Giếng trời nhà phố sẽ là "lợi bất cập hại" nếu không biết những điều này

Bài viết dưới đây, Dothi.net cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản nhất về giếng trời nhà phố, đặc biệt là những vấn đề phát sinh cũng như cách khắc phục để không gian chức năng này phát huy tối đa chức năng, vai trò tích cực của nó.

Giếng trời là gì?

Giếng trời trong tiếng Anh là Skylight. Với những ngôi nhà nhỏ không có nhiều mặt thoáng thì thiết kế giếng trời được xem là giải pháp hàng đầu giúp không gian sống thông thoáng hơn.

Về mặt kỹ thuật, giếng trời là khoảng thông tầng từ mái xuống tầng trệt ngôi nhà theo phương thẳng đứng và không che khuất tầm nhìn lên bầu trời. Đây là hạng mục có thể có hoặc không có trong kiến trúc nhà ở. Song, riêng với loại hình nhà ống, nhà phố chật hẹp với ba bên đều giáp tường nhà hàng xóm thì giếng trời là giải pháp tối ưu trong việc lấy sáng và thông gió tự nhiên, đồng thời tạo điểm nhấn ấn tượng cho không gian sống.

Không chỉ giúp thông gió và lấy sáng, giếng trời còn giúp kết nối gia chủ với thiên nhiên.

Giếng trời là nơi kết nối gia chủ với thiên nhiên thông qua các giác quan: Thị giác (ánh sáng), xúc giác (nóng lạnh), thính giác (âm thanh), khứu giác (hít thở), thậm chí cả vị giác (nước mưa...). Tùy vào từng bố cục của ngôi nhà (độ dài, rộng, cao) và hướng mặt trời (Đông - Tây) mà chọn vị trí cũng như hình dạng giếng trời phù hợp, sao cho đạt hiệu quả tối ưu về điều tiết vi khí hậu.

Mặc dù thiết kế giếng trời rất thông dụng trong nhiều không gian nhà ở hiện đại nhưng việc có thiết kế giếng trời hay không hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của gia chủ. 

Vì sao giếng trời nhà phố là thiết kế phổ biến, được yêu thích?

Với những tác dụng nổi trội về thông gió, lấy sáng và tính thẩm mỹ, giếng trời được ví là vị cứu tinh cho nhà phố chật hẹp tại các thành phố lớn hiện nay.

Lấy sáng tự nhiên

Giếng trời với kích thước phù hợp sẽ giúp đón sáng tự nhiên và tạo nguồn sinh khí tươi mới cho những ngôi nhà ống, nhà phố có mặt tiền nhỏ hẹp, chiều sâu lớn và 3 mặt giáp các công trình khác. Ánh sáng mặt trời từ đỉnh mái sẽ theo thân giếng xuống, chia đều khắp không gian nội thất.

Thông gió hiệu quả

Đây là chức năng quan trọng của giếng trời nhà phố. Kết hợp cùng cửa chính, cửa phụ (nếu có) và hệ thống cửa sổ, ô thoáng, giếng trời giúp quá trình lưu thông không khí giữa bên trong ngôi nhà với bên ngoài diễn ra liên tục, đều đặn. Từ đó, mang đến bầu không khí trong lành, thoáng mát, tạo cảm giác dễ chịu, tốt cho sức khỏe của các thành viên gia đình.

Giếng trời là điểm nhấn kiến trúc ấn tượng cho không gian nhà phố.

Tiết kiệm chi phí điện

Như đã đề cập ở trên, giếng trời giúp lấy sáng tự nhiên tối đa, thông gió hiệu quả nên gia chủ sẽ tiết kiệm được chi phí năng lượng điện tiêu thụ cho việc thắp sáng và làm mát.

Thẩm mỹ cao

Thực tế cho thấy, dù được thiết kế ở trước nhà, sau nhà hay trung tâm công trình thì sự hiện diện của giếng trời luôn là điểm nhấn kiến trúc ấn tượng, mang đến sự sinh động, tràn đầy năng lượng tươi mới cho không gian nhà phố. Đáy giếng trời hoặc các bên tường thường được tận dụng để trồng cây xanh, bố trí tiểu cảnh giúp không khí trong nhà thêm trong lành, thoáng mát hơn.

