Năm 2017, ông Hải mua thêm một mảnh đất và muốn chuyển mục đích sử dụng mảnh đất từ trồng cây lâu năm sang đất ở. Ông muốn hỏi, theo quy định của pháp luật thì gia đình ông có được giảm trừ tiền sử dụng đất không và mức giảm trừ là bao nhiêu?

Trả lời:

Với câu hỏi của ông Hải, luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng luật sư Khánh Hưng, Đoàn luật sư Hà Nội trả lời như sau:

Theo quy định về thu tiền sử dụng đất tại Khoản 1, Điều 12 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ (hiệu lực từ 1/7/2014, hiện còn hiệu lực), hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo tại các địa bàn không thuộc phạm vi quy định tại Khoản 2, Điều 11 Nghị định này sẽ được giảm 50% tiền sử dụng đất trong hạn mức đất ở khi được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất; công nhận (cấp Giấy chứng nhận) quyền sử dụng đất lần đầu đối với đất đang sử dụng hoặc khi được chuyển mục đích sử dụng từ đất không phải là đất ở sang đất ở.

Đồng bào dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện - kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn sẽ được miễn, giảm tiền sử dụng đất.

Theo quy định tại Khoản 2, Điều 13 Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16/6/2014 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất (hiệu lực từ 1/8/2014, hiện còn hiệu lực) thì những hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; vùng biên giới, hải đảo theo quy định của pháp luật về danh mục địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới hải đảo thì mới được miễn tiền sử dụng đất.

Bên cạnh đó, Khoản 1, Điều 10 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP cũng quy định, hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất thì chỉ được miễn hoặc giảm một lần trong trường hợp: Được Nhà nước giao đất để làm nhà ở hoặc được phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất khác sang làm đất ở hoặc được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở.

Như vậy, với trường hợp của ông Mạc Văn Hải, ông là người dân tộc thiểu số, sinh sống tại vùng kinh tế đặc biệt khó khăn. Ông được bố mẹ để thừa kế lại cho mảnh đất vào năm 2014. Ông Hải cho biết, trước đây, Nhà nước đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho bố mẹ ông và trên Giấy chứng nhận ghi tên người sử dụng là bố mẹ ông. Sau đó, ông đã làm thủ tục khai nhận thừa kế và đăng ký sang tên Giấy chứng nhận.

Nếu sự việc đúng như vậy thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu do Nhà nước cấp cho người sử dụng đất đứng tên bố, mẹ của ông. Khi đó, có thể bố, mẹ ông đã được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, bố, mẹ của ông Hải và ông Hải không cùng thuộc một hộ gia đình và không chung nhau thừa đất đó nên việc bố, mẹ ông được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất không được coi là ông Hải đã được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất một lần.

Sau khi nhận thừa kế quyền sử dụng đất từ bố, mẹ, ông Hải có mua thêm một thửa đất khác vào năm 2017 và muốn chueyern đổi mục đích sử dụng thửa đất từ đất trồng cây lâu năm sang đất ở. Nếu tại thời điểm thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng thửa đất này, hộ gia đình ông được xác định là dân tộc thiểu số, có hộ khẩu thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, thì hộ gia đình ông cũng thuộc đối tượng giảm tiền sử dụng đất theo quy định tại Khoản 1, Điều 12 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP, được giảm 50% tiền sử dụng đất trong hạn mức đất ở tại địa phương.

Hạn mức đất ở trên địa bàn Nghệ An áp dụng theo Điều 13 quy định về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các tài sản gắn liền với đất cho cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất ở và đất vườn, ao gắn liền với đất ở trên địa bàn tỉnh Nghệ An, ban hành kèm Quyết định 16/2018/QĐ-UBND ngày 3/4/2018 của UBND tỉnh Nghệ An, có hiệu lực từ 15/4/2018, hiện còn hiệu lực.

Trong trường hợp khi bố, mẹ ông Hải còn sống, Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho hộ gia đình do bố hoặc mẹ là chủ hộ, trong hộ gia đình đó có ông Hải là thành viên và có chung quyền sử dụng đất với bố mẹ. Khi cấp Giấy chứng nhận lần đầu, hộ gia đình, trong đó có ông Hải là thành viên đã được miễn, giảm tiền sử dụng đất thì theo nguyên tắc chỉ miễn, giảm tiền sử dụng đất một lần khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu hoặc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất khác sang đất ở, theo quy định tại Khoản 1, Điều 10 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP thì ông Hải sẽ không được miễn tiền sử dụng đất nữa.

Trường hợp, khi bố, mẹ của ông Hải còn sống, Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho hộ gia đình do bố (hoặc mẹ) là chủ hộ, trong hộ gia đình đó có ông Hải là thành viên có quyền sử dụng đất chung với bố mẹ. Và khi cấp Giấy chứng nhận lần đầu, hộ gia đình, trong đó có ông Hải là thành viên, đã được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất, thì nay căn cứ Khoản 1, Điều 10 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP, với nguyên tắc chỉ thực hiện miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất một lần khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu hoặc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất khác sang đất ở, trường hợp này, khi thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất, ông Hải sẽ không được miễn tiền sử dụng đất nữa.

* Bài viết chi có giá trị tham khảo, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.