnh theo hướng tăng lên so với thời điểm mua.
Theo một số ý kiến, việc thu lại tiền sử dụng đất khi bán NOXH sẽ làm giảm tính nhân
văn của chính sách. (Ảnh: Đình Sơn)Không nên "đòi lại quà"
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA), ông Lê Hoàng Châu cho hay, các nước cũng áp dụng chính sách hỗ trợ nhà ở đối với các đối tượng chính sách và dân nghèo đô thị. Theo đó, các đối tượng được hỗ trợ nhà ở chỉ được hưởng một lần trong đời. Nếu đã được hưởng chính sách nhà ở, khi bán đi, sau này người dân không có nhà ở nữa thì Chính phủ không hỗ trợ lần 2.
Thế nhưng, ở các nước không có chuyện đòi lại nhà hay đòi lại các quyền lợi liên quan khi người dân muốn bán lại nhà ở như tại Việt Nam. Theo lãnh đạo HoREA, nếu nhà nước đã hỗ trợ nhà ở cho người dân thì không nên quy định điều này. Nếu có thì nên quy định người dân mua NOXH không phải nộp lại tiền sử dụng đất nếu bán nhà sau 10 năm.
Trong khi đó, Giám đốc Công ty Lê Thành, ông Lê Hữu Nghĩa cũng băn khoăn về chính sách đòi lại tiền sử dụng đất của nhà nước đối với các đối tượng chính sách mua NOXH. Nguyên nhân là, giai đoạn người dân mua NOXH đã chịu nhiều điều kiện như quy định thời gian không được bán nhà, không cầm cố vay vốn làm ăn, không được cho thuê. Theo vị này, nhà nước đòi lại quyền sử dụng đất khi người dân muốn bán lại nhà NOXH thì chẳng khác nào người dân mua nhà thương mại dù đã phải "cõng" chính sách NOXH suốt mấy năm trời.
Ông Nghĩa phân tích: “Người dân nghèo, đối tượng chính sách mới được hỗ trợ mua NOXH mà chỉ được mua có một căn. Trách nhiệm của nhà nước lo nhà ở cho dân nghèo, những người không có nhà ở. Số tiền cũng không đáng là bao so với những khoản chi, các chính sách hỗ trợ khác nên không cần phải thu lại làm gì, nên miễn cho người dân. Khi người dân khấm khá hơn, đổi nhà to hơn, chúng ta nên mừng chứ sao phải thu tiền lại?”.
Giám đốc Công ty địa ốc Trường Phát, ông Trần Văn Dũng cho rằng, nếu thu tiền sử dụng đất tại thời điểm bán nhà sẽ gây thiệt hại cho người dân vì tiền sử dụng đất 5 năm sau sẽ cao hơn thời điểm mua nhà. Vì thế, người dân phải mua NOXH đắt hơn nhà thương mại. Trong khi đó, chính sách hỗ trợ người dân vay tiền trong gói 30 nghìn tỷ đồng mua NOXH mỗi người chỉ được hưởng một lần trong đời. Hơn nữa, số tiền chênh lệch so với vay mua nhà ở thương mại cũng không quá lớn. Do vậy, việc thu lại tiền sử dụng đất khi người dân bán NOXH sẽ làm mất đi tính nhân văn của một chính sách.
Ông Dũng nhìn nhận: “Chuyện này giống như mấy cặp tình nhân yêu nhau. Lúc mặn nồng thì tặng quà, lo lắng cho nhau, khi chia tay thì đòi lại quà, rất không hay chút nào. Do đó, nhà nước không nên đòi lại tiền sử dụng đất đối với những người đã được hỗ trợ mua NOXH, xem đây là một chính sách hỗ trợ; mà đã hỗ trợ, đã cho đi thì đừng nên đòi lại để không làm mất ý nghĩa nhân văn của nó”.
Theo quy định hiện hành, tiền sử dụng đất được tính theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành tại thời điểm bán nhà ở nhân (x) với hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) tại thời điểm người mua, thuê mua bán lại NOXH. Tiền sử dụng đất đối với căn hộ được tính theo công thức sau: Tiền sử dụng đất x diện tích căn hộ chung cư x với giá đất x nhân với hệ số phân bổ tiền sử dụng đất cho căn hộ. Nếu NOXH là nhà ở thấp tầng liền kề thì bên bán NOXH phải nộp 100% tiền sử dụng đất và được xác định theo giá đất ở do UBND cấp tỉnh quy định tại bảng giá đất x với hệ số K tại thời điểm người mua, thuê mua bán lại NOXH x với diện tích đất của ngôi nhà.