Tác dụng phong thủy

Theo phong thủy, giếng trời không chỉ giúp lấy sáng, lấy gió tự nhiên mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe, tài lộc của các thành viên trong gia đình vì nó vận chuyển và trao đổi dòng năng lượng ở bên ngoài - bên trong ngôi nhà. Nếu giếng trời được thiết kế đúng cách, đặt ở vị trí phù hợp phong thủy sẽ mang lại tài lộc, phúc khí cho gia đình vì nó giúp cân bằng về trường khí nội thất.

Bên cạnh những ưu điểm vượt trội nêu trên, giếng trời cũng tồn tại một số nhược điểm, vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng. Để có thể khắc phục, bạn cần nắm rõ cấu tạo của giếng trời.

Cấu tạo của giếng trời

Về cơ bản, giếng trời được tạo thành từ 3 bộ phận chính là đáy giếng, thân giếng và đỉnh giếng.

Đỉnh giếng

Đây là phần nằm ở trên cùng, là phần cao nhất của ngôi nhà. Đỉnh giếng trời thường được cấu tạo từ khung mái sắt hoặc bê tông với mái che bằng kính, thiết kế dạng kín hoặc mở. Đỉnh giếng giữ vai trò thông gió, đón sáng tự nhiên vào nhà. Do đó, việc lựa chọn thiết kế, vật liệu ở đỉnh giếng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới tốc độ dẫn truyền ánh sáng, thông khí qua thân và đáy giếng.

Mái giếng trời bằng sắt cắt CNC với họa tiết tinh tế, đẹp mắt.

Thân giếng

Đáy giếng

Đáy giếng trời được tận dụng trồng cây xanh, bố trí tiểu cảnh sân vườn sinh động.

Những vấn đề phát sinh từ giếng trời

Với những thông tin đề cập ở trên, chúng ta đều biết giếng trời là giải pháp hiệu quả trong việc lấy sáng, thông gió cho nhà ở. Thế nhưng, giếng trời cũng mang đến cho gia chủ không ít rắc rối. Do đó, ngay từ khâu thiết kế, bạn nên lường trước và có biện pháp phòng tránh cũng như xử lý kịp thời, phù hợp khi có vấn đề phát sinh.

Khuếch đại âm thanh

Do cấu tạo hình ống, sâu và có nhiều nét tương đồng với những giếng nước thông thường nên nhược điểm rõ nhất của giếng trời là khuếch đại âm thanh. Đây là nơi âm thanh truyền đi rất rõ và vang, ảnh hưởng đến sự riêng tư trong sinh hoạt hàng ngày của các thành viên gia đình, nhất là người già, trẻ nhỏ. Chẳng ai muốn những câu chuyện riêng tư của mình cứ văng vẳng khắp nhà hay tiếng động ở tầng trên lan xuống các tầng dưới.

Cách khắc phục:

• Tăng độ dày của tường xuyên tầng: Ốp đá tự nhiên, gạch thẻ, gạch trần, sơn gai xù xì, giấy dán tường loại gồ ghề để giảm bớt độ phẳng và trơn, giúp hạn chế tiếng vang.

• Sử dụng vật liệu tiêu âm (tấm tiêu âm, gỗ tiêu âm, mút trứng, mút gai) hoặc vật liệu hỗ trợ tiêu âm (cao su non, cao su lưu hóa, xốp PE, xốp XPS, bông thủy tinh, bông khoáng).

• Thiết kế tiểu cảnh, trồng cây xanh ở đáy giếng trời.

• Trồng các loại cây leo tường, dễ chăm sóc, sinh trưởng tốt ở trong nhà.

>>> Xem thêm: Gợi ý lựa chọn loại cây trồng phù hợp cho giếng trời

Phần mái giếng trời là những ô kính và lá sắt tạo nên hiệu ứng ánh sáng tuyệt đẹp.

