Luật Nhà ở 2014 nêu rõ, trách nhiệm sửa chữa hỏng hóc thuộc về các hộ dân trong tòa nhà, mà đại diện là BQT. Kinh phí thực hiện được trích ra từ khoản 2% phí bảo trì của tòa nhà, thường bằng 2% giá bán nhà. Nếu kinh phí nói trên không đủ thì đóng góp tương ứng với diện tích riêng của từng chủ sở hữu.
Tại Hà Nội, từ năm 2013 trở về trước, khối lượng công việc bảo trì do Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội thực hiện. Kinh phí bảo trì được liên ngành thành phố kiểm tra, Sở Tài chính quyết toán.
Còn nhiều bất cập trong công tác bảo trì chung cư tái định cư
Sau đó, UBND thành phố ban hành các quyết định chuyển trả kinh phí bảo trì 2% của các tòa nhà chung cư TĐC từ tài khoản tạm giữ của Sở Tài chính tại Kho bạc Nhà nước về tài khoản tiền gửi của Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội lập tại ngân hàng thương mại. Theo đó, Công ty có trách nhiệm giữ, không được tự ý sử dụng khi chưa được hội nghị nhà chung cư thông qua và phải chuyển giao tài khoản trên cho BQT sau khi được thành lập.
Hà Nội hiện đã hoàn thành 173 tòa nhà chung cư TĐC với tổng 15.209 căn hộ. Trong số đó có 147 tòa nhà thành phố giao Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội vận hành. Tổng số căn hộ đã bàn giao, sử dụng là 14.452 gồm cả bố trí tạm cư, ngày 1-5-2016 trình thành phố thu hồi 115 căn có quyết định bán nhà nhưng không còn nhu cầu sử dụng. Thành phố cũng thu hồi 116 căn đã thông báo cho chủ đầu tư nhưng quá 12 tháng không sử dụng.
Việc tổ chức hội nghị chung cư vì nhiều lý do nhưng thường gặp vướng mắc. Nhiều chung cư không thành lập được BQT nên việc huy động kinh phí 2% bảo trì và các nguồn đóng góp của chủ sở hữu theo quy định để sửa chữa hư hỏng thang máy, thiết bị dùng chung theo quy định mới không khả thi. Hơn nữa, trong quá trình xây dựng văn bản hướng dẫn đã xảy ra một số vấn đề như xác định mức hỗ trợ công tác bảo trì, quản lý vận hành nhà TĐC, xây dựng khung giá dịch vụ trên địa bàn, thủ tục thực hiện cưỡng chế thu hồi kinh phí bảo trì 2% phần sở hữu chung trong nhà chung cư... không rõ ràng. UBND TP. Hà Nội phải giao Sở Xây dựng làm việc với các cơ quan liên quan, để tham vấn, hướng dẫn thực hiện.
Giá bán nhà TĐC thường rất thấp so với giá nhà thương mại nên phí bảo trì 2% thu trên giá bán cũng rất thấp, thường không đủ chi. Trong khi, chung cư TĐC xuống cấp từng ngày do thiếu bảo trì thường xuyên. UBND thành phố vẫn yêu cầu các đơn vị liên quan sửa chữa hư hỏng thiết bị dùng chung, phục vụ nhu cầu sử dụng thường ngày của nhân dân, mà không thể chờ thành lập BQT.
Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội, đơn vị vận hành 18 tòa chung cư TĐC Nam Trung Yên, quận Cầu Giấy đã phải chi nhiều tỷ đồng để bảo trì phần dùng chung, mặc dù chưa biết lấy nguồn kinh phí nào để bù đắp.
Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, để gỡ vướng, UBND TP. Hà Nội đã báo cáo Bộ Xây dựng để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ đưa vấn đề này vào nội dung xử lý chuyển tiếp tại quy định mới.
Theo đó, chung cư TĐC có dành phần diện tích để kinh doanh theo dự án đã được phê duyệt thì sau khi trừ các khoản chi phí kinh doanh hợp lý, UBND cấp tỉnh được sử dụng khoản tiền thu được từ hoạt động kinh doanh để hỗ trợ cho kinh phí bảo trì phần diện tích, thiết bị thuộc sở hữu chung của nhà chung cư. Ngoài ra, một phần kinh phí cho công tác quản lý, vận hành nhà ở, làm căn cứ tháo gỡ khó khăn từ việc đóng góp kinh phí của cư dân cũng được hỗ trợ.
Sở Xây dựng Hà Nội đã phối hợp với chính quyền quận Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Ba Đình tổ chức họp với cư dân các chung cư TĐC để phổ biến nội dung các quy định mới về quản lý, sử dụng chung cư TĐC để thống nhất nhận thức. Trước đây, các hộ dân đều cho rằng, việc vận hành, bảo trì nhà chung cư TĐC thuộc trách nhiệm của chính quyền. Sau khi được giải thích, hướng dẫn, bước đầu cư dân một số tòa nhà đã thống nhất với kế hoạch tổ chức hội nghị nhà chung cư, thành lập BQT ngay trong năm 2016. Nếu không sớm giải quyết được vướng mắc này, việc bảo trì vẫn mãi loay hoay và nhà TĐC thì cứ tiếp tục xuống cấp.
