Chủ trương xuyên suốt của chính quyền Đà Nẵng là quy hoạch luôn đi trước, quyết tâm xây dựng Đà Nẵng thành TP văn minh, hiện đại, tầm cỡ khu vực, châu Á đồng thời lấy Singapore làm hình mẫu xây dựng. KTS Hoàng Sừ, nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Đà Nẵng cho rằng, đề án quy hoạch chung TP. Đà Nẵng được thuyết minh với ý tưởng một Đà Nẵng hiện đại, thông minh, nhân văn, môi trường... nếu không am hiểu về quy hoạch đô thị thì người nghe rất dễ xiêu lòng, càng dễ bị “ru ngủ” khi Đà Nẵng ngày một lung linh.
Đà Nẵng đang đứng trước nhiều thách thức vì quỹ đất cạn kiệt
Thiếu quỹ đất do phân lô
Theo ông Sừ, suốt 20 năm qua, các tác giả đồ án quy hoạch chung Đà Nẵng chọn mô hình đô thị phát triển thấp tầng và đô thị sinh thái. Các đồ án quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết, dự án được triển khai rất nhanh, phủ kín quy hoạch toàn TP. Như vậy, các quy hoạch chi tiết 1/500 nặng về phân lô nhỏ, khai thác tối đa đất đai dẫn dến tình trạng chia lô bán nền tràn lan.
Do đó, sau 20 năm thực hiện xây dựng theo quy hoạch chung, Đà Nẵng gần như cạn kiệt quỹ đất. Chưa nói đến tương lai xa, hiện tại, thật khó tìm ra một khu đất vài chục ha thuận lợi về địa điểm để xây dựng trung tâm TP mới hay trung tâm thương mại. Khi dân số tăng gấp đôi, gấp ba, câu hỏi về đất đai đô thị càng khó có lời giải. Kiến trúc Đà Nẵng sẽ bước vào thời kỳ phát triển tự phát theo nhu cầu, tự chuyển đổi thiếu gì làm nấy. Do đó, khát vọng Đà Nẵng hiện đại, sôi động ngang tầm khu vực và châu Á như Singapore hay Hong Kong là khó xảy ra.
Theo ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội xây dựng Việt Nam, đến nay, Đà Nẵng chưa hình thành trung tâm chính của TP. Du khách đến TP này thường thắc mắc không biết trung tâm nằm ở đâu. Hiện nay, khan hiếm đất nên việc xây dựng một trung tâm quy mô hiện đại, hoành tráng... rất khó. Ông Hùng cho rằng, sân bay Đà Nẵng hiện đang quá tải lại nằm trong TP là không phù hợp. Do đó, cần tính đến chuyện di dời sân bay Đà Nẵng về Chu Lai, đầu tư khớp nối giao thông từ sân bay về TP qua hệ thống đường cao tốc. Việc xây dựng hầm vượt sông Hàn cũng phải tính đến chuyện khớp nối này.
KTS Đỗ Tú Lan, nguyên Phó cục trưởng Cục Phát triển đô thị - Bộ Xây dựng cho rằng, việc khai thác quỹ đất ven biển vào du lịch một cách ồ ạt và triệt để vô hình đã bóp nghẹt Đà Nẵng theo kiểu “hết nạc mới vạc đến xương”.
Cần sự thay đổi cục bộ
Ông Bùi Huy Trí, Trưởng phòng quản lý quy hoạch Sở Xây dựng Đà Nẵng cho rằng, để đưa Đà Nẵng phát triển, sớm trở thành TP tầm châu Á, mô hình hiện tại của Đà Nẵng cần được xem xét. Một tư duy mới mẻ về tái cấu trúc đô thị trên cơ sở tiếp cận các mô hình phát triển của đô thị tiên tiến là điều cần có. Mô hình các khu ở chia lô tràn lan không phải phương thức tổ chức môi trường sống tiên tiến.
Theo KTS Hoàng Sừ, cần “đại phẫu” để Đà Nẵng trở thành đô thị tầm cỡ, việc quan trọng nhất là tìm ra quỹ đất. Trước hết, TP phải chấm dứt cấp phép cho các dự án nhà ở tầng thấp và chia lô bán nền... TP nên dành hơn 4.000 tỷ đồng dự định đầu tư xây hầm vượt sông để mở rộng cầu quay sông Hàn. Việc xây dựng thêm các nút giao thông khác mức ở các điểm nóng đang xảy ra ùn tắc như hai đầu đường Nguyễn Văn Linh nơi giáp sân bay quốc tế và Bảo tàng Chăm, vòng xuyến Nguyễn Tri Phương - Điện Biên Phủ... là rất cần thiết.
KTS. Hoàng Quang Huy, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Đà Nẵng cho rằng, quy hoạch chi tiết xây dựng kiến trúc cảnh quan hạ tầng kỹ thuật hai bên bờ sông Hàn đã được UBND TP tổ chức thi quốc tế để lựa chọn. TP cần tiếp nhận các ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học và nhân dân để việc quy hoạch phát triển hài hòa với kiến trúc, hạ tầng kỹ thuật dọc hai bờ sông.
Ông Đặng Việt Dũng, Phó chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho biết, hiện quỹ đất của Đà Nẵng gần như đã hết nên việc quy hoạch và phát triển đô thị Đà Nẵng đang gặp nhiều thách thức.