Thừa sáng, nóng bức

Trong nhiều trường hợp, giếng trời nhà phố, nhà ống cũng có thể gây ra tình trạng thừa sáng, nóng bức, nhất là vào mùa hè. Giếng trời càng lớn, ánh sáng càng nhiều. Vào buổi trưa nắng đỉnh điểm, lượng ánh sáng tự nhiên vào nhà quá nhiều, rất chói mắt, khiến nhà nóng lên nhanh chóng, tạo cảm giác bí bức, khó chịu.

Cách khắc phục:

• Xem bố cục của ngôi nhà (độ dài, rộng, cao), hướng mặt trời (Đông - Tây) để lựa chọn vị trí và hình dạng giếng trời phù hợp, sao cho lấy được ánh sáng tự nhiên vừa đủ, không bị quá chói mắt, nóng bức vào mùa hè. 

• Thêm tấm dán cách nhiệt, rèm cửa để điều chỉnh linh hoạt ánh sáng tự nhiên vào nhà.

• Trồng cây xanh ở giếng trời để tạo thành lớp đệm cản nắng, đồng thời tạo điểm nhấn sinh động, mát mắt.

Thấm dột, khó thoát nước

Tình trạng thấm dột, khó thoát nước mưa ở khu vực giếng trời là vấn đề được nhiều gia chủ quan tâm. Thông thường, tình trạng này là do mảng tường quanh giếng trời bị nứt, hệ thống thoát nước ở đáy giếng chưa tốt, đỉnh giếng thiết kế không khoa học khiến nước mưa có thể rơi xuống đáy giếng và tràn vào nhà. Do đó, cần phải lựa chọn giải pháp thiết kế đỉnh giếng hứng ít mưa nhất, đồng thời đảm bảo hệ thống thoát nước thật tốt cho phần đáy giếng.

Trồng cây ở giếng trời để tạo lớp đệm cản nắng, mang lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên.

Cách khắc phục:

Khi thiết kế, nên chọn khu vực đặt giếng trời là đỉnh, mái nhà nên thoải sang hai bên để tạo điều kiện thoát nước, tránh đọng nước ở phần mái giếng trời. 

Gia chủ có thể bố trí tiểu cảnh, hòn non bộ, bể cá hoặc trồng vườn cây nhỏ trong nhà ở đáy giếng trời. Cách này vừa xử lý được rủi ro thấm nước, vừa có tác dụng trang trí cho không gian. 

Tùy từng vị trí bị thấm dột ở giếng trời mà có hướng xử lý phù hợp.

• Trường hợp bị thấm dột do nứt góc giếng: Đục, cắt trần ở vị trí vết nứt và vệ sinh sạch sẽ. Sau đó, quét hóa chất chống thấm, lắp đặt thêm lưới chống nứt. Cuối cùng, xử lý vấn đề thẩm mỹ cho khu vực vừa sơn quét.

• Trường hợp bị thấm dột nứt chân tường quây giếng: Cắt, đục xung quanh chân tường và vệ sinh sạch sẽ. Tiếp đến là chít vá tường, quét hóa chất, lắp thêm lưới chống nứt. Sau đó, đổ vữa hoặc cán bằng vữa xi măng.

• Một số trường hợp khác có thể xử lý bằng cách quét sơn chống thấm mái chuyên dụng. Thông thường, kiến trúc sư sẽ khảo sát và đưa ra phương án phù hợp nhất. 

• Trường hợp giếng trời kết hợp khoảng thông tầng, phần chân giếng bị thấm nước: Có thể kê đặt, bố trí tiểu cảnh, bể cá và gia cố lại cho hợp lý. 

• Trường hợp thiết kế kế giếng trời mở (có khoảng hở để lấy nắng, gió trực tiếp vào nhà): Nếu giếng trời thiết kế chủ yếu để lấy sáng thì có thể lợp một tấm kính cường lực để cản lại mưa gió bên ngoài hoặc bố trí miệng giếng trời theo kiểu thông gió ngang để hạn chế tình trạng trên. Có thể sử dụng mái che chắn di động để linh hoạt trong từng trường hợp.

