Nếu theo đúng như quy định hiện nay thì chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội vừa đồng thời là người xây dựng, lại tự phân phối và quản lý sau này. Như vậy, chủ đầu tư được toàn quyền xét duyệt hồ sơ, lập danh sách mua nhà. Thực tế, các cơ quan quản lý lại chưa sát sao trong thanh tra, hậu kiểm, dẫn đến nhiều lo ngại về việc nhà ở xã hội có được bán cho đúng đối tượng hay không.
Việc nhận và lập danh sách, xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội
còn nhiều vấn đề chưa công bằng và minh bạch
Hiện nay, nhiều khách hàng phản ánh, các môi giới BĐS làm việc rất nhiệt tình trong buổi bốc thăm. Khách hàng nào bốc trúng căn hộ thì ngay lập tức, sẽ có ngay môi giới hoặc người của chủ đầu tư đến gặp trực tiếp, gọi điện thoại liên tục tư vấn về việc bán lại căn hộ để hưởng số tiền chênh lệch vài chục triệu hoặc thậm chí đến vài trăm triệu đồng.
Phân khúc nhà giá rẻ trong tháng 9 vừa qua càng trở nên sôi động khi chứng kiến 101 căn nhà ở xã hội của dự án 622 Minh Khai, Vĩnh Tuy, Hai Bà Trưng được bốc thăm với tỷ lệ chọi cao vì có hàng trăm người tham dự với không khí bốc thăm rất căng thẳng.
Một khách hàng mua nhà tại dự án này chia sẻ, sau khi bốc thăm xong, họ nhận được nhiều cuộc gọi để mua lại căn hộ.
Nhiều khách hàng đã chỉ ra nhiều điểm bất thường trong xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội tại dự án nêu trên. Một khách hàng cho biết, thời điểm chốt danh sách, số thứ tự chỉ là hơn 300 thì đến ngày bốc thăm đã có thêm gần trăm hồ sơ khác lọt vào danh sách.
Thực tế trên gây ra nhiều lo ngại về quá trình nhận, lập danh sách, xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội và quy trình tổ chức bốc thăm mua nhà ở xã hội. Tuy vậy, các chủ đầu tư và lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội vẫn luôn khẳng định, việc xét duyệt hồ sơ, lập danh sách mua nhà ở xã hội được thực hiện chặt chẽ, công khai, minh bạch.
Nếu thực hiện đúng quy trình, sau khi tập hợp đầy đủ giấy tờ từ các khách hàng có nhu cầu, chủ đầu tư nhà ở xã hội xem xét từng trường hợp hồ sơ, thực hiện chấm điểm theo quy định, tổ chức bốc thăm, lập danh sách những người được mua, thuê mua nhà ở xã hội thuộc dự án do mình làm chủ đầu tư rồi gửi về Sở Xây dựng.
Sở Xây dựng theo đó sẽ có trách nhiệm công bố trên trang thông tin điện tử. Sau 15 ngày, nếu khách hàng không có ý kiến gì phản hồi, chủ đầu tư sẽ tiến hành ký hợp đồng với người mua nhà.
Có thể thấy, với quy định hiện nay, chủ đầu tư vừa là người xây dựng, phân phối dự án lại vừa quản lý sau này. Các chuyên gia cho rằng, quy định này đã tạo ra lỗ hổng trong công tác xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội bởi chủ đầu tư có toàn quyền quyết định.
Ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, những lỗ hổng trên là nguyên nhân dẫn đến những hành vi trục lợi nhà ở xã hội trong thời gian vừa qua.
Ông Hùng cho rằng, nhà ở xã hội và cả gói 30.000 tỷ đang bị lợi dụng rất nhiều, vì đã giao cho các chủ đầu tư quyền xét duyệt danh sách để bán. Theo ông, việc này phải có một tổ công tác hay một nhóm xét duyệt, không nên giao tất cả cho chủ đầu tư. Nếu vẫn để như quy định hiện nay, có thể sai từ khâu lập danh sách.
Ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cũng đánh giá, quy định Nhà nước có chính sách hậu kiểm. Như vậy, nếu phát hiện những đối tượng mua nhà không đúng tất cả các quy trình đều phải hủy bỏ. Trách nhiệm thẩm tra không đúng thuộc về Sở Xây dựng hoặc chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm về danh sách đề xuất lên Sở Xây dựng. Nếu còn các sơ hở hay bất cập thì phải kiểm tra lại từng quy trình cụ thể.
