Tại Việt Nam, tỷ lệ đô thị hóa còn quá thấp
Tham gia buổi tọa đàm với chủ đề "Phát triển các khu đô thị: Thực trạng và Xu hướng mới" ngày 18/7 vừa qua, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, ông Đặng Hùng Võ cho rằng, tỷ lệ đô thị hóa tại Việt Nam còn quá thấp.
Chuyên gia này cho biết, một trong những chỉ số để đánh giá sự phát triển của một quốc gia là tỷ lệ đô thị hóa. Theo số liệu điều tra dân số và hộ gia đình 2019, con số này tại Việt Nam đạt 34,4%, ngang với Đông Timor, Campuchia và quá thấp so với mức bình quân 50% trên thế giới.
Ông Võ nhìn nhận, tỷ lệ đô thị hóa tại Việt Nam mới chỉ thể hiện số lượng, trong khi tiêu chí chất lượng chưa được đánh giá cụ thể. Đây là vấn đề còn bỏ ngỏ. Tỷ lệ đô thị hóa thấp là một nhược điểm. Tuy nhiên, quan trọng hơn là chất lượng đô thị không cao.
Nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT phân tích: "Khả năng tạo việc làm thấp, mất cân đối giữa dân số và hạ tầng, kể cả kỹ thuật, xã hội và môi trường. Các nhà đầu tư luôn hướng theo việc tạo không gian ở nhiều nhất để kiếm lợi ích từ kinh doanh, giảm nhiều nhất các không gian hạ tầng".
 |
| GS. Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT phát biểu tại buổi tọa đàm. |
Bàn về việc hiện có rất nhiều khu đô thị bỏ hoang, ông Võ cho hay, những khu đô thị "ma" dẫn đến tồn kho bất động sản gắn với nợ xấu. Chưa kể, tình trạng này còn kéo theo nhiều hệ lụy về kinh tế, xã hội khác.
Theo dữ liệu từ Bộ Xây dựng, vào năm 2013, lượng tồn kho bất động sản hơn 100 nghìn tỷ đồng, hiện chỉ còn hơn 20 nghìn tỷ. Thế nhưng, giới chuyên gia cho rằng, con số này trên thực tế còn lớn hơn rất nhiều.
Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này một phần do không đi sâu phân tích yếu tố địa kinh tế mà đi theo tư duy của người quy hoạch. Ông Võ chỉ rõ: "Yếu tố địa kinh tế ở đây là những vấn đề như khu vực này có tạo việc làm không, thu nhập người dân như nào, có khả năng phát triển và kết nối với các trung tâm đô thị lớn hay không".
"Ngày hôm qua vẫn con trâu, cái cày, hôm nay ngày lập tức thành đô thị"
Trao đổi về việc đô thị hóa tại một số khu vực, ông Đỗ Viết Chiến, Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam bày tỏ: "Ngày hôm qua vẫn con trâu, cái cày, hôm nay ngày lập tức thành đô thị".
Ông Chiến lẫy dẫn chứng, có phường tại tỉnh Quảng Ninh vẫn nguyên núi rừng. Nếu theo đúng quy hoạch khu đô thị thì hạ tầng nhà ở, hạ tầng kỹ thuật phải thực sự đồng bộ.
Theo vị này: "Thực trạng phát triển các khu đô thị không đi kèm với phát triển hạ tầng dẫn đến các nhà đầu tư khi xây dựng chỉ chú trọng đến hạ tầng các khu đô thị mà nhà đầu tư làm, trong khi hạ tầng xung quanh chưa phát triển kịp". Thực tế cho thấy, khi các khu đô thị mới hình thành sẽ dẫn tới nhiều bất cập, xung đột giữa khu đô thị mới và khu đô thị cũ.
Về lý do dẫn tới tình trạng trên, ông Chiến cho biết, nhiều trường hợp là do có vấn đề trong khâu tổ chức thực hiện chứ không phải do nhà quy hoạch. Ví dụ, Bộ Xây dựng đã công nhận Linh Đàm là một trong hai khu đô thị kiểu mẫu. Về sau, vì quy hoạch không tới nơi tới chốn nên nhiều người muốn Bộ thu hồi danh hiệu đó.
Ông Chiến chia sẻ: "Một tác phẩm kiến trúc dù dưới dạng nhỏ nhất là một công trình cũng nên ở dạng để đời, mà chỉ sau vài chục năm đã không còn nhìn ra hình hài, đó chính là một trong những thực trạng đau buồn. Lỗi không phải do các nhà quy hoạch. Linh Đàm chỉ là một ví dụ mà còn rất nhiều khu đô thị khác rơi vào tình trạng này, lỗi do khâu quản lý cuối cùng. Định hướng quy hoạch ban đầu một kiểu nhưng sau đó sau các lần điều chỉnh lại méo mó hết".
Không chỉ riêng Linh Đàm, tình trạng này cũng diễn ra tại nhiều khu đô thị trên cả nước. "Trong hệ thống hơn 800 đô thị lớn nhỏ, với các đô thị lớn từ loại III trở lên tôi đều đã từng đến, vấn đề của Linh Đàm phổ biến trên đô thị khắp nước. Nếu mình tìm được nguyên nhân như vậy rồi thì chữa trị cũng phải bắt nguồn từ nguyên nhân này", ông Chiến cho biết thêm.