• Với giếng trời có mái che: Cần có giải pháp che chắn kỹ cho hệ thống khe, ô thoáng để nước mưa không rơi xuống nhà. Có thể chọn tấm lợp polycarbonate, kính cường lực, nhưng các vật liệu này không thể liên kết bền vững với bê tông, xi măng mà cần kết hợp thêm vật liệu trung gian là thép để làm khung đảm bảo cho việc lắp đặt. 

• Với giếng trời không có mái che: Nghiên cứu và thiết kế hệ thống thoát nước thật tốt và hiện đại ở đáy giếng. Cần đảm bảo đủ độ rộng và có hệ thống che chắn ở khu vực xung quanh nhằm tránh tình trạng nước mưa bắn làm bẩn các không gian sinh hoạt khác.

>>> Xem thêm: Những vật liệu làm mái che giếng trời phổ biến nhất hiện nay

Vấn đề an toàn

Giếng trời thực chất là một khoảng thông tầng xuyên suốt trong nhà. Do đó, những khu vực giáp ranh với giếng trời nếu không thiết kế vách ngăn, lan can phù hợp sẽ gây nguy hiểm cho người sinh sống trong nhà. Thực tế cho thấy, việc bị trượt chân hoặc rơi xuống có thể xảy ra nếu chúng ta bất cẩn và không có giải pháp bảo vệ.

Hành lang, cầu thang tiếp giáp giếng trời có lan can cao khoảng 80-90cm.

Cách khắc phục:

Hệ thống hành lang, cửa sổ, cầu thang tiếp giáp với giếng trời cần có lan can, hoa sắt, kính chắn được thiết kế đảm bảo tiêu chuẩn an toàn về chiều cao, khoảng cách khe hở... Có vậy mới đảm bảo an toàn cho các thành viên gia đình trong sinh hoạt, sử dụng hàng ngày, đặc biệt là người già và trẻ em.

Ví dụ, cửa sổ phải có khung sắt, khoảng cách giữa các khung sắt không thể lọt người qua. Hành lang, cầu thang tiếp giáp giếng trời có lan can cao khoảng 80-90cm.

Mặt khác, nếu đáy giếng trời không phải là tiểu cảnh vườn, bể cá mà là không gian sinh hoạt, nơi đi lại thì không nên treo đèn, chậu cây, các vật trang trí lớn, nặng ở phía trên để tránh tình trạng rơi vỡ gây nguy hiểm.

Ảnh hưởng đến tuổi thọ của nội thất, thiết bị trong nhà

Ngoài vấn đề thừa sáng, gây nóng bức, khó chịu đã đề cập ở trên, giếng trời có thể làm giảm tuổi thọ của đồ nội thất và thiết bị trong nhà. Bởi lẽ, ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp lên đồ nội thất, chẳng hạn như đồ gỗ sẽ khiến chúng nhanh chóng phai màu, cong vênh, giảm tính thẩm mỹ, dễ hư hỏng hơn.

Cách khắc phục:

• Với các ngôi nhà vùng nhiệt đới, tốt nhất nên thiết kế giếng trời ở đúng ô trống giữa cầu thang, vừa không gây hại cho cầu thang, vừa đảm bảo ánh sáng vừa đủ. 

• Thiết kế và sử dụng chất liệu tốt cho phần mái che giếng trời để chủ động hơn trong việc hạn chế ánh nắng gắt, có hại cho đồ nội thất, thiết bị trong nhà.

• Thêm rèm che, tấm dán cách nhiệt để điều tiết lượng ánh sáng vào nhà.

• Ốp lát cầu thang, sàn hành lang khu vực giếng trời bằng gạch, đá hoa cương bền đẹp.

• Nếu vẫn yêu thích chất liệu gỗ, gia chủ nên chọn loại ván gỗ chịu nhiệt dành riêng cho khu vực ngoài trời hay những nơi chịu ánh nắng trực tiếp.

Nguy cơ kẻ gian đột nhập

Đây là trường hợp khá hy hữu bởi việc leo trèo vào nhà qua giếng trời không hề dễ dàng. Tuy nhiên, không vì thế mà bạn chủ quan, bỏ qua nguy cơ này.

