Dù đã được cấp giấy phép xây dựng nhưng nhiều chủ dự án vẫn cố tình xây dựng sai phép. Trong khi đó, công tác hậu kiểm còn hạn chế nên chỉ khi bị cư dân “tố” hoặc các cơ quan báo chí lên tiếng thì sự việc mới được cơ quan chức năng vào cuộc.
Thực tế, dự án sai phép bị xử nghiêm như yêu cầu phá dỡ phần xây dựng sai phép, cắt ngọn... là rất hiếm.
Tại Hà Nội, trong thời gian qua, việc cơi nới, chia nhỏ diện tích để tăng số lượng căn hộ, tăng số tầng… là những sai phạm điển hình ở nhiều dự án.
Cuối tháng 4/2016, hàng trăm cư dân chung cư Hồ Gươm Plaza, Hà Đông đã cùng nhau căng biểu ngữ phản đối chủ đầu tư là Công ty CP may Hồ Gươm bàn giao thiếu hạng mục.
Theo Ban đại diện lâm thời chung cư Hồ Gươm Plaza, chủ đầu tư cố tình cơi nới, chia nhỏ diện tích để tăng thêm hàng chục căn hộ tại hai tòa tháp A và B của dự án.
Hơn nữa, chủ đầu tư còn chuyển một số căn hộ cho thuê tại tháp B thành căn hộ để bán, “lách” dưới dạng hợp đồng cho thuê.
Công trình sai phép cũng tồn tại như đúng phép sau khi bị xử phạt hành chính
Gần đây, dự án Golden West tại số 2 Lê Văn Thiêm, Thanh Xuân, Hà Nội do Công ty CP Phát triển thương mại Việt Nam (Vietradico) mua lại của Tổng công ty Cơ khí Xây dựng Coma bị cư dân gửi đơn lên UBND TP. Hà Nội, Sở Xây dựng Hà Nội. Đơn có nội dung kêu cứu về việc chủ đầu tư tự ý thay đổi thiết kế căn hộ để dùng vào mục đích thương mại.
Cư dân chung cư cao cấp BMM tại Hà Đông đã rất bức xúc khi chủ đầu tư là Công ty CP Sông Đà 12 tự ý xây thêm tầng khi phê duyệt quy hoạch cao 30 tầng nổi, một tầng hầm và một tầng kỹ thuật. Thực tế, công trình này hiện có 32 tầng nổi, một tầng hầm, không có tầng kỹ thuật.
Vào thời điểm ký kết hợp đồng mua bán theo thiết kế mặt bằng các tầng căn hộ đã được phê duyêt cũng như theo cam kết của chủ đầu tư, các tầng căn hộ của tòa nhà sẽ gồm các ô căn thoáng xen kẽ giữa các căn hộ.
Tuy vậy, khi dự án bước vào giai đoạn hoàn thiện, chuẩn bị được bàn giao, người mua nhà phát hiện chủ đầu tư đã thay đổi thiết kế ban đầu đối với các ô căn thoáng để làm căn hộ hay được dùng cho một mục đích thương mại nào khác.
Theo cư dân, việc thay đổi thiết kế các ô căn thoáng để làm căn hộ sẽ làm tăng mật độ cư dân trong tòa nhà một cách đáng kể. Điều này nh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của người mua đã được thỏa thuận với chủ đầu tư trước đó. Việc thay đổi này trực tiếp dẫn tới việc thay đổi các điều khoản thương mại chính trong hợp đồng mua bán đã ký giữa người mua và chủ đầu tư.
Do đó, cư dân dự án đề nghị UBND TP. Hà Nội, Sở Xây dựng Hà Nội không cho phép, không phê duyệt hoặc rút lại bất kỳ quyết định cho phép nào làm thay đổi đối với các ô căn thoáng trong tòa nhà Golden West nhằm gia tăng mật độ dân cư so với thiết kế đã được duyệt ban đầu.
Việc xây dựng sai phép, vượt tầng cũng diễn ra ở nhiều dự án nhưng việc xử lý lại không dễ dàng khi “gạo đã nấu thành cơm”.
Công tác hậu kiểm có quá nhiều vấn đề, đôi khi có cũng như không khi mà hàng loạt dự án sai phép vẫn mọc lên hiên ngang thách thách dư luận, chính quyền. Nhiều chủ đầu tư bị điểm mặt xây vượt tầng, bị thanh tra dự án, dừng cấp phép dự án mới... nhưng các chung cư sai phép ẫn sững sững tồn tại, toàn bộ phần ngọn, hạng mục sai phép đều không bị xử lý, cắt ngọn, phá dỡ phần sai phép.
Biện pháp xử lý phổ biến và mạnh tay nhất thường là phạt hành chính. Số tiền vài phạt chục triệu đồng xử phạt tại mỗi dự án chỉ mang tính tượng trưng khi với mỗi m2 sai phép, chủ đầu tư cũng thu được vài chục triệu đồng.