Trong nhiều năm qua, việc quản lý xây dựng theo quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng (TTXD) luôn được ngành Xây dựng và TP Hà Nội xác định là nhiệm vụ trọng tâm, tập trung thực hiện.
Tuy nhiên trước những con số, thực trạng về các vụ vi phạm trật tự xây dựng TTXD mới thấy rằng nhiệm vụ này cực kỳ phức tạp, giải quyết tận gốc vấn đề này là một điều nan giải. Cụ thể, trong năm 2010 toàn TP có gần 21.500 công trình xây dựng, thì phát hiện lập biên bản xử lý tới 5.872 vụ, trong đó xây dựng không phép là 4.367 vụ, sai phép là 715 vụ, còn lại là các sai phạm khác. Lực lượng Thanh tra xây dựng và chính quyền các cấp đã ra quyết định đình chỉ 2.974 trường hợp, cưỡng chế 1.306 trường hợp.
Việc phát hiện và xử lý các vụ vi phạm TTXD như vậy phần nào chứng tỏ được vai trò, năng lực của các cấp chính quyền, nhưng ngược lại lộ rõ lỗ hổng trong công tác quản lý TTXD, nhất là công tác cấp giấy phép xây dựng, quản lý sau cấp phép xây dựng. Thực tế nhiều người dân rất ngại đi xin giấy phép xây dựng, thay vì làm thủ tục đi xin, họ sẵn sàng ra chính quyền chịu nộp phạt để sớm khởi công công trình. Nhiều người dân cho rằng, dù đã có nhiều cải tiến song thủ tục cấp phép xây dựng hiện nay vẫn còn phiền hà, đây là một trong những lý do chính dẫn đến xây dựng không phép, đó là chưa kể tới sự phiền hà trong quá trình xử lý hồ sơ, do các cán bộ thụ lý nhũng nhiễu, giải thích không đến nơi đến chốn...
Về vấn đề này, ông Đỗ Xuân Anh - Giám đốc Sở Xây dựng lý giải, hiện quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng chung có nhiều điểm không khả thi với điều kiện đặc thù của Hà Nội; công tác quy hoạch của TP còn quá nhiều bất cập dẫn đến khó khăn vướng mắc cho các chủ đầu tư khi lập hồ sơ thiết kế xin phép xây dựng. Cụ thể như một số quận huyện, đã quy hoạch rồi nhưng chưa biết bao giờ đường mới mở, rồi một số dự án mới thi công, khi dân vác đơn đến xin xây dựng, Sở cũng không biết phải thẩm định thế nào cho đúng. Điều này dẫn đến việc thẩm định cấp phép rất khó khăn. Ngoài ra các quy hoạch chi tiết 1/2000, 1/500 rất ít, nên Sở không có căn cứ để cấp phép một cách chính xác các hạng mục công trình. Các quy hoạch xây dựng và quy hoạch phân lũ được duyệt còn chậm công khai và cắm mốc dẫn đến phải tham vấn ý kiến nhiều cơ quan quản lý khác nên phức tạp và kéo dài thời gian giải quyết việc cấp phép. Đặc biệt, hiện nay vướng mắc nhất là trong vấn đề quản lý đất đai. Tình trạng sử dụng đất sai mục đích, mua bán, chuyển nhượng, xây dựng trên đất nông nghiệp diễn ra nhiều trong khi việc kiểm tra điều kiện xây dựng công trình và xử lý vi phạm của chính quyền một số nơi còn bị buông lỏng... Đây là những vấn đề cần cả một hệ thống các ngành, các cấp tập trung giải quyết.
Ông Xuân Anh cũng cho biết, thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục thực hiện quyết liệt cải cách hành chính, loại bỏ những quy định không cần thiết, các giấy tờ rườm rà, giảm tối đa thời gian giải quyết, thời gian đi lại cho người dân. Cùng với việc kiến nghị TP chỉ đạo sớm thực hiện phủ kín quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500 và ban hành quy chế quản lý kiến trúc đô thị đối với các khu vực phát triển ổn định hoặc hạn chế, tạo thêm nhiều điều kiện thông thoáng để chính quyền cấp cơ sở quận, huyện thực thi tốt quy định về cầp phép xây dựng, Sở cũng sẽ hoàn thiện phần mềm hỗ trợ cấp phép xây dựng, tạo một quy trình làm việc và trao đổi thống nhất, công khai.
Tuy nhiên, ông Xuân Anh cũng nhấn mạnh: Cấp giấy phép xây dựng chưa phải là xong, quan trọng hơn là phải quản lý được việc xây dựng có đúng theo giấy phép xây dựng hay không, bởi thực tế rất nhiều vụ xin phép một đằng xây dựng một nẻo. Chính vì vậy việc phối hợp quản lý, xử lý vi phạm TTXD các công trình sau cấp phép rất quan trọng, đòi hỏi phải kịp thời và có sự kiên quyết, dứt điểm trong xử lý.
Mới đây nhất, tại cuộc họp liên quan đến công tác quản lý TTXD, Phó Chủ tịch TP Nguyễn Văn Khôi cũng đã chỉ đạo các quận, huyện tập trung vào cải cách hành chính trong việc cấp phép xây dựng tránh tình trạng thẩm định một đằng chủ đầu tư làm một nẻo. TP sẽ tiếp tục rà soát các quy định để đề xuất điều chỉnh hoặc điều chỉnh các văn bản thuộc thẩm quyền ban hành cho phù hợp với tình hình thực tế để đưa các hoạt động xây dựng nhất là lĩnh vực cấp phép xây dựng và quản lý TTXD theo luật định ngày càng hiệu quả hơn. Theo ông Khôi, các quận huyện cần phân loại các công trình xây dựng sai phép để đưa ra các biện pháp xử lý...
“Nên có một quy chuẩn riêng cho Hà Nội bởi những đặc thù mà các địa phương khác không có” - Đây cũng là vấn đề được đề cập nhiều trong công tác xây dựng và quản lý xây dựng của TP Hà Nội.
(Theo Baoxaydung)