Giếng trời kết hợp cùng tường gạch lỗ tạo hoa nắng sinh động trên sàn nhà.

Cách khắc phục:

Các khung thép bảo vệ chắc chắn ở phần đỉnh mái giếng trời sẽ ngăn chặn và hạn chế nguy cơ kẻ gian đột nhập vào nhà. Với sự phát triển của công nghệ cắt thép lá CNC, thị trường hiện có những mẫu hoa văn mái giếng trời vừa đảm bảo an ninh, an toàn, vừa có giá trị cao về mặt thẩm mỹ.

Vấn đề phong thủy

Theo phong thủy, vị trí của giếng trời rất quan trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và vận may của các thành viên trong gia đình. Bởi vậy, khi thiết kế giếng trời, ngoài việc đảm bảo chuẩn các thông số kỹ thuật, chuẩn khoa học thì gia chủ cũng nên cân nhắc tới yếu tố phong thủy.

Vốn là nơi đón sáng và gió, trao đổi dòng năng lượng giữa trong và ngoài ngôi nhà, giúp cân bằng năng lượng trong nhà, do đó giếng trời phải được bố trí phù hợp phong thủy. Ngoài việc đón được khí tốt, hình dáng của giếng trời cũng phải hài hòa với ngũ hành tương sinh với ngôi nhà.

>>> Có thể bạn quan tâm: Phong thủy giếng trời trong ngôi nhà bạn

Hướng và vị trí

Giếng trời hợp phong thủy phải được đặt ở những cung tốt, như cung Tài lộc, Thiên mạng. Tránh đặt giếng trời ở hướng Bắc của ngôi nhà vì đây là hướng xấu - phương vị âm, không tốt cho sức khỏe, tiền tài của gia chủ. Cũng không nên đặt giếng ở hướng chính Đông hoặc chính Tây bởi sẽ nhà sẽ chịu nóng bức, dễ mất cân bằng, rơi vào trạng thái Dương thịnh Âm suy.

Giếng trời là nơi kết nối gia chủ với thiên nhiên thông qua các giác quan: Thị giác (ánh sáng), xúc giác (nóng lạnh), thính giác (âm thanh), khứu giác (hít thở), vị giác (nước mưa...).

Thông thường, giếng trời nên đặt ở khoảng giữa nhà để giúp kích hoạt luồng khí, tăng cường tính hoạt động của Trung Cung Dương Cơ. Tuy nhiên, nếu nhà không quá dài, diện tích nhỏ, không bị tối, không có các phòng bị kẹp giữa thì không cần thiết phải bố trí giếng trời ở giữa. Thay vào đó, có thể thiết kế giếng trời thông thiên ở phía sau và tạo thông gió cho nóc buồng thang, kết hợp với sân phơi, sàn nước.

Hình dáng, màu sắc, ánh sáng

Xét theo trường phái phong thủy Bát trạch, gia chủ nên chọn hình dáng, màu sắc, ánh sáng giếng trời phù hợp với bản mệnh của mình. Ví dụ, người mệnh Hỏa chọn giếng hình chữ nhật, mệnh Kim chọn giếng hình vuông hoặc tròn. Bạn cũng có thể chọn màu phong thủy cho ánh sáng thông qua những tấm kính chuyển màu trên mái.

Tóm lại, không ai có thể phủ nhận những tác dụng tuyệt vời mà giếng trời mang lại cho không gian nhà ở. Tuy nhiên, gia chủ nên lường trước những vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng, đồng thời có giải pháp khắc phục ngay từ khâu thiết kế để hạng mục này phát huy tối đa hiệu quả tích cực.

Lam Giang (TH)

>> Những sai lầm nhất định phải tránh khi thiết kế giếng trời

>> Nhà ngập nước khi mưa lớn do thiết kế mái che giếng trời không hợp lý

>> Muôn vàn rắc rối khi làm giếng trời quá lớn

>> Cách thiết kế giếng trời thông gió, đón sáng tốt mà không bị mưa tạt