Trên thực tế, số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của một số ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản và có xu hướng tiếp tục tăng lên. Đáng chú ý số dư đầu tư trái phiếu vào lĩnh vực bất động sản, xây dựng lớn trong khi thị trường nhà đất chưa phục hồi bền vững, nhiều doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Trước thực trạng đó, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra yêu cầu trên.
Thời gian qua, một số ngân hàng đầu tư trái phiếu với mục đích khác ở mức cao, biến động lớn, rất khó để kiểm soát, nhất là đầu tư trái phiếu nhằm cơ cấu lại nợ của tổ chức phát hành năm 2019.
|
|
| Giá trị trái phiếu doanh nghiệp địa ốc phát hành nửa đầu năm 2019 chiếm 14% tổng khối lượng phát hành. |
Theo yêu cầu của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại cần rà soát quy định, nhất là những quy định nội bộ liên quan tới hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp.
Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo, các ngân hàng không được mua trái phiếu với mục đích cơ cấu lại những khoản vay của doanh nghiệp phát hành đúng theo quy định.
Đồng thời, để hạn chế rủi ro, hoạt động đầu tư trái phiếu nhằm mục đích đầu tư vào những dự án, chương trình thuộc lĩnh vực kinh doanh bất động sản hoặc tăng quy mô vốn của tổ chức phát hành hoạt động trong lĩnh vực địa ốc cũng cần được ngân hàng kiểm soát chặt chẽ.
Cũng theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng phải tăng cường giám sát, kiểm tra sau cho vay, nhất là giám sát việc sử dụng vốn đúng mục đích khi phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Hoạt động này cần được theo dõi thường xuyên để đánh giá, phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường về khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp, hạn chế phát sinh nợ xấu.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng tập trung rà soát việc đầu tư trái phiếu chuyển đổi đối với những doanh nghiệp có số dư lớn, đặc biệt là doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với nhiều doanh nghiệp, tổ chức tín dụng khác. Động thái này nhằm mục đích đảm bảo tuân thủ quy định tỷ lệ, giới hạn đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng, nhất là quy định giới hạn cấp tín dụng đối với 1 khách hàng, 1 khách hàng và người có liên quan.
Tình trạng các doanh nghiệp đua phát hành trái phiếu với lãi suất cao, cá biệt có thể cao gấp 2 lần so với lãi suất huy động của các ngân hàng trong nửa đầu năm 2019 đã được Báo Tuổi trẻ Online phản ánh trước đó.
Các doanh nghiệp địa ốc và ngân hàng thương mại chiếm tỷ trọng phát hành trái phiếu lớn nhất, lần lượt đạt 15.981 tỷ đồng (14% tổng khối lượng phát hành) và 34.700 tỷ đồng (34,1%).
Như vậy, bình quân lãi suất phát hành trái phiếu doanh nghiệp bằng hoặc cao hơn 0,5%/năm so với lãi suất vay vốn trung dài hạn phổ biến của ngân hàng là 9-11%.
Trái phiếu doanh nghiệp đa số được thực hiện bằng hình thức riêng lẻ, không tài sản đảm bảo, không chuyển đổi khiến người mua có thể gặp nhiều rủi ro.
